جایگاه کتاب‌خوانی و کتاب‌فروشی سوئد/صنعت نشری در رتبه چهارم اروپا

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: صنعت کتاب و انتشارات دوره‌ای در سوئد ۷.۲ میلیارد یورو گردش مالی دارد و سال ۲۰۲۳ در رده چهارم اروپا (از ۲۵ کشور اتحادیه اروپا) قرار دارد. رتبه این صنعت نسبت به سال ۲۰۱۸ که در رتبه پنجم قرار گرفت، بالاتر آماده است.

جایگاه صنعت نشر در کل صنعت سوئد

صنعت کتاب و انتشارات دوره‌ای در سوئد سی و چهارمین صنعت بزرگ سوئد در سال ۲۰۲۳ است. از مجموع ۲۸۵ صنعت متفاوت فعال در سوئد، رتبه این صنعت با جایگاه سی‌و چهارم از سال ۲۰۱۸ تاکنون ثابت مانده است.

صنعت نشر کتاب سوئد گرچه نسبت به سال پیش کاهشی ۰.۸ درصدی را تجربه کرده، اما به طور متوسط بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ رشدی ۱۵.۶ درصدی را ثبت کرده است.

آمار افراد شاغل در صنعت نشر سوئد در سال ۲۰۲۳ برابر ۳۵,۵۴۸ نفر است که گرچه کاهشی ۰.۲ درصدی را نسبت به سال پیش تجربه کرده، اما به طور متوسط هر سال نیروی کار بیشتری را نسبت به پنج سال پیش استخدام کرده است.

در سال ۲۰۲۳ شمار موسسات مربوط به صنعت کتاب در سوئد ۳۶۲۰ موسسه است که نسبت به سال پیش ۰.۲ درصد افزایش داشته است. تعداد مشاغل موجود در این صنعت در طی پنج سال بین ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ به طور متوسط ۰.۲٪ در سال رشد کرده است.

در سال ۲۰۲۲ فروش ناشران کتاب در سوئد به بیش از دو میلیارد کرون سوئد رسید که نسبت به ۲.۰۹۸ میلیارد ثبت شده در سال پیش از آن کاهش نشان می‌دهد. ارزش صنعت نشر کتاب سوئد در ده سال گذشته در نوسان بوده است.

کدام شرکت پیشرو صنعت انتشارات سوئد است؟

در میان شرکت‌های عضو انجمن ناشران سوئد Albert Bonnier AB، متعلق به گروه رسانه‌ای Bonnier، بزرگترین ناشر کتاب در سوئد بر مبنای گردش مالی است. یکی دیگر از شرکت‌های گروه بونیر موسسه «بونیر کارلسن» ناشر کتاب‌های کودکان و نوجوانان در سراسر کشور است که ۲۷۶ عنوان کتاب برای این گروه در سال ۲۰۲۱ منتشر کرد.

کدام کانال توزیع کتاب در سوئد بیشترین درآمد را دارد؟

ناشران کتاب سوئدی درآمد قابل توجهی از فروش کتاب‌های دیجیتال به دست می‌آورند و این بخش را به پردرآمدترین کانال توزیع در تجارت کتاب تبدیل کرده‌اند. کتابفروشی‌های آنلاین و فیزیکی پس از آن جای دارند. اما وقتی صحبت از کل بازار می‌شود، کتابفروشی‌های آنلاین بیشترین درآمد را از فروش کتاب در سراسر کشور به دست می‌آورند و سال ۲۰۲۱ درآمد بیشتری نسبت به مجموع کتابفروشی‌های فیزیکی و خدمات اشتراک دیجیتالی به دست آوردند.

آمار کتاب‌خوانی در سوئد

تقریباً از هر چهار نفر سوئدی یک نفر هر هفته کتاب می‌خواند. سال پیش، قبل از برگزاری هفته ادبیات، عادت کتابخوانی مردم در یک نظرسنجی بررسی شد. این نظرسنجی نشان می‌دهد که از هر چهار سوئدی، یک نفر هر هفته کتاب می‌خواند. زنان و افراد بین ۶۵ تا ۷۹ سال میانگین روزانه کتابخوانی بالاتری دارند و در این رده یک سوم افراد به مطالعه روزانه کتاب می‌پردازند.

