بار نهضت کتابخوانی بر دوش نهاد کتابخانه‌هاست

به گزارش خبرگزاری مهر، در ادامه دیدارهای محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با مدیران زیرمجموعه‌های این‌وزارتخانه، مهدی رمضانی، دبیرکل نهاد و مدیران این مجموعه دیروز شنبه ۲۷ آبان ماه همزمان با هفته کتاب، با وی دیدار و گفتگو کردند.

در ابتدای این جلسه رمضانی گفت: در ابتدا که این مسئولیت به بنده واگذار شد، مکاتبه‌ای با جنابعالی داشتم و نکاتی درباره اداره نهاد تقدیم کردم؛ امروز باید عرض کنم به لطف الهی و با حمایت‌های شما، تقریباً تمامی آن نکات در حوزه اجرا پیشرفت داشته است؛ یکی از آن موارد، بحث قانون نهاد بوده است، که در کمیسیون فرهنگی به تصویب رسید و آقای قالیباف در مراسم روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در خصوص تصویب این قانون پیش از پایان این مجلس قول مساعد دادند. مورد دیگر، آئین‌نامه اجرایی قانون بود که به لطف جنابعالی از مراحل ابتدایی کارشناسی خارج شده و در انتظار جلسه نهایی کمیسیون فرهنگی دولت به ریاست شما است. موضوع دیگر، پیشنهادهای ما در بحث دسترسی به کتاب بعد از دستور آقای رئیس جمهور بود که در کمیسیون فرهنگی دولت مطرح شده و در آستانه بررسی است. علاوه بر این، موضوع تصویب سند ملی ترویج خواندن در شورای فرهنگ عمومی به سرانجام رسید و با دستور شما برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد و ان‌شاءالله نهایی شود. بحث ساختار نهاد و ادارات‌کل استانی نیز بحمدالله پیشرفت خوبی داشته است. در حوزه معیشت همکاران، اتفاقاتی رخ داده، با این حال در حوزه منابع پایدار نکاتی وجود دارد. منتظر دستور رئیس جمهور هستیم که در این صورت در حوزه معیشتی گامی جدی و رو به جلو برمی‌داریم.

شبکه کتابخانه‌های عمومی قدرت فوق‌العاده در حکمرانی فرهنگی دارد

محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این جلسه ضمن تبریک ولادت حضرت زینب (س) و فرارسیدن هفته کتاب، گفت: از همکارانم در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور قدردانی می‌کنم؛ چراکه مأموریت بسیار مهمی بر عهده دارند و شبکه بزرگ فرهنگی قریب به ۳ هزار و ۸۰۰ کتابخانه عمومی، قدرت فوق‌العاده‌ای در زمینه حکمرانی فرهنگی ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به گزارش‌های ارائه شده از عملکرد بخش‌های مختلف مجموعه نهاد، افزود: در عین اینکه اقدامات انجام شده جای خوشبختی دارد؛ نگاهی جدی برای ارتقای بیشتر می‌طلبد و در همه بخش‌های نظام نیاز به ایجاد فرایند پشتیبانی از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را داریم. روزی که کار در وزارتخانه را آغاز کردیم، درگیری قانون تأسیس و آئین‌نامه اجرایی و مجموعه‌ای از مسائل وجود داشت و بنا داشتیم در طول این دوره مسائل را حل کنیم. امروز بعد از گذشت بیش از ۲ سال، بخش مهمی از مسائل یا حل شده یا در مسیر حل شدن قرار دارد و ما نیازمند ارتقای کیفیت کار هستیم.

تلاش برای هویت‌بخشی به «کتابدار» و افزایش مقبولیت «کتابخانه»

رئیس هیئت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: به طور قطع ما باید زیرساخت‌های اعتباری را تقویت کنیم و برای سال ۱۴۰۳ کسری بودجه را جبران کنیم. ما باید گامی محکم در این زمنه برداریم. در حال حاضر یک بخش اصلی از اعتبارات نهاد، نیم‌درصد درآمد شهرداری‌ها است. بخشی از مسائل، نتیجه قانون است که در صورت اصلاح آن، رفع خواهد شد. جذب منابع جدید را باید به صورت هدفمند دنبال کنیم؛ مثلاً حتماً باید برای تقویت بخش کتاب کودک و نوجوان یا بخش اسباب بازی عدد خوبی تعیین کنیم. در واقع باید سرفصل‌هایی تفکیک شده در بحث اعتباری داشته باشیم.

وی افزود: به اعتقاد من در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، موضوع اصلی «کتابدار» است. تکریم شخصیتی و هویت‌بخشی به شغل کتابداری و توانمندسازی نیروی کتابدار، به عنوان کسی که با کاربر در ارتباط است، بسیار حائز اهمیت است. من معتقدم مسائل معیشتی کتابداران باید تا حد زیادی رفع شود، به این معنا که جذابیت این شغل به قدری شود که متقاضی برای آن افزایش یابد. کار در حوزه تبلیغات و شخصیت‌سازی رسانه‌ای نیز بسیار حائز اهمیت است؛ بحمدالله همکاران نهاد هوش رسانه‌ای بالایی دارند و به اعتقاد من باید کارگروهی به این منظور تشکیل شود. ما بایستی نماد کتابخانه را بیش از پیش تقویت کنیم و افزایش مقبولیت کتابخانه‌ها را در دستور کار قرار دهیم.

اسماعیلی همچنین ضرورت ارتباط کتابخانه‌های عمومی نهاد با سایر کتابخانه‌ها در کشور و حرکت به سمت مدیریت یکپارچه را یادآور شد و گفت: به اعتقاد من کتابخانه‌ها باید یکپارچه مدیریت شوند و کتابخانه عمومی باید یک سبک برنامه‌ریزی و اجرا داشته باشد.

وی افزود: جامعه ما، جامعه‌ای عمیقاً فرهنگی است. در سفرهای استانی بسیاری از مردم در روستاها خواستار ایجاد کتابخانه سیار یا داوطلب اهدای زمین به منظور ساخت کتابخانه هستند.

ضرورت ایجاد باشگاه مخاطبان کتابخانه‌های عمومی

رئیس شورای فرهنگ عمومی با اشاره به لزوم اهتمام به بحث باشگاه مخاطبان که در حال حاضر در حوزه موسیقی و سینما دنبال می‌شود، گفت: نزدیک به ۳ میلیون نفر عضو فعال کتابخانه‌های عمومی، که اغلب نوجوانان و جوانان هستند، بایستی شبکه قدرتمندی را شکل بدهد و ما با آنان در ارتباط و تعامل باشیم، به تغییرات نگرشی آنها فکر کنیم، جشنواره‌هایی برایشان در نظر بگیریم که بسیار مهم و اثرگذار خواهد بود. شما باید در یک برنامه هدفمند و بر اساس جذابیت‌هایی که ایجاد می‌کنید، تعداد اعضای فعال را در یک افق کوتاه‌مدت افزایش دهید.

وی افزود: در حوزه کتاب و کتابخوانی نباید جزیره‌ای عمل شود و باید از آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استفاده کرد؛ با این حال واقعیت این است که بار نهضت کتابخوانی بر دوش نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. ما باید شاخص‌های این حوزه را به صورت جدی ارتقا دهیم؛ باید از فرصت محدود خدمتگزاری، که بخش عمده آن نیز سپری شده، به خوبی استفاده کنیم.

محمدمهدی اسماعیلی در خاتمه ضمن تقدیر از مدیران مجموعه نهاد گفت: امیدوارم که همگی ما برای پیشبرد امور و تحولات مبارک در حوزه کتابخانه‌ها و کتابخوانی موفق عمل کنیم.