رسانه نگار حرفه ای کیست؟

به گزارش خبرآنلاین این رسانه نگار در یادداشتش در رسانه تخصصی رسانه نگاران ایران نوشت:رسانه‌نگار معادل «ژورنالیست» است؛ «ژورنالیست» در ایران به «روزنامه‌نگار» ترجمه شده و روزنامه نیز در ایران معادل رسانه‌ای که چاپ می‌شود تعریف شده است.

به عبارتی اگر فردی در کانال‌های ویدیویی، وب و دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و مانند آن فعال باشد ولی در روزنامه‌ای که چاپ نمی‌شود فعالیت نکند از منظر فعالان رسانه‌ای آکادمیک ایران روزنامه‌نگار نیست! این در حالی است که روزنامه‌نگاری (به عبارت درست‌تر، رسانه‌نگاری) فعالیت ثبت و انتشار محتوای رسانه‌ای در کانال‌های گوناگون است.
در جهان امروز رسانه‌نگار حداقل در ۷ کانال فعالیت می‌کند: وب و دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی، ویدیو، چاپ (پرینت)، پادکست، رویداد و خلق تجربه.
کانال وب‌ و دیجیتال مصداق‌های شناخته شده‌ای مانند وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و اگریگیتورها (جمع‌کننده‌های خبر و محتوا مانند فیدخوان‌های RSS) را شامل می‌شود.
در حال حاضر گوگل‌نیوز و اپل‌نیوز از مهم‌ترین مصداق‌های «اگریگیتورها» در جهان هستند که تاثیر بسیار زیادی بر کانال دیجیتال داشته‌اند. رسانه‌نگار امروز بر شیوه‌های تولید محتوا و انتشار محتوا و رزونانس محتوا در کانال‌های وب مسلط است.
کانال شبکه‌های اجتماعی ابزاری برای رزونانس محتواهای رسانه‌نگاران است. در گزارش‌های سالانه رویترز و آکسفورد دیدگاه‌های دقیق و مبتنی بر آمار و نظرسنجی در این زمینه وجود دارد.
رسانه‌نگار امروز به مهم‌ترین ابزارهای شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر، فیس‌بوک، لینکدین، اسنپ‌چت، تیک‌تاک و مانند آن مسلط است. به دلیل تسلط تبلیغات‌چی‌ها و مارکترها بر این فضا برخی با اما و اگر به این فضا نگاه می‌کنند. در حالی که طبق آمارهای منتشر شده در گزارش‌های سالانه رویتر و آکسفورد شبکه‌های اجتماعی در کنار اگریگیتورها به مهم‌ترین کانال‌های رسانه‌ها در جهان امروز تبدیل شده‌اند.
کانال ویدیو یکی از مهم‌ترین‌ها در دنیای رسانه‌نگاری است. رسانه‌نگار باید به ابزارهای ساخت و تدوین و انتشار ویدیو مسلط باشد. در حال حاضر به دلیل گسترش ابزارهای فناورانه و به طور خاص موبایل‌های هوشمند شاهد شکل‌گیری جریان‌های رسانه‌ای جدی در زمینه ویدیو هستیم. عبارت MoJo که مخفف Mobile Journalism است در این زمینه شکل گرفته است. متاسفانه در سال‌های گذشته با نشر مفاهیمی مانند شهروند خبرنگار و روزنامه‌نگاری اجتماعی و مانند آن و گسترش اینفلوئنسرهای اینستاگرامی این کانال با دیده شک و تردید مورد توجه رسانه‌نگاران قرار می‌گیرد.
چاپ و پرینت بر روی کاغذ شناخته‌ شده‌ترین کانال رسانه‌نگاری است. رسانه‌نگاران ایرانی با یکی گرفتن این کانال و رسانه و نوعی حس تعلق و نوستالژیک تصور می‌کنند تحریریه و تولید محتوای رسانه‌ای استاندارد صرفا بر بستر رسانه کاغذی ممکن است. از نظر آنها رسانه‌هایی که چاپ نمی‌شوند جدی نیستند و اساسا نمی‌توان لفظ رسانه را برای آنها به کار برد. در حالی که چاپ، یکی از کانال‌های رسانه‌ها است.
در سال‌های گذشته از تیراژ و نفوذ رسانه‌های چاپی و به طور خاص رسانه‌های عمومی کاسته شده است ولی برخلاف گزاره‌های مکرر رسانه‌های چاپی نمرده‌اند؛ البته این انتظار که برخی منتظر هستند دوران اوج رسانه‌های چاپی در ایران بازگردد هم خیالی واهی است. رسانه چاپی که بر روی کاغذ چاپ می‌شود یکی از مدیوم‌های مهم است ولی باید دقت کرد که شیوه تولید و توزیع تا حد بسیار زیاید تغییر کرده در حالی که اساس توزیع رسانه‌های چاپی در ایران هنوز متکی بر ساختار دکه‌های سیگارفروشی است!
پادکست یکی از مهم‌ترین کانال‌های رسانه‌نگاری است که در ایران تحت هجوم بی‌امان اینفلوئنسرها و افرادی که محتوای غیررسانه‌ای تولید می‌کنند قرار گرفته است. برخی از رسانه‌نگاران نیز با انتشار خام و بدون ذوق و سلیقه مصاحبه‌های ضبط شده تصور می‌کنند این نیز پادکست است.
با نگاهی به رسانه‌های معتبر جهان مانند اکونومیست و نیویورک‌تایمز متوجه می‌شویم پادکست‌های متعددی دارند که ممکن است به نام یکی از خبرنگاران آنها شناخته شده باشد. نام رسانه کم‌رنگ است ولی این نیز بخشی از تولیدات یک رسانه است. پادکست برخلاف کانال‌های دیگر رسانه‌ای شخصی است و رسانه‌نگاران حرفه‌ای برای انتشار محتوای رسانه‌ای در آن حضور فعال دارند.
و اما دو کانال رویداد و تجربه. این دو کانال به شدت در فضای رسانه‌نگاری ایران غریبه هستند. این در حالی است که رسانه‌های معتبر امروز جهان علاوه بر حضور اثربخش و مفید در رویدادهای متعدد خودشان نیاز رویدادهای پیوسته‌ای دارند. به عنوان نمونه یکی از مهم‌ترین گالاها و دورهمی‌های جهان را هفته‌نامه تایم برگزار می‌کند. تایم چهره‌های سال را در یک گردهمایی سالانه دور هم جمع می‌کند و خود نیز به جریان‌سازی می‌پردازد.
در این نوشته تاکید بسیاری بر کانال‌ها شد؛ ولی دقت کنیم که شرط اول، انتشار محتوای رسانه‌ای است. محتوای رسانه‌ای محتوایی است که مبتنی بر ارزش‌های خبری است. در هر فرم و قالب رسانه‌ای که یک محتوا آماده شود لازم است بسط و امتداد یک یا چند ارزش خبری درباره یک موضوع باشد. به بیان دیگر، صحبت درباره یک واقعه تاریخی حتی اگر مبتنی بر فکت باشد یک محتوای رسانه‌ای نیست؛ ولی اگر روایت جدید از آن واقعه تاریخی (به هر دلیلی) در دسترس باشد یک محتوای رسانه‌ای است. به عنوان نمونه صحبت درباره محل دفن رضاخان یک محتوای رسانه‌ای نیست؛ اما کشف جسد مومیایی منتسب به رضاخان در شهرری یک محتوای رسانه‌ای است و رسانه‌نگار حرفه‌ای مرتبط با موضوع در هر کانالی که بتواند به این موضوع می‌پردازد.
بنابراین رسانه‌نگاری همه آن فعالیت‌هایی است که یک نفر برای بسته‌بندی فکت‌ها و انتشار آنها انجام می‌دهد.
رسانه‌نگار حرفه‌ای فارغ از کانال است ولی در همه کانال‌ها توان حضور دارد هرچند ممکن است در یک کانال عمیق‌تر باشد ولی از روی نیاز موضوع و رسانه نه از روی دلبستگی به بوی خوش کاغذ!