محدودیت‌های جدید دولت آلمان در قبال پناهجویان؛ آیا «فرهنگ استقبال» مرکل به تاریخ می‌پیوندد؟

این در حالیست که آلمان در سال‌های اخیر استقبال گرمی از پناهجویان انجام داده و در میان وحشت گسترده کشورهای اروپایی در طول بحران مهاجران ۲۰۱۵- ۲۰۱۶ این کشور به رهبری آنگلا مرکل همچون نوری برای مهاجرانی بود که به ویژه از وضعیت فاجعه بار کشور خود در سوریه فرار کرده بودند. 

در آن دوران آلمان تحت رهبری مرکل «فرهنگ استقبال» از پناهجویان را ترویج کرد و این کشور بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ بیش از ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار  پناهجو را پذیرفت. 

اما از آنجایی که سطح مهاجرت غیرقانونی در اروپا بار دیگر در حال افزایش است، آلمان اکنون خود را در موقعیت بسیار متفاوتی می‌بیند و مجبور است به «فرهنگ استقبال» - یا «Willkommenskultur» - که زمانی به آن افتخار می‌کرد، پشت کند. اولاف شولتس، صدر اعظم آلمان در این رابطه می‌گوید: «ما مهاجرت غیرقانونی به آلمان را محدود می‌کنیم. افراد زیادی در حال آمدن هستند. ما باید افراد بیشتری را در روندی سریع‌تر اخراج کنیم.» 

شولتس همچنین گفت که آلمان باید اخراج مهاجرانی را که اجازه اقامت در این کشور را ندارند، افزایش دهد. تنها چند روز بعد، کابینه آلمان با یک پیشنهاد قانونی موافقت کرد که هدفش تسریع و ساده‌سازی روند اخراج پناهجویانی است که درخواست آنها رد شده است. 

این یک تغییر بزرگ برای آلمان و شولتس است؛ سیاستمداری که شاید انتظار می رفت میراث سلف خود را ادامه دهند.

مایکل برونینگ، دانشمند علوم سیاسی و عضو کمیسیون ارزش پایه SPD به یورونیوز می‌گوید: «تغییر قابل توجهی در لفاظی و سیاست با هدف روشن کاهش تعداد مهاجرت وجود دارد. اقدامات پیشنهادی شامل تسهیل اخراج، تحریم‌های شدیدتر برای قاچاقچیان انسان، برقراری مجدد کنترل‌های موقت مرزی، توافق‌های دوجانبه بیشتر با کشورهای مبدأ و گسترش فهرست کشورهایی است که امن تلقی می‌شوند. در مجموع، این یک تغییر شدید در سیاست آلمان و نشان دهنده پایان «فرهنگ استقبال» منحصر به فرد این کشور است که در سال ۲۰۱۵ راه‌اندازی شده بود.»

تغییر جدی در سیاست پس از مشکلات انتخاباتی

اولاف شولتس در در سفر سه روزه خود به نیجریه در اوایل این هفته، از بولا تینوبو، رئیس جمهوری این کشور آفریقایی،، برای مقابله با مهاجرت فزاینده کمک خواست و شراکتی مشابه با شراکتی که جورجا ملونی، نخست وزیر ایتالیا در اوایل سال جاری با تونس انجام داد، پیشنهاد کرد.

ایده اصلی این است که مراکز مهاجرت در نیجریه توسعه یابد، جایی که افراد اخراج شده از آلمان بتوانند سرپناه، مراقبت‌های بهداشتی و فرصت‌های شغلی پیدا کنند.

این ابتکار بخشی از رویکرد سخت‌گیرانه‌ای است که شولتس و دولتش نسبت به مهاجرت غیرقانونی نشان می‌دهند، اتفاقی که پس از عملکرد بد ائتلاف سه حزبی او در دو انتخابات منطقه‌ای اوایل ماه جاری پی گرفته شده است. در هر دو رقابت ایالتی محافظه کاران جریان اصلی پیروز شدند، ضمن این که راست افراطی هم به دستاوردهای قابل توجهی دست یافت.

