کاهش ۳ برابری اندک پژوهشگران پر استناد ایران در ۲ سال

در دو سال گذشته، تعداد پژوهشگران ایرانی در فهرست جهانی پژوهشگران پر استناد از ۱۸ نفر به ۶ نفر کاهش یافته است؛ ولی مسؤولان به جای رسیدگی به این موضوع، بر روی آمار پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر ایران مانور می‌دهند.

به گزارش ایسنا، در روزهای اخیر مؤسسه «کلاریویت آنالیتیکس» فهرست «پژوهشگران پر استناد» (HCR) را منتشر کرده است. این فهرست از سال ۲۰۱۴ به صورت سالیانه منتشر می‌شود و پژوهشگران تأثیرگذار زمینه‌های مختلف علمی و علوم اجتماعی سراسر جهان را که تأثیر قابل‌توجه و گسترده‌ای در زمینه پژوهشی خود داشته‌اند، معرفی می‌کند.

در آخرین فهرست پژوهشگران پر استناد که در روزهای گذشته اعلام شده است، ۶ هزار و ۸۴۹ پژوهشگر از ۶۷ کشور و ۱۳۰۰ مؤسسه حضور دارند. نزدیک به ۸۴ درصد از پژوهشگران پر استناد تنها در ۱۰ کشور هستند و تقریباً ۷۲ درصد از آن‌ها در ۵ کشور اول حضور دارند.

آمریکا با ۲ هزار و ۶۶۹ پژوهشگر پر استناد، ۳۷.۵ درصد از کل پژوهشگران پر استناد دنیا را در اختیار دارد. بعد از آمریکا، چین با داشتن هزار و ۲۷۵ پژوهشگر پر استناد (۱۷.۹ درصد) در مقام دوم از نظر بیشترین تعداد پژوهشگر پر استناد قرار گرفته است. انگلیس، آلمان، استرالیا، کانادا، هلند، فرانسه، هنگ‌کنگ و ایتالیا نیز دیگر کشورهایی هستند که بیشترین پژوهشگران پر استناد دنیا را دارند.

چین توانسته در طول ۵ سال پژوهشگران پر استناد خود را بیش از دو برابر افزایش دهد. در بین تمام مؤسسات دنیا، «آکادمی علوم چین با داشتن ۲۷۰ پژوهشگر پر استناد، پیشتاز است. پس از آن دانشگاه هاروارد، دانشگاه استنفورد، مؤسسه ملی سلامت (NIH)، دانشگاه چینهوا، مؤوسسه فناوری ماساچوست (MIT)، دانشگاه کالیفرنیا سن‌دیگو، دانشگاه پنسیلوانیا، دانشگاه آکسفورد و انجمن ماکس پلانک، بیشترین تعداد پژوهشگر پر استناد دنیا را دارند.

وضعیت ایران از نظر پژوهشگران پر استناد

بررسی فهرست پژوهشگران پر استناد حاکی از این است که وضعیت پژوهشگران پر استناد ایران در سال ۲۰۲۳ آن‌چنان مساعد نیست. در سال ۲۰۲۳ تنها ۶ پژوهشگر با وابستگی سازمانی ایران حضور دارند. ۵ پژوهشگر پر استناد ایران دارای وابستگی سازمان اولیه ایران هستند و یک نفر دارای وابستگی سازمانی دوم ایرانی است.

در دو سال گذشته روند تعداد پژوهشگران پر استناد ایرانی کاهشی بوده؛ به طوری که از ۱۸ پژوهشگر پر استناد در سال ۲۰۲۱ به ۶ پژوهشگر پر استناد در سال ۲۰۲۳ رسیده است.

در فهرست پژوهشگران پراستناد سال ۲۰۲۳، «محمد عبدالهی» و «فرهاد اسلامی» با وابستگی سازمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران، «مهدی کریمی» با وابستگی سازمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه تربیت مدرس، «علی مدرسی» با وابستگی سازمانی دانشگاه تربیت مدرس، «وحید وطن‌پور» با وابستگی سازمانی دانشگاه رازی و «نصرت‌الله وزیری» با وابستگی سازمانی اولیه دانشگاه کالیفرنیا ایروین و وابستگی سازمانی ثانویه دانشگاه تهران، حضور دارند.

