برخی وارد عرصه مداحی شده‌اند که حتی ظاهرشان به مداحان نمی‌خورد

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه- فاطمه علی آبادی: فرهنگ مدح و مداحی یکی از عوامل مهم در ترویج اندیشه اسلامی شیعی و تثبیت آن در طول تاریخ ایران اسلامی به شمار می‌رود و در طول تاریخ مداحان و شاعران فراوانی با استفاده از اشعار، سیره و رفتار اهل بیت (ع) را با اسلوب‌های هنری و قالب‌های جذاب پایدار و تأثیرگذار توصیف و به مخاطبان انتقال دادند.هیئت‌های مذهبی فرصتی برای پرورش انسان و انسان‌سازی است که اگر به این مقوله بها داده نشود و آموزش‌های لازم صورت نگیرد، قطعاً خسارتی را در پی خواهد داشت و چون مداحان و هیئت‌های مذهبی با جمعیت قابل‌ملاحظه‌ای از افراد جامعه به‌ویژه جوانان و نوجوانان در ارتباط هستند می‌توانند نقش مؤثری در تربیت آنان داشته باشند بنابراین اگر محتوایی که مداحان و هیئات مذهبی به مخاطبان خود می‌دهند غنی نباشد ممکن است تربیت دینی جوانان به‌ویژه انگیزه حضور مردم در مجالس دینی با چالش روبه‌رو شود.

بر همین اساس برای واکاوی و بررسی نسبت مداحی امروز با مداحی گذشته در بیست و دومین گام با حمیدرضا منتظر پیرغلام اهل بیت (ع) به گفت وگو پرداختیم که در ادامه حاصل آن تقدیم مخاطبان می‌شود:

* شما از چهره‌های شاخص این عرصه‌اید و آنها که پیگیر مجالس و روضه‌ها و مناجات‌ها هستند شما را خوب می‌شناسند و به یاد دارند. با این حال چون گفتگوی ما انتشار عمومی می‌یابد، خودتان را بیشتر و مفصل تر معرفی بفرمائید.

بنده حمید رضا منتظر هستم و از ۷ سالگی پا به عرصه مداحی گذاشتم ابتدای ورودم به حوزه مداحی در قالب تعزیه و در نقش دو طفلان حضرت مسلم بود. پدرم مداح و روضه خوان بود و در زورخانه نیز به مرشدی‌گری اشتغال داشت در کنار این فعالیت‌ها طباخی هم داشتیم. خاطرم هست ایشان هر کجا روضه خوانی می‌رفتند من و برادرم را نیز با عنوان دو طفلان حضرت مسلم همراه می‌کردند.

لازم است یادآوری کنم که روضه‌های قدیم به گونه‌ای بودند که در پایان روضه خوانی یک شبهه تعزیه هم وجود داشت از همان موقع بود که بنده وارد عرصه مداحی شدم و در سن ۱۷ سالگی رسماً ملبس به لباس نوکری شدم. البته قبل از رسیدن به سن ۱۷ سالگی در مکتب آیت الله مجتهدی نزد آن بزرگوار زانوی شاگردی زدم چرا که مداحان قدیم مقید بودند که هر مداحی باید دروس حوزوی را سپری کند و تاکید داشتند که حداقل جامع المقدمات را حتماً به اتمام برسانند بنابراین در آن ایام مداح باید آن چنان سواد می‌داشت که با کلمات و جملات عربی آشنایی داشته باشد تا هنگام قرائت اشتباه تلفظ نکند.

متأسفانه امروز علاوه بر اینکه این مهم به فراموشی سپرده شده شاکله مداحی نیز تغییر کرده است. پیشکسوتان مداح در گذشته معتقد بودند کسانی که پا به عرصه مداحی می‌گذارند حتماً باید شاکله مداحی را داشته باشند و از نظر ظاهری نیز از کت بلند، عبا و عرق چین استفاده کنند تا همه بدانند او نوکر امام حسین (ع) است اما الان این سیره تغییر کرده است! امروز برخی جوانان که وارد عرصه مداحی می‌شوند حتی ظاهرشان هم به جامعه مداحان نمی‌خورد.

*شما این همه سال برای خود را وقف هیأت اهل بیت علیهم السلام کرده اید، آیا آمدند سراغتان که برای اینکه دنیایتان را بسازید به راه خوانندگی بروید؟ اگر با این حنجره آواز می‌خواندید چه می‌شد؟

خدا را شاهد می‌گیرم سال ۱۳۶۲ عده‌ای از آن سوی آب‌ها آمدند تا به من پیشنهاد دهند که به آوازه خوانی بپردازم و مرا با خود به خارج ببرند. آن زمان ۱۹ سال سن و صدای فوق‌العاده زیبایی داشتم. همچنین می‌دانستم مادرم به یک سری عقاید پایبند است بر همین اساس به آنها گفتم که اجازه مرا از مادرم بگیرید. وقتی نزد مادرم رفتند و گفتند می‌خواهیم حمید را ببریم تا بخواند؛ مادرم با همان لهجه کاشانی گفت مگر حالا نمی‌خواند؟ پاسخ دادند می‌خواهیم ببریم با ساز و موسیقی آواز بخواند؛ مادرم گفت اگر این فرزند از شیره جان من رشد و نمو پیدا کرده قطعاً با شما نخواهد آمد اما اگر چنین نیست هر کجا دوست دارد برود بخواند برود! همان موقع من خنده‌ام گرفت و پرسیدند چرا می‌خندی؟ پاسخ دادم من رشد یافته همین مکتب هستم.

در مداحی کردن عقیده بسیار مهم است. همین که امام حسین در این دنیا به ما آبرو داده امیدوار هستیم که دست ما را هم در آخرت بگیرد. همین که ما توانستیم عمرمان را در این مسیر صرف و موی خود را در این راه سفید کنیم باید خدا را شکر کرد. بسیار خوشحال هستم که نخواستم در مسیر دیگری غیر از مسیر اهل بیت گام بردارم و امروز هم که مردم مرا پیر غلام می‌خوانند برایم کافی است و امیدوارم در جهان آخرت نیز اهل بیت از بنده حقیر دستگیری کنند.