سرگرم‌سازی به انضمام آگاهی‌بخشی

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو- محسن محمدی؛ قرار نیست همه سریال‌های تلویزیونی ملودرام‌های عاشقانه باشند یا درام‌های اجتماعی و تاریخی، که حوزه‌های موضوعی دیگر نیز قابلیت پرداخت نمایشی و دراماتیک دارند. از جمله این حوزه‌ها بخش‌های پزشکی، سلامت و درمان است. می‌توان و باید بسیاری از مشکلات کشور در این حوزه را که اتفاقاً سبقه طولانی دارند در قالب قصه‌های آثار نمایشی جذاب در معرض دید و قضاوت مردم قرار داد و درباره ریشه‌ها، ابعاد، گستره، آثار و نتایج آن سخن گفت و حتی برایش چاره‌جویی کرد و نسخه پیچید و راه و چاه ارائه نمود.

اتفاقاً می‌شود در دنیا نمونه‌های زیادی را مثال آورد از سریال‌هایی با محوریت موضوعی پزشکی و مسائل مربوط به حوزه درمان و بهداشت که شهره جهانی دارند و بسیار پر مخاطب بوده‌اند. مثال چنین سریال‌هایی می‌شود کد سیاه، رزیدنت، دکتر خوب، هاوس، بیمارستان شیکاگو، فوریت‌های پزشکی و.... در تلویزیون خودمان هرچند نه چندان پر تعداد و نه آن‌قدر که باید و شاید، اما سریال‌هایی در این حوزه‌ها ساخته شده است.

با مداقه‌ای بر کارنامه قاب جادویی در چهاردهه اخیر می‌توان به مجموعه‌های نمایشی مانند فاکتور هشت، پزشکان، پریا، پرستاران و... رسید که بن‌مایه و پیرنگ قصه خود را بر موضوعات حول و حوش پزشکی، سلامت و درمان بنا کرده‌اند و عموماً با استقبال مخاطبان هم مواجه شده‌اند.

سریال «محرمانه» به کارگردانی محمود معظمی که این شب‌ها روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود هم متاثر از چنین فضایی به تاسی از رویکرد ذکر شده، شاکله قصه خود را بر روایت پیشرفت‌های علمی دانشمندان ایرانی در حوزه پزشکی و به طور مشخص ساخت واکسن کرونا متمرکز کرده است. محرمانه البته نگاهی هم دارد به مشکلات و موانعی که بر سر راه تحقق چنین اهداف و آرمان‌های بزرگ از جمله، کنش‌های مغرضانه و خصمانه دشمنان که از هیچ سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی در این مسیر دریغ نمی‌ورزند.

قصه سریال در بحبوحه ایام تاخت و تاز ویروس کرونا در ایران می‌گذرد. تیمی از پزشکان ایرانی تلاشی بی‌وقفه و شبانه‌روزی را برای ساخت واکسن کرونا آغاز کرده‌اند و از سوی دیگر، باند‌هایی وابسته به مافیای دارویی در کشور که انتفاع خود را در شکست این پروژه و وارد کردن واکسن از خارج می‌بینند، اقدام به انواع کارشکنی‌ها و مشکل تراشی‌ها در این مسیر می‌کنند، تا جایی که پای نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی نظام هم به این ماجرا باز می‌شود و موضوع به یک مسئله و دغدغه ملی بدل می‌شود.

نویسنده سریال محرمانه توانسته با خلق و طراحی درست و منطقی قصه‌ای جذاب و چیدمان داستانک‌های فرعی در حوالی آن، فیلم‌نامه‌ای برخوردار را در اختیار کارگردان قرار دهد. البته یک نکته را نیز نباید از نظر دور داشت و آن هم جذابیت ذاتی و بالفطره سوژه سریال است. ویروس کرونا و بیماری کووید دست‌کم برای دو سال یکی از معضلات اصلی کشور که نه جهان به‌شمار می‌رفت و چه بسیار مردمانی که عزیزان خود را بر اثر ابتلا به این بیماری از دست دادند.

در نتیجه، پرداخت به این موضوع که اتفاقاً هنوز هم به طور اساسی ریشه‌کن و مرتفع نشده است، می‌تواند برای مخاطب تلویزیون جذاب باشد. یکی دیگر از وجوه کارکردی سریال محرمانه، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی درباره تلاش‌ها برای حصول به واکسن کرونا و در یک نگاه جامع‌تر، پیشرفت‌ها و توانایی‌های کشور در حوزه‌های پزشکی، سلامت و درمان است. این مهم البته الزامات و شروطی هم دارد که اگر مد نظر قرار نگیرد، چه بسا تمام کوشش‌ها را بی‌اثر کرده و ناکارآمد و ابتر سازد. یک اصل و راهبرد اساسی در سریال‌سازی برای تلویزیون وجود دارد که در تولید هر سریال با هر موضوعی باید در راس همه امور قرار بگیرد. هدف اصلی از سریال‌سازی، سرگرم‌کردن مخاطب و فراهم‌آوردن اوقات خوش در ساعات فراغت او است. اگر این مهم با ساخت یک سریال تحقق یابد و بیننده پای تلویزیون بنشیند، آن‌گاه می‌توان از طریق این سریال، پیام‌های مورد نظر را به جامعه مخاطبان هدف انتقال داد و فرهنگ‌سازی کرد. در تولید سریال‌هایی مانند محرمانه، هدف اصلی باید سرگرم کردن مخاطب باشد در گام اول و سپس اطلاع‌رسانی، آگاهی‌بخشی، تنویر افکار عمومی، شفاف‌سازی و مفاهیمی از این دست.

از سوی دیگر، پرداخت به پیام‌های مورد نظر هم باید شکل و شمایلی منطقی و معقول داشته باشد و از آفاتی از جمله شعارزدگی، زیاده‌گویی، خیال‌بافی، حماسه‌سرایی کاذب و... در طراحی و خلق قصه پرهیز شود. آسیب‌هایی که به نظر می‌رسد سریال محرمانه تا اندازه زیادی از آن مصون مانده و همه امور در مرتبه نخست بر محوریت یک قصه جذاب و گیرا می‌چرخد. حضور بازیگران چهره و شناخته شده‌ای مانند فرهاد قائمیان، لاله اسکندری، علیرام نورایی، فاطمه گودرزی، رحیم نوروزی، فریبا متخصص، کمند امیرسلیمانی و نسیم ادبی در روایت جذاب قصه سریال تاثیر به‌سزایی داشته و محرمانه را به یک اثر نمایشی پربازیگر تبدیل کرده است.

سریال محرمانه همچنین این فرصت را فراهم آورده است تا مخاطبان تلویزیون پس از مدت‌ها با بازیگران کهنه‌کار و محبوبی مثل مجید مظفری و ایرج نوذری دیداری تازه کنند. معظمی در نقش‌سپاری به بازیگران هم ریسک‌پذیر نشان داده و از بعضی هنرپیشه‌ها در نقش‌های متفاوت همیشگی‌شان بازی گرفته است. برای مثال، سیدمهرداد ضیایی و رضا توکلی که عموماً آن‌ها را با نقش‌های مثبت به یاد می‌آوریم، ایفاگر نقش‌های منفی سریال محرمانه هستند در قالب دلالان و قاچاقچیان دارو که اتفاقاً به خوبی هم توانسته‌اند از پس این نقش‌ها بر بیایند و بازی‌های قابل قبولی را به نمایش بگذارند.

سخن را کوتاه کنیم، جای خالی سریال‌هایی مانند محرمانه در تلویزیون احساس می‌شود و پرداخت به حوزه‌های پزشکی، درمان و سلامت به عنوان یکی از نیاز‌ها و دغدغه‌های جوامع امروزی در قالب مجموعه‌های نمایشی، سیاست و رویکردی پسندیده و حتی لازم و واجب به نظر می‌رسد. امید است که با پخش محرمانه و استقبال مخاطبان، مسیر برای ساخت سریال‌های مشابه در تلویزیون بیش از گذشته هموار شود.