شعر از همه وسایلی که انسان را به خدا نزدیک می‌کنند، غنی‌تر است

آیین بزرگداشت مقام فرهنگی و ادبی عسگر شاهی‌اردبیلی، امروز پنجشنبه دوم آذرماه در تالار شهید مطهری در ساختمان انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

این رویداد با هفتمین سالگرد درگذشت سلیم مؤذن زاده اردبیلی هم‌زمان بود. در این مراسم سید مجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، علیرضا عبدی معاون وزیر آموزش و پرورش، حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اسماعیل امینی شاعر، علیرضا قزوه شاعر، کاظم نظری‌بقا شاعر، محقق و عضو انجمن ادبی حافظ اردبیل، اتابک نادری بازیگر تئاتر، محمدباقر نیکفام شاعر اردبیلی، منوچهر صدوقی سها استاد فلسفه و شاعر‌ها و ادب دوستان حضور داشتند.

محمود شالویی با اشاره به اینکه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی صدویکمین سال فعالیت خود را پشت سر می‌گذارد، گفت: در این مدت از ۳۰۰ نفر تجلیل، تحسین و تکریم به عمل آمده است و امروز سی‌صد و یکمین چهره مورد توجه قرار می‌گیرد و از حضور او قدردانی می‌شود.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با بیان اینکه تردیدی نیست که سرزمین اردبیل مفاخرخیز است، ادامه داد: از شیخ صفی‌الدین اردبیلی تا بسیاری از اردبیلی‌های فرهیخته تاثیر زیادی بر فرهنگ این مرز و بوم داشتند.

وی با اشاره به توجه شاهی اردبیلی به مسائل عرفانی و فرهنگی در کتاب‌هایش، گفت: او برای اثبات سخنانش به آنچه پیشینیان گفته بودند استدلال کرد. جایی شاهی اردبیلی درباره فنا و محو عالم هستی گفت که اینکه ما در گوشه‌ای بنشینیم و بخواهیم به ثنای او بپردازیم، غیر عبادت است، استاد به دقت این‌ها را از ابتدا تا انتها نوشته است.

به گفته شالویی، احساس می‌شود آنچه در قلم شاهی اردبیلی وجود دارد، از درونش بیرون آمده است و این همان تفاوت فیلسوف و حکیم است؛ علوم چنان در حکیم جای گرفته که گویی از ابتدا در وجود او بوده و دیگر قابل جدا کردن از او نیستند.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با تاکید بر اینکه تجلیل از عسگر شاهی اردبیلی نیاز او نیست، بلکه نیاز دیگران است، گفت: در نتیجه این بزرگداشت همه می‌توانند از فرزانگان بهره بگیرند.

وی در پایان بیان کرد: از وزارت آموزش و پرورش رسما تقاضا کردیم کتابی تحت عنوان مفاخر تدوین کند تا در مدارس به دانش‌آموزان ارائه شود.

کاظم نظری‌بقا شاعر و محقق عضو انجمن حافظ اردبیل نیز غزلی را که برای شاهی نوشته بود، خواند.

استاد شاهی اردبیلی، امام حسین (ع) بزرگی را به مخاطبان معرفی کرد است

علیرضا عبدی با اشاره به اینکه هنوز برخی از بخش‌های نظام مدارس تکمیل نشده است، بیان کرد: نظام مدارس جایی است که لنگ می‌زند و اگر بتوانند تنظیم کنند، اسطوره‌ها و بزرگانی در این شرایط پرورش پیدا خواهد کرد.

به گفته معاون وزیر آموزش و پرورش، استاد شاهی اردبیلی، امام حسین (ع) بزرگی را به مخاطبان معرفی کرد است که وجود نوجوان (که دنبال الگو هستند) تسخیر می‌کند. همچنین تعداد زیادی از نوجوانان از طریق او با امام حسین (ع) آشنا شدند.

او پیام وزیر آموزش و پرورش را خواند.

فلاسفه به ما جفا کردند

منوچهر صدوقی سها با تاکید بر اینکه شعر از اندیشه جدا نیست، ساختنی نیست و آمدنی است، گفت: وقتی کتاب شاهی اردبیلی با عنوان از ابتدا تا ابتدا را دیدم با شاعری که شعر برایش می‌آید، مواجه نیستم، بلکه او فراتر از این مرحله رفته بود. یکی از مطالب مهم در این کتاب و شاید شاکله کتاب، عبور از عقل است.