برونینگ می‌گوید: «نمی توان گفت که آیا این تغییر مستقیما به حمایت بیشتر از دولت در انتخابات آینده تبدیل می شود یا خیر اما درک این موضوع مهم است که مردم آلمان از دولت می خواهند که در این خصوص اقداماتی انجام دهد. علاوه بر این، مهم است که ببینیم تغییر در سیاست در خلاء اتفاق نمی‌افتد، بلکه در پس زمینه چالش فزاینده راست افراطی آلمان اتفاق می‌افتد.» در ماه های اخیر، حمایت‌ها از حزب راست افراطی AfD در نظرسنجی ها افزایش یافته و موفقیت های انتخاباتی قابل توجهی در ایالت‌های  بایرن و هسن کسب کرده است.

• آنچه درباره قانون جدید مهاجرت آلمان برای جذب کارگران ماهر خارجی باید بدانید
• انتخابات محلی در برلین؛ تکرار رای‌گیری باطل شده و جایگاه متزلزل حزب شولتس

دکتر کرت ریچارد لوتر، استاد سیاست تطبیقی در دانشگاه کیل در این رابطه به یورونیوز می‌گوید: «من فکر می‌کنم این تحول غیرمعمول از روندهایی نیست که بتوان در دیگر احزاب چپ و یا سوسیال دمکرات مشاهده کرد. احزابی که سال‌ها خودشان در مورد چگونگی پاسخ به چالش‌های جریان راست افراطی و پوپولیستی با مشکل رو به رو بوده‌اند.»

برونینگ همچنین در خصوص استقبال از جریان‌های دست راستی می‌گوید: «در حالی که ظهور AfD با طیف گسترده ای از نارضایتی‌ها که برخی از آنها واقعی و برخی دیگر توهمی هستند تقویت می‌شود، نگرانی در مورد آنچه به عنوان مهاجرت کنترل نشده نامیده می‌شود، مدت‌هاست که نیروی محرکه اصلی پوپولیسم جناح راست بوده است.»

شولتس اکنون تحت فشار قابل توجهی برای کاهش تعداد فزاینده پناهجویان در کشور است، زیرا نارضایتی از نحوه رسیدگی دولت به وضعیت پناهندگان در حال افزایش است. نظرسنجی‌ها در آلمان نشان می‌دهد که ۴۴ درصد از آلمانی‌ها در حال حاضر مهاجرت غیرقانونی را مهم ترین مشکل سیاسی در آلمان می‌دانند و سیاستمداران باید آن‌را در اولویت قرار دهند.

بروکینگ در خصوص به خطر افتادن ائتلاف حاکم با در پیش گرفتن این سیاست‌ها از سوی کابینه شولتس می‌گوید: «واضح است که همه سوسیال دموکرات‌ها یا رای دهندگان سبز آلمانی از تغییرات پیشنهادی راضی نیستند. بنابراین من فکر می‌کنم منصفانه است که بگوییم ما در آغاز یک بحث هستیم، نه در پایان آن.»

آیا دیدگاه آلمانی ها نسبت به مهاجران تغییر کرده است؟

در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی در سال ۲۰۱۵ کنترل مرزی خود را تشدید می کردند، دیدن انبوهی از آلمانی‌ها به استقبال هزاران مهاجری می‌رفتند که از سفری طولانی از خاورمیانه و آفریقا خود را به آلمان رسانده بودند اتفاقی عادی بود. اما آن شور و شوق در بین آلمان‌ها چه شد؟ برونینگ پاسخ می‌دهد: «علی‌رغم آنچه تغییر سیاست شوتس نشان می‌دهد، «بسیاری از آلمانی‌ها هنوز طرفدار استقبال از افراد نیازمند هستند و حمایت گسترده‌ای از پذیرش مسئولیت بشردوستانه وجود دارد  نه انکار آن با این حال، اعداد و نظرسنجی‌ها تأثیر داشته اند و حال و هوای سال ۲۰۱۵ به شدت تغییر کرده است.»

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

او در ادامه می‌افزاید: «راهپیمایی‌های طرفدار فلسطین، موجی از حوادث یهودی‌ستیزانه، و جشن حمله حماس در برخی از محله‌های پرمهاجر، یادآور این موضوع است که همه چیز در مورد مهاجرت و ادغام خوب نیست. از بسیاری جهات، این گفتمان را برای بحث‌های ظریف‌تری باز کرده است.»