جمیله علم الهدی چرا به جای بریژیت مکرون به «ملکه رانیا» نامه ننوشت؟

رسول سلیمی: بعد از حاشیه های سخنرانی و مصاحبه همسر رئیس جمهور بر سر اعتباربخشی به مفهوم «بانوی اول» در ادبیات سیاسی ایران، حالا نامه نگاری جمیله علم الهدی به همسر رئیس جمهور فرانسه و بعد از آن همسران ۴۰ رهبر اروپایی خبر ساز شده است.

اگرچه کارشناسان سیاسی کنشگری همسر رئیس جمهور ایران را برای اثرگذاری مثبت بر جریان وقایع جنگ غزه به مثابه رجلی سیاسی رد نمی کنند و جای خالی چنین کنشگری را در سیاست ایران ضروری می دانند اما این نکته را تاکید دارند که، هر نوع فعالیت سیاسی و دیپلماتیکی حائز آداب و مهارت هایی است که کنش های اخیر علم الهدی فاقد آن بوده و باید در استفاده از ادبیات سیاسی و دیپلماتیک و انتخاب فردی که هدف این نامه نگاری ها باشد، می توانست از گزینه های مطلوب تری بهره ببرد که در راستای تحرکات نظام و دولت نیز باشد.

هزینه های کنشگری «مستقل» جمیله علم الهدی برای دولت / چرا بریژیت مکرون؟

بر همین اساس نیز نامه اخیر علم الهدی به همسر مکرون و تعابیر بکار برده شده برای بانوی اول فرانسه و همسران دیگر رهبران اروپایی و در کل نوع ادبیات غیردپیلماتیک در این نامه ها مورد انتقاد قرار گرفت. تحلیلگران روابط بین الملل و دیپلمات های بازنشسته، نامه همسر رئیسی به همسر مکرون و دیگر همسران رهبران اروپایی را به دور از ادبیات دیپلماتیک و رسمی و بیشتر موعظه گونه ارزیابی می کنند، نامه ای که تاکنون بی پاسخ مانده است.

چرا همسر مکرون؟ / گزینه های مطلوب تر برای نامه نگاری چه کسانی بودند؟

تحلیلگران حوزه دیپلماسی براین اعتقادند که جمیله علم الهدی از جایگاه همسر رئیس جمهوری ایران می توانست نامه خود را به همسر روسای کشورهایی تنظیم کند که دست کم در راهبرد سیاسی، هم مسیر ایران هستند یا روابط نزدیکی با مقامات عالی رتبه کشورهای اروپایی دارند. موضوعی که دیپلمات های ارشد وزارت خارجه نیز هنگام مذاکره از آن به مثابه ظرفیتی موثر بهره برداری می کنند.

از جمله انتقادات، واکنش عبدالرضا داوری، مشاور رئیس جمهور نهم و دهم بود که در توئیتی نوشت: «می دانیم، بریژیت مکرون با شوهرش به اسرائیل رفته، دستان نتانیاهو را فشرده و از او در سرکوب غزه و فلسطینیان حمایت کرده است،یعنی چه؟!»

این در حالی است که جمیله علم الهدی سال گذشته اجلاسی را با حضور همسران کشورهای همسو با ایران برگزار کرده بود و ارسال نامه به همسران رئیس جمهور هم پیمان با ایران برای ایجاد اتحادی بشردوستانه برای فشار به نهادهای بین المللی و توقف اسرائیل، هدف در دسترس تری برای کمک به مردم غزه نسبت به نامه نگاری با همسر مکرون بود.

جمیله علم الهدی می توانست با ارسال نامه به همسر روسای کشورهای اسلامی از یک سو مواضع ضدایرانی کشورهای حامی اسرائیل را تضعیف کند و از سوی دیگر کشورهای اسلامی همسو با اروپا و امریکا، پل ارتباطی واقع بینانه تری برای ارسال پیام های بشردوستانه به سران اروپا هستند.نمونه این افراد، «ملکه رانیا» همسر پادشاه اردن است که از آغاز جنگ غزه کنشگری حرفه ای و فعالانه ای در رسانه ها و نظام بین الملل داشته است که در غالب مصاحبه،پیام ویدئویی،توئیت،برگزاری کمپین و شرکت در راهپیمایی نمود داشته است.