در منطقه خاورمیانه در کشورهای عربستان، رژیم اشغالگر قدس، ترکیه، مصر، امارات، ایران، لبنان، قطر و اردن، پژوهشگران پر استناد دارند و ایران به همراه لبنان و امارات در رتبه پنجم از نظر تعداد پژوهشگران پر استناد قرار دارد.

در بین کشورهای اسلامی نیز کشورهای عربستان، مالزی، ترکیه، مصر، لبنان، ایران، امارات، قطر، اردن، بنگلادش و مراکش، پژوهشگر پر استناد دارند. ایران در کنار لبنان و قطر در جایگاه پنجم از نظر بیشترین تعداد پژوهشگران پر استناد در بین کشورهای اسلامی قرار دارد.

موضوع تعداد پژوهشگران پر استناد عربستان

در مورد تعداد پژوهشگران پر استناد عربستان حواشی مختلفی وجود دارد. تعداد پژوهشگرانی که در فهرست پژوهشگران پر استناد، وابستگی سازمانی اصلی عربستان سعودی را دارند، بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲، از ۲۷ نفر به ۱۰۹ نفر افزایش یافته است. بسیاری از پژوهشگران پر استناد عربستان، وابستگی سازمانی ثانویه در کشورهایی از جمله اسپانیا، چین، بریتانیا، آلمان و هند را دارند.

در ۱۰ سال اخیر این کشور در حال جذب بهترین پژوهشگران دنیا است. عربستان از پژوهشگران برتر، دعوت می‌کند تا در مؤسسات آن‌ها کار کنند، دوره برگزار کنند، فرصت مطالعاتی خود را در عربستان بگذارنند و یا به عنوان استاد مدعو در دانشگاه‌های عربستان تدریس کنند و امکانات مالی و آزمایشگاهی بسیاری در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. در کنار این‌ها عنوان می‌شود که عربستان برای استخدام این پژوهشگران، مبالغ بسیار بالایی را پیشنهاد می‌کند. برای مثال نشریه ساینس در دسامبر ۲۰۱۱ فاش کرد که دانشگاه «ملک عبدالعزیز» با شرط این‌که پژوهشگران تنها یک هفته در سال را در این دانشگاه بگذرانند و نام این دانشگاه را به عنوان وابستگی سازمانی دوم خود اضافه کنند، ۷۶ هزار دلار پیشنهاد کرده است.

حدود ۷ ماه پیش؛ یکی از دانشمندان اسپانیایی که در فهرست دانشمندان پر استناد دنیا قرار داشت، به دلیل این‌که پژوهشگر یک دانشگاه اسپانیایی بود، ولی با مؤسسات پژوهشی عربستان و روسیه همکاری داشت، ۱۳ سال از کار در دانشگاه خود تعلیق شد. البته این پژوهشگر مدعی است که به غیر از هزینه‌های انجام آنالیز و سفرهای کلاس تجاری و هتل‌های لوکس، هیچ پولی را به صورت مستقیم از مؤسسات عربستانی یا روسی دریافت نکرده است و معتقد است که به خاطر حسادت از کار تعلیق شده است.

خرداد ماه سال جاری نیز نشریه نیچر، در گزارشی عنوان کرد که دانشگاه‌های عربستان، دانشمندان برتر کشورهای مختلف را تشویق می‌کنند که وابستگی سازمانی اصلی خود را به این کشور تغییر دهند تا از این طریق جایگاهشان در رتبه‌بندی‌های جهانی بهتر شود؛ گاهی این تشویق‌ها با پرداخت پول نقد انجام می‌شود. بر همین اساس ده‌ها پژوهشگر پر استناد جهان در ۱۰ سال گذشته وابستگی سازمانی اولیه خود را به دانشگاه‌های عربستان تغییر داده‌اند. 

مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس برای شناسایی پژوهشگران پر استناد، از پژوهشگران می‌خواهد که خودشان وابستگی سازمانی خود را مشخص کنند. این مؤسسه عنوان کرده بسیاری از افرادی که در این فهرست حضور دارند، وابستگی‌های سازمانی واقعی و پیچیده‌ای دارند و انتظار دارد که پژوهشگران در بیان وابستگی‌های سازمانی اولیه و ثانویه خود دقت و شفافیت داشته باشند.

همچنین عنوان کرده برای پژوهشگرانی با این سطح، وابستگی سازمانی به چندین سازمان پژوهشی دانشگاهی و تجاری و همچنین تغییر به سمت‌های جدید در سایر مؤسسات در سایر کشورها و مناطق در طول دوره کاری، غیر عادی نیست. با توجه به همین موضوع از پژوهشگران می‌خواهد که در زمان اعتبارسنجی (سپتامبر هر سال) وابستگی سازمانی خود را تایید کنند.