به گفته این فیلسوف اگر شاهی اردبیلی به عنوان باغی فرض شود که وسطش بنایی ساخته است، اگر یک پنجره از این بنا باز باشد، یک طرف را می‌بینیم؛ چرا باید دنیا را فقط از راه عقل ببینیم؟ فلاسفه همه چیز را از راه عقل دیدند و به همین دلیل به ما جفا کردند. برای درک حقایق راه‌هایی، مثل قوایی که برای درک زیبایی وجود دارد.

در مباحث نظری به بن بست می‌خوریم

اسماعیل امینی با تاکید بر اینکه بزرگان هر کدام با رفتار و آثار و حضورشان دست کم یکی از کلید‌ها را در حوزه فرهنگی گشودند، گفت: بزرگان فرهنگ نشان دادند که مجادلاتی که در حوزه فرهنگ هست، بنیادی دارد.

این شاعر ادامه داد: برای مثال افرادی که برای موضوعات فرهنگی شعر می‌خوانند، می‌دانند که پیش زمینه شعرخوانی، سنت است و دیگر اینکه زمینه شعر یک نظام اندیشه‌ای است که شاعر با تصرف در اساطیر با دنیای جدید آشنا می‌شود. با زبانی در شعر مذهبی مواجه هستیم که زبان مانوس مخاطب این شعر‌ها است.

وی با طرح این سوال که چگونه با وفاداری به این اصول، می‌توان شعری سرود که شعر باشد، و هم برای عامه قابل فهم باشد؟ ادامه داد: در مباحث نظری به بن بست می‌خوریم، اما در آثار اساتیدی مانند عسگر شاهی اردبیلی می‌بینیم که این مسائل را درک کرده و از این منظر الگوی خوبی است.

علیرضا قزوه با بیان اینکه در میان شاعران، برخی شاعران خوبی‌اند، اما انسان‌های خوبی نیستند، افزود: برخی شاعر خوبی نیستند، اما انسان خوبی هستند. استاد شاهی اردبیلی انسان و شاعر خوبی است.

او در ادامه چند بین از شعرش را به این شاعر تقدیم کرد.

همه چیز در دنیا نشان تجلیات حضرت حق است

عسگر شاهی اردبیلی با تاکید بر اینکه در این بزرگداشت به دلیل حضور افراد دیگر حاضر شده است، گفت: اگر تجلی مغفرت را در چهره و جلیل و جهان شما نمی‌دیدم، در این جایگاه حاضر نمی‌شدم. بنده با مصداقی از عقل سالم در بدن سالم که ندارم و پیر زمین‌گیر هستم، می‌دانم که هر سخنی بگویم ناسزا و مُخل خواهد بود، اگر نبود اطلاعت از امر شما، در این جایگاه حاضر نمی‌شدم.

به گفته این شاعر اردبیلی طبق مناظر معارف فلسفی، عرفانی و دینی و ادبی همه چیز در دنیا نشان تجلیات حضرت حق است و همچنین همه چیز در جهان زنده و در حرکت است.

وی با تاکید بر تاثیرگذاری شعر افزود: از هایدگر تا شایگان گفتند شعر از همه وسایلی که انسان را به خدا نزدیک می‌کنند، غنی‌تر است. همه چیز منبع معرفت است و از همه چیز باید سوال کرد.

شاهی‌اردبیلی با بیان اینکه در عالم شعر چندین پژواک وجود دارد، گفت: بدون بهره‌وری از این پژواک‌ها شعر، شعر نمی‌شد. این در حالی است که پژواک عبادی هم وجود دارد، هرچند من نشنیده باشم، زیرا من سر در سجود داشتم، اما در در درگاه ودود حضور نداشتم.

او افزود: شاعر به جایی می‌رسد که نیازی به پژواک ندارد و خودش نمی‌گوید، بلکه خدایش می‌خواند. باید توجه داشت که برای شناخت خدا فقط یک چیز یعنی داشتن ذوق کافی است.

در این مراسم علی نخستین شاکر سه تار نواخت و خواند.

در پایان، نشان ذرین لوح تقدیر و هدیه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران به عسگر شاهی اردبیلی تقدیم شد. همچنین هدیه‌ای از طرف کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان و لوح و هدیه وزیر آموزش و پرورش تقدیم شد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات