دانشگاه آزاد اسلامی باید بازیگر جدی در خیز دوم جهاد علمی باشد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی در بیست و پنجمین اجلاس شورای دانشگاه که در واحد نجف آباد برگزار شد، گفت: امروز ۵۹ سال از ۱۳ آبانی می‌گذرد که ژاندارم منطقه‌ای آمریکا امام راحل را به خاطر اعتراض به کاپیتولاسیون اخراج کرد و از سرزمین خود راند. حق اینچنین پایدار است که پس از ۵۹ سال شاگرد این مکتب که آن روز در گهواره بود، مقابل چشمان ۴ میلیارد انسان در کره خاکی از امام خمینی (ره) نقل می‌کند که آمریکا شیطان بزرگ است و ای شیطان بزرگ بدان برای ناوهایت تدارک دیده‌ایم. چه حجتی بالاتر از این اتفاق مبارک و عظیم است؟

وی با اشاره به کشتار دانش آموزان در مقابل دانشگاه تهران توسط رژیم شاهنشاهی در سال ۵۷ افزود: امروز پس از آن سال‌ها دوباره دانش آموزان در سرزمین دیگری به خون کشیده می‌شوند. اکنون نظام سلطه و شیطان بزرگ با حقارت رو به رو است، حقارتی که پایه آن در انقلاب دوم سال ۵۸ گذاشته شد و امروز با اصابت راکت‌ها به پایگاه‌های آمریکا در منطقه معنای بیشتری پیدا کرده است.

به گفته رییس دانشگاه آزاد اسلامی روزی هیچکس جسارت حرف زدن با آمریکا را نداشت، اما امروز پایگاه‌های آمریکایی در منطقه امنیت ندارند، این نهالی است که معمارکبیر انقلاب آن را غرس کرد و امروز از عالم دیگری در حال مشاهده شفای صدر قوم مومنین است. خدا دشمنانش را در نتیجه این جنگ عذاب می‌کند و آنها را در هم می‌شکند. خدا را باید شاکر باشیم که در سایه نعمت ولایت که پرچم آن حقاً به دست امام خامنه‌ای است، زندگی می‌کنیم.

امروز ایران کشوری است که مستقل می‌اندیشد و مستقل عمل می‌کند

طهرانچی اظهار کرد: همه مشاهده کردند که چه کشورهایی در مجمع عمومی سازمان ملل علیه اسراییل رأی ممتنع دادند. ببینید که چگونه اقتصاد خود را به نظام سلطه گره زدند و جرأت اظهار نظر ندارند. اما امروز ایران کشوری است که مستقل می‌اندیشد و مستقل عمل می‌کند. دنیا نیز آن را تصدیق می‌کند. امروز خیابان‌های آمریکا، انگلیس و فرانسه ثابت می‌کند که سنت‌های الهی جاری است، حال در می‌یابیم که آرامش امام راحل که فرمودند با قلبی آرام می‌روم از کجا نشأت می‌گیرد و آن ضمیر پاک چرا امیدوار بود.

وی با بیان اینکه نظم جدیدی در حال شکل‌گیری در دنیاست، خاطرنشان کرد: آثار و پیامدهایی از این نظم نوین جهانی به علم مربوط می‌شود و ما در حال ورود به دوره جنگ سرد دوم هستیم. دوره‌ای که اجتماع زدگی و اقتصادزدگی علم از نتایج آن است.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: اخیراً رهبر انقلاب خیز جدید علمی مبتکرانه‌ای را از ما طلب کرده‌اند که اتفاقاً در بیانیه گام دوم نیز بدان اشاره کرده بودند. در خیز علمی جدید که سنگ بنای علمی آن پیش از این در کشور گذاشته شده بود، دستاوردهای از قبیل برون دادهای علمی، توسعه دانشگاهی، بهره‌مندی علمی در هسته‌ای و موشکی و … داشته ایم. امروز از انتفاضه سنگ به انتفاضه موشکی رسیده‌ایم و با استفاده از علم و محصولات آن، گنبد آهنین رژیم صهیونیستی به آبکش آهنی تبدیل شده است. این دستاورد نتیجه علم و محصول دانشگاه و آزمایشگاه است.

طهرانچی با تأکید بر اینکه پیروزی مقاومت در غزه محصول جهاد علمی است که با سلاح علم صورت گرفته است، گفت: اگر این تسلیحات وارداتی بود، چنین پیروزی‌های حاصل نمی‌شد. اینجاست که توجه به چشمه علمی، اهمیت پیدا می‌کند. این رستاخیز اول علمی ما بود که منجر به استقلال دانشگاه و دستیابی به محصولات موشکی و هسته‌ای شد.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: خداوند علمی که اعتقاد و باورش را درست نباشد، ظن معرفی می‌کند که مراتب علم آن کامل نیست. سؤالی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا علم می‌تواند راه خود را پیدا کند؟، در پاسخ باید گفت، خیر، زیرا علم از بینش و گرایش متأثر است. به قول قرآن آیا ندیده‌اید کسانی را که «هوی» را خدای خود گرفته‌اند. اگر بینش و باورها درست تنظیم نشده باشد و چشم دل، کور باشد، علم هدایتگر نخواهد بود، همچون تمدن‌های دیگر که علم را بدست آوردند، اما کارشان به جنایت علیه بیمارستان رسید.

وی با تأکید بر اینکه دانشگاه باید برای تربیت اعتقادی، علمی و اخلاقی دانشجویان خود هدف گذاری کند، افزود: تربیت اعتقادی در بینش که جایگاه آن دل است، تربیت علمی در دانش که در عقل جای دارد و تربیت اخلاقی در گرایش که جایگاه آن نفس انسان است، تأثیر می‌گذارد. بدون بصیرت، حیات طیبه به دست نمی‌آید. پس بینایی ضرورت کار است. علم، مصدر ایمان و عقل، مصدر علم است. علم و ایمان باید ملازم هم باشند نه مستقل از هم. ما تاکنون دانشجو را به گونه‌ای تربیت می‌کردیم که دل و ایمانش با هم ارتباطی نداشتند، در حالی که نگاه قرآن این نیست.

گام‌های جدیدی در مسیر جهاد علمی برداریم

طهرانچی با اشاره به اینکه خیز دوم در جهاد علمی نیازمند اصلاح پایه هاست، خاطرنشان کرد: روزی که ما هیأت علمی دانشگاه شدیم کسی مقاله‌ای نداشت یا نمی‌نوشت، اما امروز دیگر مقاله نوشتن را همه یاد گرفته‌اند. حال باید از آن عبور کنیم و گام‌های جدیدی در مسیر جهاد علمی برداریم. اگر پس از پیشرفت در موضوعی وارد خیز دوم آن نشویم، دچار سیر نزولی می‌شویم که روند مقالات ما نیز چنین چیزی را به ما نشان می‌دهد.

رییس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه رضاخانی را در سال ۱۳۰۰ در ایران حاکم کردند که سوادی نداشت و این اتفاق درست در سالهای افتاد که حرکت علمی دنیا شتاب و اوج گرفته بود، اظهار کرد: اما امروز داناترین مردمان، رهبری کشور را برعهده دارد، پس زمان شتاب در پیشرفت علمی است. توسعه علم از ۱۹۵۶ تا ۱۹۸۹ بر محور دفاع دانش بنیان در دو بلوک شرق و غرب، از سال ۱۹۸۹ تا ۲۰۰۱ بر محور اقتصاد دانش بنیان، از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹ با محوریت امنیت و امروز پس از ۲۰۱۹ بر محور بلوک بندی جدید صورت گرفته است.

وی افزود: در چنین نمایی از جهان می‌بینیم که ارتباط علمی چین با آمریکا و انگلیس از ۲۰۱۹ به شدت افت کرده است و قطب بندی جدیدی در حال شکل گیری است، بازارهای اقتصادی دنیا نیز به دست چین افتاده است. در چنین فضایی پدیده‌های همچون کرونا، رقابت‌های علمی جدید، جنگ‌های جدید و فروریختن هیمنه علمی و سیاسی آمریکا را در دنیا شاهدیم. امروز دیگر ایران آنها را نمی‌زند، بلکه گروه‌های مقاومت و هر کسی که از کنارشان رد می‌شود، یک راکت و موشکی به آمریکایی‌ها می‌زند.

وی «غذا و دارو» و «IT، اینترنت و فضای مجازی» را دوگانه جدید در جنگ سرد دوم عنوان کرد و افزود: صنایعی مانند خودروسازی دچار روند نزولی شده است، در حالی شرکت‌های دارویی، غذایی و بیوتکنولوژی به شدت رو به پیشرفت هستند. در آینده هر کس شعار می‌دهد که غذای جسم و روح شما در دست من است، در حقیقت دعوا برسر این است. شما کجای این دعوا ایستادید؟ فقط جهاد، آن هم جهاد علمی است.

طهرانچی گفت: حکمرانی دانش، هسته سخت این جنگ است و مسائلی مانند هوش مصنوعی، فناوری‌های همگرا، مجازی شدن امور، حضور شبکه‌های اجتماعی، امپراطوری جهانی تجارت دانش بنیان، اقتصاد دانش بنیان، اقتصادهای نوظهور، ظهور کنش گران جدید در رهبری علم و شکل گیری جغرافیایی جدید علمی حول محور حکمرانی دانش قرار دارند. این حکمرانی انحصار در فناوری و اقتصاد را به دنبال خواهد داشت.

وی با بیان اینکه بشر از ابتدای این قرن فهمید که جدایی علوم حتی از علوم انسانی کاری اشتباه بوده است و نیاز به یک همگرایی در این حوزه دارد، تصریح کرد: در کشور ما به اشتباه رشته‌هایی مانند نانوفیزیک، نانوشیمی، نانومکانیک و… ایجاد شدند، در حالی که نانو خود یک ابررشته است. دانشگاه نباید در سنت‌های رایج غرب گیر کند. دیگر نمی‌توان در مقوله‌ای مانند حمل و نقل، مسائل حقوقی و اجتماعی را نادیده گرفت. دانشگاه باید خطرهای راه‌اندازی فناوری‌های نوآورانه را بپذیرد. ماهیت علم در دوره جدید تغییر کرده و دیگر وارداتی نیست.

روسای دانشگاه‌ها باید برای تقویت قدرت علمی کشور دست به اقدامات جدی و خلاقانه ای بزنند

رییس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه علوم انسانی کیفی در حال تبدیل شدن به کمی است، گفت: بانک اطلاعاتی این کمیت هم در حال ساخته شدن توسط غرب است. شبکه‌های اجتماعی خارجی یکی از مصادیق این بانک‌ها هستند. غرب می‌خواهد خود را تولید کننده دانش و باقی جهان را به مصرف کننده آن تبدیل کند. امروز دیگر فقط ارائه درس‌های قدیمی کافی نیست، روسای دانشگاه‌ها باید برای تقویت قدرت علمی کشور دست به اقدامات جدی و خلاقانه ای بزنند.

وی خاطرنشان کرد: در مرحله رستاخیز علمی با حرکت از شتاب برتر در تولید علمی و کسب جایگاه علمی شایسته، باید به نهضت پاسخ به سؤالات نظری و علمی جامعه در مصاف با نیازها و چالش‌های ناشی از تحولات اجتماعی فناورانه برسیم و سپس با بیدار کردن عقل جمعی در فضای اعتقادی سالم، مرحله انقلاب علمی را هدف گذاری کنیم. اینگونه است که می‌توانیم با تولید نظریه و فکر به مرجعیت علمی و سپس رهبری علم جهانی دست یابیم.

طهرانچی تأکید کرد: مرجعیت علمی با ابتکار به دست می‌آید، با تولید مقالاتی شبیه به مقالات غربی به مرجعیت نخواهیم رسید. باید در این رابطه توجه داشته باشیم که از ۲۰۱۹ رقیبان جدیدی نیز برای ما ساخته شده است که یکی از آنها عربستان سعودی است، البته ۸۰ درصد مقالات آنها با تقلب به دست آمده است.

وی با تأکید بر اینکه دانشگاه آزاد اسلامی باید بازیگر جدی در خیز دوم جهاد علمی باشد، افزود: چرخش تحول آفرین سند تحول و تعالی دانشگاه به دنبال عبور از عرضه محوری مقاله گرا به تقاضامحوری و پاسخگویی اثربخش به نیازهای علمی، تربیتی، محلی و ملی است. پژوهش‌ها در دوره جدید به منظور حل مسائل و تقویت کننده جریان جهانی دانش انجام می‌شود.

نیازمند اصلاح نظام جذب، حمایت و ارزیابی تحصیلی دانشجویان مبتنی بر عملکرد یادگیری عمیق هستیم

رییس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه توسعه دانش و فناوری دارای سه گانه «اقبال اجتماعی»، «مطلوبیت آمایشی» و «جبهه های دانش و فناوری» است، خاطرنشان کرد: اقبال اجتماعی، مردم محور، مطلوبیت آمایشی، زیست بوم محور و جبهه‌های دانش و فناوری با محوریت روندهای جهانی است. این سه گانه باید در کنار هم اجرا شوند.

وی افزود: برای مثال نباید بدون توجه به زیست بوم محوری و روندهای علمی جهانی صرفاً به جذب دانشجو پرداخت. در مسیر ارتقا کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی باید به اصولی مانند کاربردی بودن رشته‌های تحصیلی براساس نیازهای آمایشی، روزآمدی رشته‌های تحصیلی و محتواهای آمایشی، نهادینه سازی قدرت ابتکار، خلاقیت و رویکرد حل مساله در آموزش و همچنین اثربخشی فرایند آموزش مبتنی بر پرورش استعدادها توجه داشت.

طهرانچی تأکید کرد: در دوره جدید نیازمند اصلاح نظام جذب، حمایت و ارزیابی تحصیلی دانشجویان مبتنی بر عملکرد یادگیری عمیق هستیم.