سابقه تبادل اسرا میان رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت

به گزارش خبرگزاری مهر، پایگاه خبری الجزیره با انتشار گزارشی به بررسی سابقه عملیات تبادل اسرا بین رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت فلسطین و لبنان و دیگر کشورهای عربی منطقه پرداخته و نوشت که جنبش‌های مقاومت فلسطین از سال ۱۹۶۸ تاکنون بالغ بر ۱۰ عملیات تبادل اسرا با رژیم اسرائیل انجام داده‌اند که در این اتفاقات هزاران نفر از اسرای فلسطینی که برخی از آنها با حبس ابد و احکام بسیار سنگین مواجه بودند، آزاد شده‌اند.

از مهمترین این عملیات‌ها می‌توان به عملیات تبادل «الجلیل» و «وفاداری آزادگان» اشاره کرد که طرف فلسطینی توانست در آنها شرایط خود را به دشمن صهیونیستی دیکته کرده و هزاران نفر از اسرای فلسطینی را در برابر سه اسرائیلی در عملیات اول و یک اسرائیلی در عملیات دوم آزاد کند.

در حالی که شرایط نامتوازن عملیات تبادل اسرا باعث خشم بسیاری از محافل صهیونیستی شده، اما اسرائیل این بار نیز مجبور شد این تبادل را بپذیرد. تاریخ تبادل اسرا با رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۴۸ آغاز می‌شود که در این مدت تا سال ۲۰۱۱ میلادی ۳۸ تبادل انجام شده است. در این فرآیند علاوه بر اسرا، جنازه افراد کشته شده و نقشه‌های میدان مین نیز بین دو طرف تبادل شده است. برخی از این تبادل‌ها توسط صلیب سرخ و برخی دیگر توسط آلمان یا مصر صورت گرفته و برخی از کشورهای عربی نیز به صورت مستقیم با اسرائیل برای تبادل اسرا وارد مذاکره شده‌اند که شامل مصر و اردن هستند.

از آغاز قرن ۲۱ عملیات تبادل اسرا با رژیم صهیونیستی تنها منحصر به حزب‌الله لبنان و گروه‌های مقاومت فلسطین شده است.

گروه‌های مقاومت فلسطین تاکنون ۱۰ عملیات تبادل اسرا بین سال‌های ۱۹۶۸ تا ۲۰۱۱ با رژیم صهیونیستی انجام داده‌اند که عبارت است از:

۱- تبادل سال ۱۹۶۸: عناصر مقاومت برای اولین بار در سال ۱۹۶۸ موفق شدند یک هواپیمای صهیونیستی را مصادره کنند. مبارزان جنبش خلق برای آزادی فلسطین هواپیمای صهیونیستی شرکت العال را در مسیر رم به اسرائیل مصادره کردند و آن را در الجزایر به زمین نشاندند. در این هواپیما بالغ بر ۱۰۰ سرنشین حضور داشت که در نتیجه تبادل آنها ۳۷ اسیر فلسطینی که برخی حکم‌های بسیار سنگین داشتند، آزاد شدند.

۲- تبادل سال ۱۹۶۹: در سال ۱۹۶۹ مبارزان جبهه خلق یک هواپیمای دیگر صهیونیستی را در مسیر لس آنجلس به تل‌آویو ربودند و آن را در سوریه به زمین نشاندند. آنها ۱۱۶ سرنشین این هواپیما را پیاده کرده و سپس آن را منفجر کردند. در نتیجه این عملیات، تعدادی از عناصر شهادت طلب فلسطینی زندانی در اسرائیل و دو خلبان سوری از زندان‌های اسرائیل آزاد شدند.

۳- تبادل سال ۱۹۷۱: یک تیم ۹ نفره از جنبش فتح در ژانویه سال ۱۹۷۰ عملیاتی را در مرزهای شمالی فلسطین انجام دادند و در ادامه یک نگهبان اسرائیلی را بازداشت کردند. در نتیجه آزادی این صهیونیست، یک فلسطینی محکوم به اعدام به نام محمود بکر حجازی از زندان رژیم صهیونستی آزاد

شد .۴- عملیات تبادل لیتانی سال ۱۹۷۹: رژیم صهیونیستی در حمله خود به لبنان در مارس ۱۹۷۸ بخش‌های گسترده‌ای از جنوب این کشور را اشغال کرد. در جریان این تجاوز، جبهه خلق شاخه فرماندهی کل کمینی را در برابر یک کامیون اسرائیلی انجام داد که در نتیجه این عملیات چهار نظامی اسرائیلی کشته و یکی از نیروهای ذخیره آن به اسارت گرفته شد. تبادل این اسیر که تحت نظارت صلیب سرخ انجام شد، باعث آزادی ۷۶ فلسطینی از زندان‌های رژیم صهیونیستی شد.

۵- تبادل سال ۱۹۸۰: جنبش فتح «أمینه المفتی» جاسوس اسرائیلی را در لبنان بازداشت کرد و در تبادل اسرا که از طریق صلیب سرخ برای آزادی وی انجام شد، دو اسیر فلسطینی آزاد شدند.

۶- تبادل سال ۱۹۸۳: رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۸۲ حمله گسترده‌ای را به لبنان انجام داد و بسیاری از مناطق این کشور را اشغال کرد. مقاومت فلسطین و لبنان در جریان این حمله خسارت‌های گسترده‌ای به دشمن صهیونیستی وارد کردند. جنبش فتح و جبهه خلق شاخه فرماندهی کل در سپتامبر ۱۹۸۲ میلادی ۸ نظامی اسرائیلی از نیروهای ویژه ناحال را به اسارت گرفت که در عملیات تبادل برای آزادی ۶ نفر از این افراد، ۴۷۰۰ فرد فلسطینی و لبنانی بازداشت شده بعلاوه حدود ۲۰۰ فرد بازداشت شده در النبطیة و صور و صیدا به همراه ۶۵ اسیر در زندان‌های اسرائیل آزاد شدند.

۷- تبادل الجلیل سال ۱۹۸۵: بعد از آزادی ۶ تن از صهیونیست‌های بازداشت شده در عملیات تبادل سال ۱۹۸۳، جبهه خلق برای آزادی فلسطین شاخه فرماندهی کل که دو تن از نظامیان اسرائیلی را نزد خود نگه داشته بود، عملیات تبادل با رژیم صهیونیستی را انجام داد و در نتیجه این عملیات که یکی از بزرگترین تبادل اسرای عربی و صهیونیستی به شمار می‌رود، مقاومت دستاورد بسیار زیادی محقق کرده و اسرائیل را مجبور کرد بیشتر اسرای فلسطینی را که احکامی بین ۱۰ تا ۱۵ سال زندان داشتند، آزاد کند. در این عملیات ۱۱۵۵ اسیر آزاد شدند که ۹۹ نفر از آنها شهروندان کشورهای عربی و ۶ کشور دیگر بودند. یکی از این اسرا، شیخ احمد یاسین بود که بعدها جنبش حماس را بنیانگذاری کرد.

۸- تبادل سال ۱۹۹۱: جبهه دموکراتیک فلسطین در سال ۱۹۸۳ یک نظامی اسرائیلی را بازداشت کرد که در نتیجه بی‌توجهی رژیم صهیونیستی تبادل این اسیر تا سال ۱۹۹۱ انجام نشد، اما در نهایت برای بازگرداندن جنازه این نظامی اسرائیلی مجبور شد یکی از افراد تبعیدی جبهه خلق را در فلسطین اشغالی بپذیرد.

۹- تبادل الحرائر سال ۲۰۰۹: گردان‌های القسام شاخه نظامی جنبش حماس در ۲۵ ژوئن ۲۰۰۶ در عملیاتی بی‌سابقه که از طریق تونل انجام دادند، نیروهای رژیم صهیونیستی را غافلگیر کرده و موفق شدند گلعاد شالیت یک نظامی این رژیم را بعد از هلاکت چندین صهیونیست و زخمی شدن عده‌ای دیگر بازداشت کنند. رژیم صهیونیستی مذاکرات طولانی را برای تبادل نظامی خود از طریق میانجی آلمانی انجام داد و در نهایت در ازای دریافت کلیپی دو دقیقه‌ای از زنده بودن این اسیر، ۲۰ اسیر زن فلسطینی آزاد شدند.

۱۰- تبادل وفاداری آزادگان سال ۲۰۱۱: عملیات تبادل اسرا برای آزادسازی گلعاد شالیت نظامی اسرائیلی ربوده شده در سال ۲۰۰۶ در حالی ادامه می‌یافت که تمامی تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای پیدا کردن جای وی ناکام ماند و اسرائیل در نهایت مجبور شد در این تبادل تمامی زنان دربند زندان‌های خود به علاوه ۳۱۰ نفر از زندانیان دارای حبس ابد و تمامی زندانیان سالخورده و ۴۵ نفر از زندانیان شهر قدس اشغالی را آزاد کند. مجموع این زندانیان بالغ بر ۱۰۲۷ نفر بودند.

تبادل اسرای حزب‌الله لبنان با رژیم صهیونیستی:

مهم‌ترین تبادل اسرا بین حزب‌الله لبنان و رژیم صهیونیستی شامل دو تبادل است:

۱- تبادل سال ۲۰۰۴: اسرائیل برای آزادی یکی از فرماندهان ارتش خود از دست حزب‌الله لبنان در عملیاتی که از طریق میانجی آلمانی انجام شد، مجبور شد در ازای آزادی نظامی خود و دریافت جنازه دو نظامی دیگر، ۲۳ اسیر لبنانی و چندین اسیر از کشورهای عربی دیگر و ۴۰۰ اسیر فلسطینی از کرانه باختری و نوار غزه و یک اسیر مسلمان آلمانی را آزاد کند. حزب الله همچنین نقشه میدان‌های مین در جنوب لبنان و بقاع غربی را به همراه پیکر ۵۹ تن از عناصر مقاومت در این تبادل دریافت کرد.

۲-تبادل ۲۰۰۸ : در عملیات وعده صادق، حزب الله لبنان موفق شد دو نظامی اسرائیلی را به اسارت در بیاورد. بعد از جنگ ۳۳ روزه، مذاکرات سختی آغاز شد تا اسرائیل به این نتیجه برسد که این نظامیان کشته شده اند یا زنده هستند، اما حزب‌الله هیچ اطلاعاتی از آنها ارائه نکرد، تا اینکه اسرائیل نهایتاً در ازای دریافت جنازه این دو نظامی صهیونیست مجبور شد سمیر قنطار قدیمی‌ترین اسیر لبنانی در زندان‌های اسرائیل به علاوه چهار اسیر لبنانی دیگر و پیکر ۱۹۹ شهید فلسطینی و لبنانی و عرب را تحویل دهد.

عملیات تبادل اسرا با کشورهای عربی:

۱- تبادل سال ۱۹۷۴: در عملیات تبادل اسرا بین مصر و رژیم صهیونیستی، اسرائیل در ازای آزادی دو جاسوس خود ۶۵ اسیر مصری و فلسطینی را آزاد کرد.

۲- تبادل سال ۱۹۹۷: اردن دو جاسوس اسرائیلی را در سپتامبر ۱۹۹۷ بعد از تلاش ناکام برای ترور خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس بازداشت کرد. در نتیجه تبادلی که بین دو طرف انجام شد، پادزهر سمی که به خالد مشعل خورانده شده بود، به اردن داده شد تا وی از مرگ نجات پیدا کند و شیخ احمد یاسین مؤسس حماس که محکوم به حبس ابد شده بود، از زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد شد.

۳-عملیات تبادل ۲۰۰۴ : دولت مصر در دسامبر ۲۰۰۴ یک جاسوس اسرائیلی را بعد از گذشت سه چهارم حکم زندان خود آزاد کرده و در ازای آن ۶ دانشجوی مصری به علاوه ۱۶۵ اسیر فلسطینی از زندان‌های رژیم صهیونیستی آزاد شدند. بیشتر این افراد حکم‌های سبکی داشتند.

رژیم صهیونیستی همچنین در مذاکرات خود برای عادی‌سازی روابط با تشکیلات خودگردان فلسطین در توافق اسلو ۱۹۹۳ و توافق قاهره و توافق اوسلو ۲ در سال ۱۹۹۵ و توافق «وای ریور» سال ۱۹۹۸ تعدادی از فلسطینیان را آزاد کرد.