همچنین این مؤسسه در مورد بورسیه‌های پژوهشی گفته است که «در برخی کشورها و سیستم‌های پژوهشی، انگیزه‌های دستیابی به جایگاه پژوهشگر پر استناد، بسیار زیاد است. به همین دلیل از پژوهشگران دعوت می‌شود تا به عنوان بخشی از یک برنامه فلوشیپ پژوهشی به مؤسسات دیگر بپیوندند». به همین دلیل این مؤسسه در سال ۲۰۲۲ شناسایی این پژوهشگران وابسته یا مهمان را گسترش داده و آن‌ها را به عنوان دستیار پژوهشی و یا Research Fellows معرفی کرده است. این افراد در رتبه‌بندی‌های کشورها و یا مؤسسات به حساب نمی‌آیند. مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس در آوریل (فروردین‌ماه) سال جاری بیانیه‌ای منتشر کرده و عنوان کرده که اقدامات دانشگاه‌ها و سازمان‌های پژوهشی را برای نظارت و رفتار کارکنان خود در مورد تعیین جایگاه مؤسسه خانه آن‌ها که نشان‌دهنده جایگاه دائمی و سمت آن‌هاست، تایید می‌کند.

داستان پژوهشگران پر استناد و پژوهشگران یک درصد برتر در ایران

در ایران در مورد فهرست «پژوهشگران پر استناد» مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس کمتر صحبت می‌شود و بیشتر فهرست «پژوهشگران پراستناد یک درصد برتر» که مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) آن را تهیه می‌کند و فهرست «پژوهشگران پر استناد دو درصد برتر» که گروهی از پژوهشگران دانشگاه استنفورد آن را تهیه می‌کنند، مورد توجه قرار می‌گیرد. روش‌شناسی تهیه فهرست پژوهشگران پر استناد با پژوهشگران یک درصد برتر متفاوت است.

فهرست پژوهشگران پر استناد را مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس به صورت سالانه منتشر می‌کند. برای تهیه این فهرست، مقالاتی که در ۱۰ سال گذشته در نمایه‌نامه وب آو ساینس منتشر شده‌اند و در پایگاه داده ESI (زیر مجموعه مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس) قرار دارند، استفاده می‌شود. برای تهیه فهرست پژوهشگران پر استناد سال ۲۰۲۳ مقالاتی که در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ منتشر شده‌اند در پایگاه داده ESI مورد بررسی قرار گرفته و براساس استناد و زمینه موضوعی مقالات، فهرست می‌شوند. سپس مقالاتی که در یک درصد بالای این فهرست قرار می‌گیرند، انتخاب می‌شوند. افرادی که در این فهرست اولیه قرار دارند، نامزدان احتمالی فهرست پژوهشگران پر استناد هستند. در مرحله بعد این افراد از نظر تشابه اسمی، سرقت علمی، بدرفتاری دانشگاهی، خوداستنادی غیرمعمول و مقالات ریترکت‌شده و ... مورد بررسی قرار می‌گیرند و بعد از حذف این افراد، مجدد افرادی که در یک درصد بالای این فهرست قرار دارند، به عنوان پژوهشگران پر استناد معرفی می‌شوند.

برای فهرست پژوهشگران پراستناد یک درصد برتر که توسط مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) تهیه می‌شود، از داده‌های همان پایگاه داده ESI که زیر مجموعه کلاریویت آنالیتیکس است، استفاده می‌شود. این داده‌ها هر دوماه ارائه می‌شوند و بیش از ۱۰۰ هزار پژوهشگر را در بردارد. در مؤسسه ISC هر دو ماه این داده‌ها تحلیل شده و پژوهشگرانی که آدرس ایران را دارند، استخراج می‌شوند. نهایتاً در یک بازه ۱۰ ساله این اعداد و استنادات در ۲۲ حوزه موضوعی جمع‌بندی می‌شود.

برخی متخصصان علم‌سنجی نسبت به روش‌شناسی فهرست پژوهشگران یک درصد برتر مؤسسه ISC انتقاد دارند و عنوان می‌کنند که در مورد فهرست پژوهشگران یک درصد برتر ISC ابهاماتی وجود دارد. برخی متخصصان سال گذشته در گفتگو با ایسنا در مورد این ابهامات صحبت کردند.

