اعراب در کنار آمریکا خواهان تحقق راهکار دو دولتی برای حل منازعه فسلطین

ایسنا/خراسان رضوی چند روز قبل بایدن پیش از نشست مشترک با رئیس جمهور شیلی، بیان کرده بود "آنچه در دو یا سه سال آینده اتفاق می‌افتد، مشخص خواهد کرد که جهان برای پنج یا شش دهه آینده به چه صورت خواهد بود." جهانی که تحت تاثیر جنگ اوکراین و روسیه، منازعات چین و تایوان و در حال حاضر مهمتر از همه، جنگ گسترده در غزه، معلوم نیست چه آینده‌ای را در پیش چشم خود ببیند.

در حالیکه آمار شهدای فلسطینی از ده هزار نفر گذشته است و تنها در شب گذشته ۴۵۰ نقطه غزه بمباران شد و دستکم ۲۰۰ نفر از مردم این باریکه به شهادت رسیدند، ظاهرا هنوز جهان نمی‌خواهد اقدامی قاطع در برابر جنایات اسرائیل انجام دهد، حتی کشورهای اسلامی و اعراب که زمانی دشمن شماره یک اسرائیل به حساب می‌آمدند و اکنون نیز در لفظ سعی می‌کنند جنایات اسرائیل را محکوم کنند، در عمل عمدتا نه تنها تقابلی با اسرائیل ندارند، بلکه در مواردی از آن حمایت‌ نیز می‌کنند که از جمله آن می‌توان به ارسال ادوات نظامی از سمت امارات به اسرائیل اشاره کرد.

از همان نخستین روزهای آغاز طوفان‌الاقصی، بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که این جنگ به تحولی بزرگ در مسئله فلسطین و اسرائیل می‌انجامد؛ تحولی که به نظر می‌رسد یکی از پایه‌های اصلی آینده مورد اشاره بایدن خواهد بود و اکنون عدم تقابل کشورهای اسلامی با اسرائیل را نیز می‌توان در راستای تحقق این تحول دانست.

اما این تحول چیست که ممکن است مسئله فلسطین و اسرائیل را حل کند و تصویری جدید از آینده خاورمیانه را ترسیم کند؟

ابوالقاسم شهریاری، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تاکیدات آمریکا و اسرائیل بر حذف حماس، اظهار کرد: حتی از سمت کشورهای اسلامی نیز نوعی همراهی با این هدف غرب و رژیم صهیونیستی دیده می‌شود. کما اینکه امارات در قالب همکاری‌های نظامی خود با اسرائیل، در چند نوبت اقدام به ارسال ادوات نظامی به رژیم صهیونیستی کرده و اردوغان نیز اعلام کرده است علی‌رغم اینکه نتانیاهو را قبول نداریم، روابط تجاری‌مان را هم با اسرائیل قطع نمی‌کنیم. سایر کشورهای اسلامی که با اسرائیل ارتباط دارند نیز حتی حاضر نشدند به طور صوری روابط خود را با این رژیم قطع کنند.

وی با اشاره به صحبت‌های چندی پیش بن‌سلمان مبنی بر لزوم تشکیل کشور فلسطین بر اساس مرزهای پیش از ۱۹۶۷، افزود: به نظر می‌رسد غرب و کشورهای اسلامی، هدف اصلی خود را تحقق راهکار دو دولتی و بازگشت دو طرف به مرزهای پیش از ۱۹۶۷ قرار داده‌اند و موضع‌گیری‌ها و اقدامات خود را بر این اساس تنظیم می‌کنند. حتی در پیش‌نویس قطعنامه‌ای که توسط اتحادیه عرب نوشته شده بود و در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد نیز بر تحقق راهکار دو دولتی تاکید شده بود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: حتی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان نیز در تمام این یک ماهی که از آغاز طوفان‌الاقصی می‌گذرد، تنها یک بار اعلام موضع و بیان کرد که از دو طرف می‌خواهد کشتار را متوقف کنند. تمام این‌ها نشان می‌دهد هدف اصلی که از سمت عمده بازیگران تاثیرگذار در جنگ غزه دنبال می‌شود، تشکیل دو دولت مستقل اسرائیلی و فلسطینی است. حماس و تندروهای کابینه نتانیاهو دو مخالف اصلی تحقق دو دولتی هستند و ممکن است در نتیجه این جنگ گسترده در غزه، هر دو طرف وادار به پذیرش این راهکار شوند.

شهریاری با اشاره به برخی صحبت‌ها مبنی بر تشکیل یک نیروی بین‌المللی متشکل از انگلیس، آمریکا و فرانسه برای اداره غزه، بیان کرد: این بزرگترین کلاهی است که ممکن است سر غزه برود، زیرا در این صورت حماس یا باید بپذیرد که کلا شمال غزه را واگذار کند یا با این نیروی بین‌الملل نیز مانند یک نیروی اشغالگر مبارزه کند که در این حالت همزمان با اسرائیل، با سه کشور عضو دائم شورای امنیت نیز وارد جنگ می‌شود.

