رضا درستکار: آقایان حوزه فرهنگ و سینما دستوری نیست/ نمی‌شود نسبت به سیاست‌های دهه شصت انتقاد داشته باشید بعد خودتان هم مانند آن‌ها رفتار کنید!

مهسا بهادری: اگر از طرفداران پر و پا قرص سینما و جشنواره فیلم فجر بوده باشید، احتمالا حواشی مرتبط به جشنواره در سال گذشته را به خاطر دارید، اما اگر به یاد ندارید برایتان تعریف می‌کنم، سال گذشته و در اوج نا آرامی‌ها بسیاری از هنرمندان بنا به هر دلیلی تصمیم گرفتند که یا فیلمی نسازند یا فیلمشان را به جشنواره ارسال نکنند همین ماجرا هم سبب شد تا مسئولان سازمان سینمایی و جشنواره فیلم فجر به جای آنکه از در مصالحه با هنرمندان وارد شوند کار را جور دیگری پیش ببرند به همین دلیل هم اندکی که به جشنواره فیلم فجر مانده بود، روح الله سهرابی، مدیرکل دفتر نظارت بر عرضه و نمایش فیلم اعلام کرد در سال بعد(یعنی امسال) اولویت اکران با فیلم‌هایی است که در جشنواره فیلم فجر شرکت کرده‌اند، از آن ماجرا تقریبا یکسال می‌گذرد موضوعات مربوط به محدودیت هنرمندان اما همچنان ادامه دارد و نکته مهم‌تر اینکه روح‌الله سهرابی روز گذشته همان حرف پارسال را دوباره تکرار کرد و گفت: «فیلم‌هایی برای اکران نوروزی انتخاب خواهند شد که در چهل‌ و دومین جشنواره فیلم فجر حضور داشته باشند. از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم، سازمان سینمایی تلاش کرده است در تعامل سازنده با خانواده سینما، راه‌حل مناسبی برای حل مشکلات پیش‌رو ارائه دهد.»

این در حالی است که از بین بیش از ۲۲۰ فیلمی که در جشنواره سال گذشته اکران شد ۸ فیلم در سینما اکران شد و یکی از این فیلم‌ها یعنی «شماره ده»پیش از آنکه در جشنواره اکران شود روی آنتن تلویزیون رفت و از میان ۴۲ فیلم سینمایی که در سینما اکران شدند، ۱۶ میلیون و ۶۶۶ هزار نفر به سینما رفتند که سهم فیلم‌های حاضر در جشنواره از این تعداد مخاطب تنها یک میلیون ۴۳۰ هزار است.

«بچه زرنگ» یک میلیون و ۱۰۸ هزار نفر، «کت چرمی»۳۱۱ هزار نفر، «غریب» ۲۴۱ هزار نفر، «جنگل پرتقال» ۳۳ هزار نفر، «بعد از رفتن»۲۰ هزار نفر، «پرونده باز است» ۱۳ هزار نفر، «شماره ده» ۱۲ هزار نفر مخاطب داشتند که در مجموع تعداد مخاطبان به یک میلیون ۴۳۰ هزار و ۲۸۰ نفر رسیده است، این تعداد مخاطب یعنی یک شانزدهم مخاطبانی که به سینما رفتند به همین بهانه به گفت‌وگو با رضا درستکار منتقد سینما پرداختیم تا وضعیت این تصمیم و تاثیر آن روی سینما را بررسی کنیم که در ادامه می‌خوانید.