بیشتر بخوانید:  در دنیا شاخصی با عنوان «پژوهشگران یک درصد برتر» نداریم

بیشتر بخوانید: ضرورت تبعیت از مراجع جهانی برای مقایسه کشورها

بیشتر بخوانید: چالش‌های تعیین پژوهشگران پر استناد ISC

رییس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) سال گذشته در پاسخ به انتقادات عنوان کرد که همه این فهرست‌های پژوهشگران پر استناد معتبر هستند و تنها عیار آن‌ها متفاوت است. سید احمد فاضل‌زاده، رئیس مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) می‌گوید: فدراسیون‌های مختلف ورزشی در سطح ملی و بین‌المللی نیز مرتب رتبه‌بندی کشورها و ورزشکاران را در رشته‌های مختلف اعلام می‌کنند. این چه اشکالی دارد؟ ولی باید توجه داشت که در حد ارزش هر کدام از این شاخص‌ها به آن‌ها توجه شود.

دیدار پژوهشگران یک درصد برتر با رئیس جمهوری و ماجرای پایتون!

هشتم فروردین امسال (۱۴۰۲) سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری نشستی با عنوان «دیدار با دانشمندان یک درصد برتر جهان» برگزار کرد. در این نشست پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر و دو درصد برتر حضور داشتند و در مورد مسائل و دغدغه‌های خود با رئیس جمهوری گفتگو کردند. پخش سخنان یکی از این پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر در صدا و سیما و بازنشر آن در شبکه‌های اجتماعی حواشی زیادی ایجاد کرد.

در این نشست، یکی از پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر در حضور رئیس جمهوری توضیحات عجیب و اشتباهی را در مورد نرم‌افزار پایتون ارائه کرده بود.

فارغ از اظهارات عجیبی که این پژوهشگر عنوان کرده بود، حواشی که این موضوع ایجاد کرد، نشان داد که حتی در جامعه علمی در مورد فهرست «پژوهشگران پر استناد» اطلاعات دقیقی وجود ندارد و جامعه علمی نیز در مورد تفاوت پژوهشگران پر استناد و پژوهشگران یک درصد برتر و دو درصد برتر اطلاعات زیادی ندارند.

فهرست پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر ISC چشم‌اندازی از جایگاه کشور نشان نمی‌دهد

یکی از مسائل مهمی که وجود دارد، این است که در فهرست پژوهشگران پر استناد مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس همه پژوهشگران پر استناد دنیا را در برمی‌گیرد، ولی ISC تنها پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر ایران را فهرست می‌کند. برای مثال در آخرین آمار اعلام شده از سوی مؤسسه ISC (۲۲ آبان‌ماه سال جاری) در فهرست پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر، ۹۳۸ پژوهشگر ایرانی حضور دارند، ولی هیچ آماری از تعداد پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر دیگر کشورها از جمله کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی توسط ISC گزارش نمی‌شود و حتی عنوان نمی‌شود که از بین چند پژوهشگر پر استناد یک درصد برتر دنیا، ۹۳۸ نفر ایرانی هستند.

یکی از موضوعات مهم در علم‌سنجی مقایسه کشورها با یکدیگر و نشان دادن یک چشم‌انداز از جایگاه کشور است؛ ولی فهرست پژوهشگران پراستناد یک درصد برتر هیچ چشم‌اندازی از جایگاه ایران عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی ارائه نمی‌کند. به گفته رئیس ISC؛ پایش پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر کشورهای منطقه و جهان اسلام کار حجیمی است و برای مقایسه کشورها باید یک فایل با ۱۰۰ هزار داده بر اساس اسم کشورها استخراج شده و سپس مقایسه شوند.

اهمیت مسائل اخلاقی در تعیین پژوهشگران پر استناد

یکی از موضوعات قابل توجه در فهرست پژوهشگران پر استناد توجه مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس به موضوع اخلاق پژوهش و حفظ یکپارچگی و درستی تحقیقات است. همان‌طور که پیش‌تر عنوان شد؛ مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس پس از تهیه فهرست اولیه از نامزدان احتمالی، برای مقابله با مسائلی که درستی پژوهش و یکپارچگی تحقیقات را تهدید می‌کند، هر گونه ناهنجاری در سابقه علمی افراد را که ممکن است اعتبار داده‌های فهرست پژوهشگران پر استناد را تضعیف کند، بررسی می‌کند.

