کشف طوماری از طلسم‌های «کتاب مردگان» متعلق به ۳۵۰۰ سال پیش در مصر/ عکس

این کتاب نوعی نقشه برای عبور از جهان پس از مرگ ارائه می‌کند و به روح فرد تازه‌ درگذشته اجازه می‌دهد تا در دنیایی اسرارآمیز و پر پیچ و خم از میان غارها، تپه‌ها و دریاچه‌های سوزان به سلامت عبور کند.

کتاب مردگان نسخه مصوری از دست‌نوشته‌ها، شامل اوراد و طلسم‌ها است که در زمان مصر باستان برای کمک به متوفیان در زندگی پس از مرگ در آئین خاکسپاری مورد استفاده قرار می‌گرفت. در آن زمان این کتاب را به چنین نامی نمی‌خوانند و در واقع اصطلاح کتاب مردگان توسط باستان‌شناسان مدرن و برای اشاره به مجموعه نوشته‌های مصریان باستان درباره آئین‌های خاکسپاری و هدایت مردگان پس از مرگ ابداع شد.

برای مصریان باستان که به طور متوسط ۳۵ سال عمر می‌کردند، زندگی پس از مرگ یک واقعیت جدی به شمار می‌رفت و رسیدن به آرامش ابدی و قلمرو خدایان تنها با عبور از دنیایی ترسناک و خطرناک مقدور بود. از این نظر کتاب مردگان و طلسم‌های مندرج در آن یک دارایی مهم برای فرد تازه‌درگذشته محسوب می‌شد.

طول این طومار که از گورستان «تونه الجبل» در مصر به دست آمده است، ۱۳ تا ۱۴ متر تخمین زده می‌شود.

سارا کول، دستیار متصدی بخش آثار باستانی در موزه جی‌پل گتی، می‌گوید چنین طومارهایی جزء رایج مراسم تدفین در مصر باستان به حساب می‌آمدند و طلسم‌های مندرج در آنها نوعی «بیمه مسافرتی» فراطبیعی بود.

نسخه کتاب مردگان در کنار یکی از مومیایی‌های تازه‌کشف شده در مصر پیدا شده استوزارت گردشگری و آثار باستانی مصر

این نسخه از کتاب مردگان همراه با یک مومیایی دفن شده بود که باستان‌شناسان تصور می‌کنند در زمان سلسله پادشاهی نوین مصر، بین سال ۱۵۵۰ تا ۱۰۷۰ قبل از میلاد، زندگی می‌کرده است.

کاوشگران حدود دو هفته پیش در محوطه گورستان ۱۳ مومیایی را پیدا کردند که گمان می‌رود به مقامات بلندپایه وقت مصر تعلق داشته باشند. برخی از آنها هنوز در تابوت سنگی تزئین‌شده خود در وضعیت خوبی نگهداری می شدند. این مجموعه شامل مومیایی «تادایسا» می‌شود که در آن زمان دختر یک کشیش اعظم بوده است.

در حفاری‌های انجام‌شده توسط باستان‌شناسان اداره گردشگری و آثار باستانی مصر «هزاران» حرز و همچنین کوزه‌های نادر ساخته شده از مرمر گچی کشف شدند. از این کوزه‌ها برای نگهداری اندام‌های مهم معنوی فرد در طول پروسه مومیایی کردن استفاده می‌شده است.

یافتن نسخه‌ای از «کتاب مردگان» چندان غیر معمول نیست، با این حال فوی اسکالف مصرشناس در دانشگاه شیکاگو می‌گوید یافتن آن در کنار قبری که هنوز حاوی یک مومیایی باشد بسیار نادر است.

طومار کتاب مردگان روی الیاف پاپیروس نوشته شده است

این کتاب در واقع نوعی نقشه بصری ارائه می‌کند و به روح فرد تازه‌درگذشته اجازه می‌دهد در دنیایی اسرارآمیز و پر پیچ و خم از میان غارها، تپه‌ها و دریاچه‌های سوزان عبور کند. هر طلسم مندرج در این طومار تعلق به موقعیت خاصی دارد که ممکن است مردگان در طول مسیر با آن مواجه شوند.

به عنوان مثال از یک طلسم برای دفع مارها استفاده می‌شود. بدون داشتن طلسم مناسب، نیروهای شیطانی می‌توانند در طول این سفر سر شما را ببُرند یا کاری کنند که عملکرد دستگاه گوارش برعکس شود و فرد مجبور به خوردن مدفوع خود شود.

جان تیلور، متصدی موزه بریتانیا در مصر باستان و سودان، درباره این قبیل طومارها می‌گوید: «اینها بسیار گران بودند زیرا باید نام خود را در طومار بنویسید تا کار کند. در این طومارها بعضی فضاها به عمد خالی گذاشته می‌شد تا نام متوفی به آن اضافه شود. در همین حال افراد ثروتمندتر می‌توانستند طلسم‌هایی را که علاقه دارند انتخاب کنند و این طومارها را به این طریق منحصربه‌فرد سازند.»

با وجود حجم بالای طومار تازه کشف‌شده، متون طولانی‌تری از کتاب مردگان مصر وجود دارند. به عنوان مثال یک نسخه پاپیروسی دیگر از کتاب مردگان که اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود ۳۷ متر طول دارد.

227227