روح‌الله سهرابی روز گذشته به این ماجرا اشاره کرد که اولویت اکران فیلم‌های سینمایی در سال آینده با فیلم‌هایی است که در جشنواره فیلم فجر امسال اکران می‌شوند، به آمار که نگاه کردیم فیلم‌های جسنواره که امسال اکران شدند در مجموع یک میلیون مخاطب مخاطب داشت، آیا این تصمیم کمکی به وضعیت سینما می‌کند؟

پیش از پاسخ به این پرسش شما باید بگویم که ما در مجموع با مسئله عدم صداقت و عدم صداقت در گفتار مواجه هستیم، کسی را مستقیم خطاب این حرف قرار نمی‌دهم اما این یک ماجرای کلی است، همه طیف‌ها در گفتارشان صداقت ندارند. مثلا یک دولتمرد هنرمندان را تهدید می‌کند که برای اکران فیلمشان حتما باید در جشنواره حضور داشته باشند. چنین چیزی چه معنایی دارد، اگر شما کار را به بخش خصوصی سپرده‌اید، پس چه نیازی به تهدید است، آن‌ها که هزینه را خودشان تامین می‌کنند، اگر هم که کار در دست بخش دولتی است، که آن‌ها در لحظه آخر هم می‌توانند موقعیت خود را پیدا کنند، بنابراین این گفتار بیش از آن که یک منطقی پشتش باشد، مبتنی بر اتفاقات گذشته است و موضوعاتی است که تکراری شده و به نظر من عیارسنجی صداقتش بسیار پایین است این را هم فقط درباره حرف‌های روح‌الله سهرابی نمی‌گویم درباره همه موارد صدق می‌کند اما پرسش اصلی من این است که آیا بدون صداقت می‌توان کار کرد؟ آیا اصلا می‌توان کار فرهنگی کرد؟ من کسی را متهم نمی‌کنم اما همه ما می‌دانیم که رفتار صادقانه در چند طرف این ماجرا وجود ندارد.

پارسال به یک فیلمی گفتند در جشنواره حضور پیدا کن، ما اکرانت را تضمین می‌کنیم، همین فیلم زمانی که خواست اکران شود، صاحبانش گفتند که فیلم ما چندین مورد اصلاحیه و حذف داشت و نباید در هیچ جشنواره خارجی شرکت می‌کرد، حالا به نظر شما این رفتار صادقانه است؟

نه.

بنابراین به نظر من عنصر گم شده این روزها صداقت است. دولت به جای اینکه کارش را با صلح پیش ببرد، با تهدید پیش ببرد. اصلا در حوزه فرهنگ زبان تهدید، زبان قشنگی نیست، دولت صادقانه بگوید من امسال باید جشنواره را پر رونق برگزار کنم، مگر دولت نمی‌گوید ما نوکر ملت هستیم؟ پس چرا رفتار صادقانه ندارد.

البته زبان روح‌الله سهرابی، هنگام گفتن این حرف زبان تهدید نبود.

چرا در بطن این ماجرا کاملا تهدید وجود دارد. این رفتاری که با هنرمندان می‌شود رفتار بالا به پایین است و در شان هنرمند نیست، برخی از افرادی که در این حوزه وجود داردند، زبان دوستانه و مفاهمه ندارند و فکر می‌کنند با حذف کردند و نادیده گرفتن، ماجرا اصلاح می‌شود اما آقایان باید بدانند حوزه فرهنگ و سینما دستوری نیست.

در حوزه اکران و نمایش هم صداقت وجود ندارد؟

در این حوزه هم چندان صداقت وجود ندارد چون به نظر می‌رسد که دوستان فیلم‌هایی که دوست دارند را در زمان خوب اکران می‌کنند و باقی فیلم‌ها را در بدترین زمان ممکن اکران می‌کنند بنابراین اینجا هم آن عدم صداقت هست به نظر من شورای صنفی اکران نباید ذینفع حوزه کاری خودش باشد.

اگر قرار است با چنین شرایطی فیلم‌ها را اکران کنند، چه ضرورتی دارد که همه فیلم بسازند سالانه 50 نفر فیلم بسازند همان افراد هم در جشنواره حاضر شوند سال بعد هم آن را اکران کنند؟

اتفاقا این پرسش منم هست و سوال خوبی هم هست و باید از آقای سهرابی این ماجرا را پرسید. نمی‌شود که شما نسبت به رفتار دهه شصت انتقاد داشته باشید و آن را نفی کنید بعد خودتان هم اصرار داشته باشید که مانند آن‌ها رفتار کنید.

۲۴۵۲۴۵