اما طبق آمار جدید موسسه آمار سوئد (SCB) که هفته پیش منتشر شد (هفته دوم نوامبر)، نشان داده شد آمار کتابخوانی در سوئد پایین آمده و تقریباً نیمی از مردان در سوئد در سال گذشته کتابی نخوانده‌اند. در عین حال، آمار نشان می‌دهد که افراد مسن بیشتر از جوان‌ترها مطالعه می‌کنند. طبق این آمار ۴۰ درصد از جمعیت ۱۶ ساله و بالاتر در دوازده ماه گذشته اصلاً کتاب نخوانده‌اند. در میان ۶۰ درصدی که کتاب خوانده‌اند، تنها از هر چهار نفر یک نفر هر هفته کتاب می‌خواند. این آمار در مقایسه با سال ۲۰۰۸ که ۴۰ درصد هر هفته کتاب می‌خواندند و آمار سال ۲۰۲۱ که به ۳۱ درصد کاهش یافته بود، کمتر است.

گوران نوردستروم، محقق می‌گوید، در نظرسنجی سال ۲۰۲۲، ۲۵ درصد پاسخ دادند که در سال گذشته هر هفته در اوقات فراغت خود کتاب خوانند. اکنون هنوز مردان به میزان کمتری نسبت به زنان مطالعه می‌کنند، زیرا ۴۶ درصد در سال گذشته گزارش داده‌اند که در دوازده ماه گذشته مطالعه نکرده‌اند. در میان زنان این رقم ۳۳ درصد بوده است. ۲۹ درصد زنان گفتند که هر هفته کتاب خوانده‌اند در حالی که نسبت مشابه در میان مردان ۲۱ درصد است. برای افراد بالای ۶۵ سال خواندن هر هفته رایج‌تر بود. علاوه بر این، کسانی که سطح تحصیلات بالاتری دارند بیشتر مطالعه می‌کنند و تقریباً بیش از نیمی از افراد با تحصیلات ابتدایی در سال گذشته هیچ کتابی در اوقات فراغت خود نخوانده بودند.

۲ سال بد که پشت سر گذاشته شد

۲ سال پیش بخش کتابفروشی کشورهای شمال اروپا که سوئد هم از جمله آنهاست، به شدت تحت تأثیر همه‌گیری کووید قرار گرفت و سال ۲۰۲۰، بسیاری از کتابفروشان ضربه سنگینی خوردند و مجبور شدند به طور موقت مغازه‌های خود را تعطیل کنند و در نتیجه میزان فروش آنها به شدت کاهش یافت. بسیاری از کشورهای شمال اروپا سال ۲۰۲۱ به اعمال محدودیت‌ها و اقدامات ضد همه‌گیری ادامه دادند که چالش‌های مهمی برای بازارهای بین‌المللی کتاب ایجاد کرد.

بازارهای کتابفروشی شمال اروپا در سال ۲۰۲۱ – با توجه خاص بر بازار دانمارک، فنلاند، نروژ و سوئد- تا حدی زیادی تحت تأثیر قرنطینه مجبور شدند در قالب بسته شدن مغازه‌های «غیر ضروری» یا مکان‌های عمومی، مغازه‌هایشان را تعطیل کنند. محدودیت‌ها و عوامل دیگر مشتریان را از مراجعه به کتاب‌فروشی‌های فیزیکی در دومین سال همه‌گیری کووید بازداشت.

فروش کتاب در حال افزایش است

با وجود همه مشکلات کووید، همه این بازار رشد کلی را از سال ۲۰۲۱ دوباره تجربه کردند. برای بازار کتاب سوئد، سال رکورد جدیدی بود و برای اولین بار، فروش کتاب سوئدی بیش از ۵ میلیارد کرون (حدود ۴۷۰ میلیون یورو) فروش را ثبت کرد. این افزایش در همه کانال‌های فروش چهره کرد و فروش کتاب‌فروشی‌های فیزیکی به دنبال کاهش چشمگیر ۱۹.۱ درصدی در سال ۲۰۲۰ توانست ۴.۳ درصد افزایش یابد. از سوی دیگر، رشد فروش آنلاین کتاب در مقایسه با سال ۲۰۲۰ کند شد، زیرا مردم توانستند به مکان‌های فیزیکی مورد علاقه خود بازگردند. با همه اینها کتابفروشی‌های فیزیکی نتوانستند به سطح فروش قبل از همه‌گیری برسند. به طور کلی، کانال‌های فروش آنلاین تقریباً نیمی از کل درآمد بازار کتاب در کشور را به خود اختصاص داده‌اند و پس از آن خدمات اشتراک دیجیتال با ۲۶.۲ درصد، کتابفروشی‌های فیزیکی با ۲۰.۱ درصد و فروشگاه‌های بزرگ که بخشی را به کتاب اختصاص می‌دهند، ۴.۴ درصد فروش بازار را در اختیار دارند. واضح است که محبوبیت کتاب‌های دیجیتال در حال افزایش است و در سوئد، فروش کتاب‌های صوتی و کتاب‌های الکترونیکی به ترتیب ۱۳.۳٪ و ۳۶.۹٪ افزایش قابل توجهی داشته است.

فروش فیزیکی همچنان عقب است

فروش کتاب‌های الکترونیکی و صوتی ممکن است در حال رشد باشد، اما کتاب‌های چاپی به سختی می‌توانند این روند را ادامه دهند. در سوئد، فروش کتاب‌های گالینگور ۳.۸ درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت، در حالی که سال ۲۰۲۰ فروش کتاب با جلد شومیز ۱۳.۵ درصد کاهش یافته بود. می‌توانیم فرض کنیم که همه‌گیری کووید -۱۹ و اندازه‌گیری‌ها و محدودیت‌های بعدی، تغییر را به سمت خرید آنلاین تسریع کرده‌اند و در سوئد، کانال‌های فروش آنلاین تقریباً نیمی از درآمد بازار کتاب را تشکیل می‌دهند، در حالی که کتابفروشی‌های فیزیکی تنها یک پنجم را تشکیل می‌دهند.

تعطیلات کتاب‌خوانی در سوئد

در سوئد یک هفته به مطالعه اختصاص یافته که از آن با Läslov یاد می‌شود. این کلمه به معنای واقعی کلمه به عنوان «تعطیلات خواندن» ترجمه می‌شود و دقیقاً همین رخ می‌دهد. این هفته هفته‌ای است که کتابفروشی‌ها، کتابخانه‌ها، ناشران و هر کس دیگری که با فرهنگ و کتاب مرتبط است گرد هم می‌آیند تا خواندن و لذت بردن را در یک کتاب ترویج کنند.

سوئدی‌ها می‌گویند وارد شدن به دنیای مطالعه مانند رفتن به یک مجموعه‌ای است که جانوری به نام گورکن حفر می‌کند؛ ورودی‌ها، راه‌های متفاوت رفت و آمد و مسیرهای مختلف برای کشف وجود دارد… تا برسیم به داستان. چه یک وبلاگ، یک کتاب کامل، یک کارتون، یک شعر یا یک نمایشنامه شکسپیر بخوانید، هدف لذت بردن از خواندن است. با این حال شما وارد آن مجموعه گورکن می‌شوید که راه شما به دنیای خواندن است.

سال پیش در هفته کتاب سوئد، برای بخش کودکان موضوع «بلند کتابخوانی» در مرکز توجه بود و چهره‌های مشهور دنیای کتاب سوئد در برنامه‌های آنلاین زوم و تلویزیون حضور یافتند تا مردم را تشویق کنند تا برای یکدیگر با صدای بلند کتاب بخوانند. در این هفته بانک ادبیات سوئدی که یک سرویس الکترونیکی است، بخش عمده‌ای از آثار کلاسیک سوئدی را به صورت رایگان در اختیار عموم قرار می‌دهد. کتاب‌های رایگان هم همه جا در اختیار مردم است؛ برای مثال مک‌دونالدز کتاب‌ها را در وعده‌های غذایی شاد خود در طول این مدت به عنوان تبلیغ خود، اهدا می‌کند.

مسابقه نوشتن هم که یک مسابقه ملی نویسندگی برای کودکان است؛ هر سال بهترین نوشته کودکان را انتخاب می‌کند. فانی اسکارین ۱۶ ساله از گوتنبرگ با رمانی درباره آب و هوا یکی از برندگان اخیر این جایزه بود.