آدم معروف مسوولیت اجتماعی دارد، اما سلبریتی ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، پنجاه و نهمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی با معرفی و بررسی کتاب «شهرگی؛ واکاوی پدیده سلبریتی» توسط دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه و دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران امروز دوشنبه ۲۹ آبان با حضور برنا فیروزی نویسنده اثر و حسن خجسته عضو هیأت علمی دانشگاه صدا و سیما در تالار ایران برگزار شد.

در ابتدای این نشست فیروزی این نشست گفت: تاریخچه سلبریتی به بشریت بر می‌گردد. حتی پادشاهان از نامشان در ضرب سکه از شهرت استفاده می‌کردند. اگر شهرت با محبوبیت همراه باشد، تولید قدرت می‌کند. پدیده سلبریتی چیز جدیدی نیست اما فرهنگ سلبریتی مفهوم جدیدی است. این فرهنگ مخرب و نامطلوب یا حداقل کمتر مطلوب شناخته می‌شود. تولید سلبریتی فرآیند ساده اجتماعی نیست بلکه یک دستگاه صنعتی است. عده‌ای به صورت کوتاه مدت، بلند مدت به حق و نا حق مشهور می‌شوند و به شهرت می رسند. این مفاهیم را در کتاب شهرگی بررسی کردیم.

وی ادامه داد: شاخص‌های سلبریتی، امروز با گذشته تفاوت فاحشی دارد. به صورت کلی سه دسته سلبریتی داریم. سلبریتی انتسابی، اکتسابی و انتخابی. سلبریتی انتسابی به واسطه نسبی که به ارث برده است صاحب شهرت می‌شود، سلبریتی اکتسابی به واسطه توانایی اش مشهور می‌شود؛ مثل ستاره‌های سینما و قهرمانان ورزش. سلبریتی انتخابی که امروز مورد بحث است محصول صنعت سرگرمی است.

نویسنده شهرگی؛ واکاوی پدیده سلبریتی افزود: امروزه امکان دستیابی افراد عادی به شهرت تغییر کرده است، در حوزه تجارت، سیاست، آشپزی و حتی چوپانی سلبریتی داریم. حتی نوجوان شهرستانی می‌تواند صاحب شهرت بشود و افراد به او توجه کنند. سلبریتی ها می‌توانند تغییر موقعیت بدهند و از ورزش به هنر یا از هنر به ورزش یا از دنیای ورزش و هنر به سیاست انتقال پیدا کنند.

فیروزی گفت: مدیریت و نحوه تعامل با این قشر از موضوعاتی است که افراد در آن دغدغه دارند. در شرایط کنونی سه راهبرد برای مدیریت و نحوه تعامل با سلبریتی وجود دارد. رها کردن این قشر با مکانیسم طبیعی در جامعه راهبرد اول، امنیتی و قهری کردن مسائل این قشر راهبرد دوم و تعامل اجتماعی با این قشر راهبرد سوم است که راهبرد دوم در حیات سیاسی اجتماعی جامعه ما پیشینه دارد و راهبرد سوم منطقی‌تر و اصولی‌تر است که باید روی آن کار بشود. قانونمند کردن رفتار سلبریتی ها ارتباط مستقیمی با شفاف سازی زندگی آنها دارد.

وی ادامه داد: جوان و نوجوان ما در نوع پوشش و غذا خوردن و سخن گفتن تحت تأثیر این افراد قرار گرفته است. به رسمیت شناختن سلبریتی ها مصلحت است یا به رسمیت نشناختن آنها؟ باید در مکانیسم‌های اجتماعی راهکارهایی پیاده و طراحی بشود تا سلبریتی ها تکلیف خودشان را نسبت به مردم و جامعه بدانند.

در پایان پنجاه و نهمین نشست کرسی یونسکو در فرهنگ و فضای مجازی خجسته باقرزاده گفت: در کتاب شهرگی؛ واکاوی پدیده سلبریتی نگاه پنهانی وجود دارد که باید توسعه داده شود. این نگاه پنهان مدیریت سلبریتی است. این ترکیبی از مطالعات جامعه شناسی و روانشناسی دارد. سلبریتی را باید از آدم‌های مشهور جدا کنیم. آدم معروف با سلبریتی تفاوت دارد. تفاوت آنها در این است که آدم معروف مسئولیت اجتماعی دارد اما سلبریتی مسئولیت اجتماعی ندارد؛ تفاوت بین این دو در کتاب تفکیک نشده است و بخش سلبریتی آرمانی در کتاب اساساً نادرست است و جای مقایسه سلبریتی با آدم‌های خوشنام در کتاب خالی است.

وی افزود: سلبریتی امروزه محصول سه عنصر رسانه، ماهیت جامعه در ارتباطات و عوامانه شدن فرهنگ است. تا قبل از انقلاب رسانه محدود بود. فضای مجازی فرصت ایده آلی برای این است که سلبریتی ها مشهور بشوند. رسانه ذاتاً و خارج از اراده ما سلبریتی ساز است.