وی با بیان اینکه سرنوشت جنگ غزه به باز شدن یا نشدن جبهه‌های جدید بستگی دارد، عنوان کرد: باز شدن جبهه‌های جدید از سمت مقاومت، باعث می‌شود اسرائیل نتواند تمام تمرکز خود را معطوف به غزه کند. اکنون فقط در یک محدوده کوچک بین اسرائیل و لبنان آتش‌پراکنی می‌شود و نیروی زمینی رژیم صهیونیستی، در سطح گسترده در حال جنگ در غزه است. پیروزی حماس منوط به باز شدن جبهه‌های جدید علیه اسرائیل توسط محور مقاومت است. انصارالله یمن هم هر چه در این زمینه تلاش کرده، به دلیل سنگ‌اندازی کشورهای اسلامی همسایه‌اش، به نتیجه‌ای نرسیده است، کما اینکه روز گذشته اعلام شد موشک شلیک‌شده از سمت انصارالله یمن به اسرائیل، توسط عربستان رهگیری شده است.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به سخنرانی چند روز گذشته سید حسن نصرالله، اضافه کرد: مقامات دولت لبنان پیش از این سخنرانی اعلام کرده بودند که از حزب‌الله انتظار دارند منافع ملی لبنان را مد نظر قرار دهد و از درگیری مستقیم در جنگ غزه خودداری کنند. لذا به نظر می‌رسد از سمت حزب‌الله نیز در سطح گسترده جبهه‌ای علیه اسرائیل باز نشود. البته باز هم باید منتظر بود و ممکن است تا آخر هفته فعل و انفعالات جدیدی در جبهه نبرد رقم بخورد.

شهریاری با اشاره به پیشنهاد آمریکا و غرب مبنی بر شکل‌گیری آتش‌بس موقت بشردوستانه در غزه، افزود: این نوعی بازی با کلمات است، زیرا بر اساس این طرح، اگرچه آتش‌بسی موقت برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان غزه برقرار می‌شود، اما هر گاه اسرائیل حس کند از طریق این اقدامات بشردوستانه، کمک‌هایی به حماس در حال انجام است، می‌تواند حملات نظامی خود را از سر بگیرد. بنابراین این طرحی نمایشی و برای ساکت کردن اعتراضات افکار عمومی جهان است و اصلا آتش‌بس محسوب نمی‌شود.

وی با اشاره به تاکیدات رژیم صهیونیستی مبنی آزادسازی اسرای اسرائیلی به عنوان پیش‌شرط قبول هر گونه آتش‌بس، اظهار کرد: اسرائیل در حالی این موضوع را مطرح می‌کند که هیچ تضمینی نمی‌دهد در صورت آزاد شدن اسرا، طرح آتش‌بس را قبول کند.

این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با بیان اینکه نقطه دلخواه اعضای کابینه نتانیاهو تصرف کامل غزه است، گفت: هرچند اکنون جنگ اصلی در شمال غزه در جریان است، اما اسرائیل می‌خواهد این جنگ را به کل غزه تسری دهد و با آواره شدن تمام مردم غزه و خروج آنان از سرزمین خود، غزه را هم به اراضی تحت اشغال خودش الحاق کند و شهرک‌سازی را در این ناحیه نیز انجام دهد.

شهریاری در خصوص چگونگی تحقق راهکار دو دولتی و بازگشت دو طرف به مرزهای پیش از ۱۹۶۷، بیان کرد: بر اساس طرح‌هایی که مطرح می‌شود، ممکن است در دوره گذار از شرایط فعلی به شرایط تشکیل دو دولت مستقل، غزه توسط عربستان اداره شود که البته با توجه به اینکه این اقدام ممکن است با واکنش منفی افکار عمومی مردم عرب مواجه شود، فعلا در مورد این طرح کمتر صحبت می‌شود. بنابراین گزینه تشکیل یک نیروی بین‌المللی متشکل از انگلیس، آمریکا و فرانسه برای اداره غزه مطرح شد.

حقوقی که تنها شامل بخشی از بشر می‌شود

وی با بیان اینکه به طور کلی تحقق یا عدم تحقق طرح دو دولتی به عوامل مختلفی بستگی دارد، اضافه کرد: یکی از این عوامل، اعتراضاتی است که اکنون در کرانه باختری جریان دارد و تصمیمی که دولت خودگردان ممکن است تحت تاثیر این اعتراضات بگیرد نیز مهم است، زیرا در جوامع بین‌الملل، تشکیلات خودگردان نماینده رسمی مردم فلسطین محسوب می‌شود.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه در صورت باز نشدن جبهه‌ای جدید از سوی مقاومت، ممکن است حماس به سمت فرسایشی کردن جنگ حرکت کند، افزود: در صورت اقدام حماس به راه‌اندازی جنگ شهری علیه اسرائیل، ضربات بسیار بیشتری به رژیم صهیونیستی وارد خواهد شد و تلفات اسرائیل افزایش می‌یابد. ممکن است حماس به منظور خسته کردن اسرائیل و ترغیب آن به پذیرش آتش‌بس، اقدام به فرسایشی‌سازی جنگ کند.

شهریاری ادامه داد: البته در هنگام جنگ هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. این امکان وجود دارد که تبعات انسانی جنگ به قدری برای غزه بالا رود که خود حماس در خصوص ادامه دادن به جنگ تصمیم دیگری بگیرد. آمار ده هزار کشته در عرض یک ماه وحشتناک است. چیزی که غرب و سازمان ملل آن را تبلیغ می‌کند، حقوق بشر نیست، بلکه حقوق برخی بشر است که شامل مردم مظلوم غزه نمی‌شود. به نظر می‌رسد تا پایان این هفته یک اتفاق تاثیرگذار در آینده این جنگ رخ دهد و ممکن است یا جبهه‌های گسترده‌تری از سمت مقاومت ایجاد شود یا طرح آتش‌بس موقت محقق گردد.

انتهای پیام