برای مثال از سال ۲۰۲۲ این مؤسسه همکاری با پایگاه داده ریترکشن واچ (Retraction Watch) را آغاز کرده است. این پایگاه، داده‌های‌ تمامی مقاله‌های ریترکت‌شده و بازپس‌گیری شده را در بر دارد. بنابراین فهرست اولیه نامزدان پژوهشگران پر استناد از نظر سوءرفتارهای احتمالی مانند سرقت علمی، دستکاری تصویر، داوری جعلی و ... مورد بررسی قرار می‌گیرند.

این مؤسسه هر سال برای تهیه فهرست پژوهشگران پر استناد، موضوعات جدیدی را مورد توجه قرار می‌دهد. امسال نیز برای ارزیابی به مواردی مثل تعداد بسیار زیاد مقاله، خود استنادی بیش از حد و استنادهای گروهی توجه داشته و پژوهشگرانی که این موارد را داشتند، از فهرست خود حذف کرده است.

مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس عنوان کرده که ما انتظار داریم که یک نویسنده در هر مقاله‌ای که نام او آمده است، مشارکت معناداری داشته باشد. انتشار چندین مقاله در هفته، در مدت زمان طولانی  استنادهای هنجاری تالیف و اعتبار را کاهش می‌دهد. همچنین مقالاتی که سطح غیر معمول و زیاد خوداستنادی دارند نیز حذف شده‌اند. به علاوه زمانی که یک شبکه از نویسندگان مشترک شناسایی می‌شود، این احتمال وجود دارد که تعداد استنادات بالای یک فرد ممکن است به استنادات این شبکه وابسته باشد. از آن‌جا که استنادهای یک مقاله، نشان‌دهنده تاثیر آن است؛ اگر بیش از نیمی از استنادهای یک پژوهشگر از نویسندگان همکار او باشد، به جای این‌که این استنادها نشان‌دهنده تاثیر گسترده در جامعه باشد، نشان می‌دهند که این تاثیر محدود بوده است. بنابراین مقالاتی که شبکه استنادهای گروهی داشته باشند نیز در این فهرست حذف می‌شوند.

این مؤسسه اعلام کرده که از فیلترهای دیگری نیز برای فعالیت‌های انتشار غیر عادی پژوهشگران استفاده می‌کند و در نهایت امسال استفاده از این فیلترها باعث شده که ۱۰۰۰ نفر از پژوهشگرانی که از نامزدهای اولیه فهرست پژوهشگران پر استناد بودند، از فهرست نهایی حذف شوند. این در حالی است که در سال ۲۰۲۲، از فهرست اولیه ۵۰۰ نفر حذف شده بودند و نشان دهنده این است که هر سال حساسیت‌های این مؤسسه به موضوعات اخلاقی پژوهش افزایش می‌یابد.

در گزارش مؤسسه ISC در مورد تهیه فهرست پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر، اطلاعاتی در مورد توجه به موضوعات اخلاقی از جمله سرقت علمی، خوداستنادی بیش از حد و ... وجود ندارد.

به طور واضح انتظار چیست؟

- با توجه به این‌که تعداد پژوهشگران پر استناد ایران در فهرست مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس زیاد نیست، شاید شناسایی پژوهشگران ایران توسط مؤسسه ISC برای تقدیر از پژوهشگران داخلی در مناسبت‌های مختلف از جمله هفته پژوهش، اختصاص گرنت و ... کاربرد داشته باشد؛ ولی برای سیاست‌گذاری صحیح نیاز به ابزارهایی داریم که جایگاهمان را در دنیا و منطقه به صورت واقعی نشان دهند.  

تاکید بیش از حد بر فهرستی که نشان می‌دهد بیش از ۹۰۰ پژوهشگر پر استناد در کشور وجود دارد، ولی هیچ چشم‌اندازی از جایگاه ایران ارائه نمی‌کند، در حالی که در واقعیت تنها ۶ پژوهشگر پر استناد در کشور داریم، آدرس غلط دادن است. بنابراین ضروری است مؤسسه ISC برای نشان دادن وضعیت دقیق پژوهشگران پر استناد ایران یا بر فهرست مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس که اعتبار آن مورد تایید نهادها و مؤسسات بین‌المللی است، تاکید کند و یا فهرستی تهیه کند که حداقل پژوهشگران پر استناد دیگر کشورهای منطقه و یا کشورهای اسلامی را نیز در بر داشته باشد.