کنشگری «ملکه رانیا» همسر پادشاه اردن در حمایت از غزه

ملکه رانیا از پدر و مادر فلسطینی تبار متولد شده و کنشگری او، این روزها مورد توجه افکارعمومی کشورهای عربی قرار گرفته است.از این رو، ملکه رانیا به دلیل حمایت از فلسطین و غیرنظامیان غزه و مواضع شفاف او در برابر اسرائیل، گزینه معقول تری نسبت به همسر مکرون برای نامه نگاری جمیله علم الهدی بود.

در همین راستا ملکه رانیا در مصاحبه ای که با کریستین امانپور خبرنگار سی ان ان داشته، گفته « خواستار آتش بس در جنگ اسرائیل علیه حماس شده و گفته که حمایتش از زندگی فلسطینی ها به معنای یهودستیزی یا طرفداری از تروریسم نیست»

او با شفاف سازی موضع خود درباره تروریسم تاکید کرده بود «بگذارید خیلی خیلی صریح باشم. طرفدار فلسطین بودن یهودستیزی نیست، طرفدار فلسطین بودن به این معنی نیست که شما طرفدار حماس یا طرفدار تروریسم هستید.»او گفت: "انچه ما در سال های اخیر دیده ایم این است که اتهام یهودستیزی به سلاحی برای خاموش کردن هرگونه انتقاد از اسرائیل تبدیل شده است."

ابتکار عمل دیگر ملکه رانیا را شبکه الجزیره گزارش داده و نوشته همسر ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، در همبستگی با مردم فلسطین علیه تجاوز اسرائیل با جمع اوری کمک های مالی و رهبری راهپیمایی برای حمایت از حقوق بشر در سرزمین های فلسطینی، تلاش های هماهنگی را برای ایجاد پویشی فراگیر در حمایت از غزه ایجاد کرده است.در جریان این تجمع نیز، ملکه رانیا بیانیه ای را امضا کرد و از دبیرکل سازمان ملل خواست تا فورا برای پایان دادن به رنج فلسطینیان به دلیل تجاوز اسرائیل مداخله کند»

کنشگری دیگر ملکه رانیا در فضای رسانه ای با ارسال پیامی ویدئویی همراه بود. او از صفت "استاندارد دوگانه آشکار" در مورد حملات هوایی مرگبار اسرائیل به نوار غزه انتقاد کرد و گفته بود «من فکر می کنم مردم در سراسر خاورمیانه، از جمله در اردن،از واکنش جهان به این فاجعه که در حال رخ دادن است، شوکه و ناامید شده ایم.»

کنشگری ملکه رانیا در کشورهای عربی آن قدر موثر بود که نفتالی بنت، نخست وزیر سابق اسرائیل در مصاحبه تلاش کرد اظهارات رانیا را خلاف واقع بازنمایی کند. نخست وزیر سابق اسرائیل اظهارات اخیر ملکه رانیا اردن را در مصاحبه ای که با پیرز مورگان، روزنامه نگار بریتانیایی انجام داده بود، مورد انتقاد قرار داد. رانیا در گفتگو با سی ان ان نیز اسرائیل را به "رژیم اپارتاید" متهم کرد و به سازمان های بین المللی حقوق بشر اشاره کرد که قبلا اسرائیل را به اپارتاید متهم کرده اند. بنت در گفتگو با مورگان در مورد این اظهارات گفت: «او کاملا دروغ گفت»

جمیله علم الهدی نیازمند کنشگری حرفه ای در سیاست است

مرور و بازخوانی انتقادات به کنشگری خانم علم الهدی از آنجا اهمیت دارد که انتقاد به او متاثر از فقدان ساختارهای آموزشی پیشینی برای کنشگری سیاسی زنان در سیاست مردانه ایران است. در واقع ناظران سیاسی نه اصل کنشگری همسر رئیسی را بلکه چگونگی کنش های سیاسی او را مورد انتقاد قرار دادند.

از این رو کارشناسان سیاسی معتقدند در صورت تقویت مشاوران همسر رئیس جمهور و حضور افرادی باسابقه دیپلماتیک و سیاسی در کنار او، استمرار فعالیت های سیاسی همسر رئیسی امیدوار کننده خواهد شد.

۲۷۲۱۳