مروری کوتاه بر حجاب در سایر ادیان

گروه اجتماعی خبرگزاری داشجو؛ دکتر مهدیه کبیری پژوهشگر تاریخ ادیان در یادداشتی برای خبرگزاری دانشجو نوشت: نگرشی به سایر ادیان الهی انسان را به این مهم منتج می‌کند که عفاف و حجاب و حفظ آن همواره مورد تأکید خداوند متعال در تمام ادوار و در دوران همه پیامبران الهی بوده است. در آیین زرتشت، یهود، مسیحیت و اسلام، حجاب بر زنان امری لازم بوده است. کتاب‌های مقدس مذهبی، دستورات و احکام دینی، آداب و مراسم و سیره عملی پیروان این ادیان چهارگانه، در ادیان الهی به خصوص زرتشت، یهود و مسیحیت مسئله‌ی حجاب و رعایت آن مطرح بوده است. حجاب، درآئین مقدس حضرت ابراهیم و حضرت نوح حائز اهمیّت بوده است. درکتاب تورات چنین می‌خوانیم: «رفقه چشمان خود را بلند کرده واسحاق را دید و از شتر خود فرود آمد، زیرا از خادم پرسید: این مرد کیست که در صحرا به استقبال ما می‌آید؟ خادم گفت: آقای من است. پس برقع خود را گرفته، خود را پوشانید.» از این بیان روشن می‌شود که پوشش زن در مقابل نامحرم در شریعت حضرت ابراهیم وجود داشته است؛ زیرا رفقه در مقابل اسحاق که به او نامحرم بود، از شتر پیاده شد و خود را پوشاند تا چشم اسحاق به او نیفتد.

حجاب در آئین هند

آنچه مسلم است این است که حجاب هندى نیز نظیر حجاب ایران باستان سخت و شدید بوده است. از گفتار ویل دورانت در جلد دوم تاریخ تمدن برمی آید که حجاب هندى به وسیله ایرانیان مسلمان در هند رواج یافته است.

نهرو میگوید: متاسفانه این رسم ناپسند کم کم یکى از خصوصیات جامعه اسلامى شد و هند نیز وقتى مسلمانان بدین جا آمدند آن را آموخت. به عقیده نهرو حجاب هند به واسطه مسلمانان به هند آمده است ولى اگر تمایل به ریاضت و ترک لذّت را یکى از علل پدید آمدن حجاب بدانیم باید قبول کنیم که هند از قدیم‌ترین ایام، حجاب را پذیرفته است، زیرا هند از مراکز قدیم ریاضت و پلید شمردن لذّات مادى بوده است.

پوشش وحجاب پیش از آیین زرتشت

نخستین مردمی که به سرزمین ایران آمدند، آریایی‌ها بودند. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که زنان ایران زمین از زمان مادها، که نخستین ساکنان این دیار بودند، دارای حجاب کاملی، شامل پیراهن بلند چین دار، شلوار تا مچ پا و چادر و شنلی بلند بر روی لباس‌ها بوده اند. این حجاب در دوران سلسله‌های مختلف پارس‌ها نیز معمول بوده است؛ بنابراین در زمان بعثت زردشت و قبل و بعد از آن، زنان ایرانی حجابی کامل داشته اند. درعهد عتیق چنین آمده است: «.. امر فرمود وشتئ، ملکه را با تاج ملوکانه به حضور پادشاه بیاورند تا زیبایی او را به خلایق و سروران نشان دهد؛ زیراکه نیکو منظر بود اما؛ وشتئ نخواست...»

پوشش و حجاب پس از نبوت زرتشت

در زمان ساسانیان که پس ازنبوت زردشت است، افزون بر چادر، پوشش صورت نیز در میان زنان اشراف معمول شد. آیین زردشت که تاریخ آن را بین ۱۳۰۰ تا ۲۳۰۰ قبل از اسلام گفته اند. آیین پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک است؛ از اینرو، انسان‌ها را به پاکی و پاکدامنی فرا میخواند. در نقاشی‌ها و کنده کاری‌های باستانی ایران بسیار کم از زن تصویری به چشم میخورد. اگرچه زنان، کدبانوی خانه، مدیر و مدبر امور خانواده بودند، ولی حفظ حرمت ایشان با پوشیده داشتن ایشان رعایت میشد تا پاکدامنی آن‌ها حفظ شده و از هر آسیبی در امان باشند.

حجاب در آئین یهود

بدون تردید مبنای حجاب در شریعت یهود، آیات تورات بود که بر حجاب تاکید می‌نمود. کاربرد واژه چادر و برقع که به معنای روپوش صورت است، در آن آیات، کیفیت پوشش زنان یهودی را نشان میدهد. تورات تشبُّه مرد و زن به یکدیگر را نهی نموده، می‌گوید: متاع مرد بر زن نباشد و مرد لباس زن را نپوشد؛ زیرا هر که این را کند، مکروه یهوه خدای توست.

حجاب در آئین مسیحیت

مسیحیت نه تنها احکام شریعت یهود در مورد حجاب را تغییر نداد، چراکه عیسی گفت: فکر نکنید که من آمده ام تا تورات و نوشته‌های پیامبران را منسوخ کنم، بلکه آمده ام تا آن‌ها را به تحقق برسانم. انجیل در موارد فراوان، بر وجوب حجاب و پوشش تأکید و پیروانش را به تنزّه از اِعمال شهوت و عفاف فراخوانده است؛ در انجیل می‌خوانیم: همچنین زنان پیر در سیرت متقی باشند و نه غیبت گو و نه بنده شراب زیاده، بلکه معلمات تعلیم نیکو، تا زنان جوان را خِرَد بیاموزند که شوهر دوست و فرزند دوست باشند، و خرد اندیش و عفیفه و خانه نشین و نیکو و مطیع شوهران خود که مبادا کلام خدا متهم شود.

تفاوت اساسی حجاب اسلامی با حجاب ادیان گذشته، در این است که اسلام وجوب پوشش زنان را متناسب با شئونات انسان، با تعدیل و نظم مناسب و به دور از افراط و تفریط، سهل انگاری مضر یا سخت گیری بی مورد به جامعه بشری ارزانی داشته است. حجاب اسلامی همچون حجاب مورد توصیه پاپ ها، به معنای حبس زن در خانه یا پرده نشینی و دوری از شرکت در مسائل اجتماعی نیست؛ بلکه بدین معناست که زن در معاشرت خود با مردان بیگانه، موی سر و اندام خویش را بپوشاند و به جلوه گری و خود نمایی نپردازد تا در جامعه، غریزه آتشین جنسی تحریک نگردد؛ بلکه در محیط خانواده، این غریزه به صورت صحیح ارضا گردد.