- یکی از نکات بسیار مهمی که مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس به آن توجه دارد، موضوع حفظ یکپارچگی تحقیقات و درستی پژوهش و موضوعات اخلاقی است. همین موضوع سبب اعتبار این مؤسسه در جهان شده است. ولی اطلاعات دقیقی از این‌که آیا این موارد مورد توجه مؤسسه ISC‌ قرار دارد یا خیر و این‌که به چه صورت این‌ کار را انجام می‌دهد، در دسترس نیست. با توجه به حضور انکارناپذیر مراکز خرید و فروش مقاله در ایران، آمار بالای خوداستنادی و آمار بالای ریترکشن و مقالات بازپس‌گرفته شده، در مورد رعایت مسائل اخلاقی در پژوهش در ایران شبهه‌ها و نگرانی‌هایی وجود دارد. بر همین اساس ضروری است که مؤسسه پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) برای اعلام فهرست پژوهشگران پر استناد به مسائل اخلاقی نیز توجه داشته باشد و در مورد جزئیات روش‌های شناسایی این افراد اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دهد.

- به طور قطع عیار پژوهشگرانی که مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس در فهرست پژوهشگران پر استناد منتشر می‌کند، از پژوهشگرانی که مؤسسه ISC به عنوان پژوهشگران یک درصد برتر ایران معرفی می‌کند، متفاوت است. حضور ۶ پژوهشگر پر استناد از ایران در فهرست حدود ۶ هزارتایی پژوهشگران پر استناد جهان، بسیار با اهمیت‌تر از فهرست پژوهشگران پر استناد یک درصد برتر است که ۹۳۸ پژوهشگر را در بر می‌گیرد. این پژوهشگران، پژوهشگرانی طلایی هستند ولی به نظر می‌رسد مسؤولان و سیاست‌گذاران کشور برای این‌که به خاطر کم بودن تعداد پژوهشگران پر استناد خود را در مظان اتهام قرار ندهند، بین پژوهشگران پر استناد و پژوهشگران یک درصد برتر تفاوت زیادی قائل نیستند. این رفتار همانند آن است که مدال‌آوران المپیک را نادیده بگیریم و نام آن‌ها را تنها در کنار قهرمانان استانی مطرح کنیم!

- کشور ما به دنبال دستیابی به مرجعیت علمی است و بر اساس سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ باید تا کمتر از دو سال دیگر به رتبه اول منطقه در علم و فناوری دست پیدا کند. چرا ما با داشتن رتبه پانزدهم جهان و رتبه اول منطقه از نظر انتشارات علمی، تنها و تنها ۶ پژوهشگر پر استناد در ایران داریم و این آمار حتی در دو سال گذشته کاهش سه برابری داشته است؟ نهادهایی از جمله مؤسسه ISC، پژوهشگاه ایرانداک، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و ... که پشتیبان سیاست‌گذاری‌های علم و فناوری کشور هستند؛ چرا در تمام این سال‌ها به تعداد اندک پژوهشگران پر استناد در کشور توجهی نداشتند؟ چرا به جای آن‌که برنامه مدون و مشخصی برای افزایش پژوهشگران پر استناد در فهرست کلاریویت آنالیتیکس ارائه شود، تنها به آمار ۸۰۰ تا ۹۰۰ تایی پژوهشگران یک درصد برتر تاکید شده است؟

پژوهشگران پر استناد، پژوهشگرانی هستند که در دنیا در زمینه پژوهشی خود تاثیر قابل توجهی داشته‌اند. بنابراین انتظار می‌رود نهادهای مسؤول از جمله وزارت علوم و وزارت بهداشت؛ برنامه‌های مشخصی را برای افزایش پژوهشگران پر استناد ایران در دنیا ارائه دهند.

پ.ن: با وجود اینکه بیش از یک هفته از انتشار فهرست پژوهشگران پر استناد مؤسسه کلاریویت آنالیتیکس می‌گذرد، ولی تا کنون نه مؤسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) و نه پژوهشگاه ایرانداک گزارش رسمی از تعداد پژوهشگران پر استناد ایران منتشر نکرده‌اند. بنابراین داده‌های این گزارش توسط ایسنا استخراج شده است.

انتهای پیام