کاهش ۳۰ درصدی بازگشت مجدد زندانیان به زندان در ۲ سال اخیر

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری دانشجو، غلام‌علی محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها ضمن تبریک هشتاد و دومین سالگرد تاسیس بنیاد تعاون زندانیان به تشریح فعالیت سازمان زندان‌ها پرداخت و اظهار داشت: زندان یک واقعیت تلخ جامعه بشری است. اقدامات جمهوری اسلامی ایران در حوزه اصلاحی، تربیتی، حمایتی و... زندان‌ها کمتر اطلاع‌رسانی شده است.

محمدی با اشاره به چهارمین تور رسانه‌ای قوه قضائیه از اشتغال زندانیان زندان فشافویه خاطرنشان کرد: در این تور اصحاب رسانه‌ای شاهد اقدامات زندان‌ها در استان تهران بودند.

وی با بیان اینکه اصلی‌ترین هدف سازمان زندان‌ها اصلاح و تربیت زندانیان است، تصریح کرد: اقدامات سازمان زندان‌ها در سه بخش خلاصه می‌شود. بخش اول، اقدامات تأمینی با هدف نگهداری درست زندانیان در طی دوران حبس است.

محمدی در ادامه خاطرنشان کرد: بخش دوم اقدامات سازمان زندان‌ها، اقدامات حمایتی است، در این بخش هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی برای زندانی و خانواده آن‌ها است. بخش سوم فعالیت سازمان زندان‌ها شامل اقدامات تربیتی است که شامل اصلاح عملکرد فعالیت زندانیان می‌شود.

رئیس سازمان زندان‌ها با اشاره به مصوبات مجلس شورای اسلامی در رابطه با اشتغال زایی زندانیان بیان کرد: مجلس برای کارآفرینانی که در زندان‌ها اشتغال زایی می‌کنند، تسهیلاتی را در نظر گرفت که این امر منجر به توسعه اشتغال زندانیان با مشارکت بخش خصوصی و کارآفرینان شد.

اصلاح، تربیت و بازگشت زندانیان به جامعه، مأموریت اصلی سازمان زندان‌ها

محمدی گفت: ماموریت اصلی سازمان زندان ها، اصلاح و تربیت زندانیان و بازگشت آنان به جامعه است. از همین رو فرایند اصلاح و تربیت از لحظه ورود زندانی شروع و با ارائه خدمات بعد از خروج تا تثبیت زندانی ادامه می‌یابد. سعی ما بر این است که اولا زندانی از لحاظ روحی و جسمی آسیبی نبیند، ثانیا از وقتی که در زندان می‌گذراند جهت تعالی روح و آموزش‌هایی که بعدا در زندگی برای او کارایی دارند استفاده کند و خانواده او نیز دچار آسیب کمتری شده و مورد حمایت قرار گیرند.

وی در تشریح اقدامات تامینی سازمان زندان‌ها گفت: این اقدامات تمامی فعالیت‌هایی است که با هدف نگهداری مناسب زندانیان از لحاظ جسمی، روحی و روانی و ایجاد امنیت اجتماعی و قضائی برای جامعه در طی دوره حبس انجام می‌شود و این شامل تمامی خدمات نگهداری غذا و پوشاک بهداشت و درمان ایجاد فضای نگهداری مناسب و زیر بنایی و مباحث امنیتی و قضایی می‌شود.

محمدی در تشریح اقدامات تربیتی بیان کرد: این اقدامات نیز تمام فعالیت‌هایی است که منجر به اصلاح رفتار و عملکرد رفتاری زندانیان شده تا پس از آزادی از انجام مجدد جرم و ایراد خسارت به جامعه و افراد آن و بازگشت مجدد آنان به زندان جلوگیری می‌کند و این شامل تمامی فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی و تربیتی دوره‌های آموزشی کلاسیک از سواد آموزی تا دانشگاه و غیر کلاسیک هنری و ورزشی حرفه آموزی و مهارتی و از همه مهمتر اشتغال میشود که در ابعاد گسترده‌ای با هدف غنی سازی اوقات زندانیان و نیل به اهداف تربیتی ارائه و اجرا می‌شود.

وی تصریح کرد: اقدامات حمایتی تمامی فعالیت‌هایی است که با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی زندانیان و خانواده زندانیان در حین حبس و تکمیل فرآیند اصلاح و تربیت تا رسیدن زندانی آزاد شده به شرایط مطلوب و پذیرش و تثبیت در جامعه انجام می‌گیرد و این شامل خدمات مددکاری و روانشناسی، حمایت از خانواده زندانیان توانمندی سازی زندانیان و خانواده‌ها و مراقبت بعد از خروج زندانیان هم می‌شود.

رئیس سازمان زندان‌ها اذعان کرد: هر چه این چرخه تکمیل‌تر باشد خروجی خدمات زندان‌ها هم بهتر و امکان موفقیت بیشتر است. با افزایش کیفیت خدمات ارائه شده در سطح زندان‌ها طی ۲۰ ماه اخیر شاخص کوتاه مدت بازگشت مجدد به زندان که در دنیا به‌عنوان شاخص اصلی سنجش عملکرد زندان‌ها مورد محاسبه قرار می‌گیرد، کاهش حدود ۳۰ درصدی را تجربه کرده است.

چه تعداد زندانی مجدد به زندان‌ها باز می‌گردند

وی ادامه داد: در سال ۹۹، ۶۶ نفر در هزار نفر زندانی آزاد شده در همان سال بازگشت به زندان داشته‌اند. در سال ۱۴۰۰، ۵۵ نفر از هزار نفر در همان سال و در سال ۱۴۰۱، ۴۵ نفر از هزار نفر بازگشت مجدد به زندان داشته اند.

محمدی در تشریح اشتغال و حرفه آموزی و کارآفرینی در زندان‌ها گفت: رکن اصلی فرآیند اصلاح مجرمان در زندان‌ها فرایند توسعه اشتغال در زندان‌ها است که باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

وی ادامه داد: راه اندازی کسب و کار و توسعه اشتغال برای زندانیان هدف اصلی سازمان و بنیاد تعاون زندانیان به عنوان بازوان توانمند سازمان در اشتغال است تا زندانیان بتوانند فن و حرفه‌ای را فرا گرفته و بعد از سپری کردن دوره محکومیت خود به جامعه بازگردند و از آموزش‌ها و اشتغال در زندان برای ادامه زندگی خود و خانواده‌های خود بهره ببرند؛ در واقع افق آینده زندانیان بعد رهایی از زندان با فراگیری این مشاغل روشن می‌شود.

وی در تشریح مستندات قانونی راه اندازی کسب و کار در زندان‌ها گفت:ا ین مستندات شامل آیین نامه اجرایی بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم کشور (ماده ۱۰ الی ١٤) و متعاقبا پی آیین نامه اجرایی بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم کشور (ماده ۱۰ الی ١٤) و متعاقبا پی آیین نامه اجرایی بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم کشور (ماده ۱۰ الی ١٤) و متعاقبا پی آیین نامه اجرایی بند ب ماده ۱۱۳ قانون برنامه ششم کشور (ماده ۱۰ الی ١٤) می‌شود.

محمدی گفت: ایجاد اشتغال با مشارکت بنیاد تعاون، انجمن حمایت و در سه بخش کارگاهی داخل زندان اعزام به کار در مراکز اشتغال عمومی و خصوصی خارج زندان و اشتغال نشسته در داخل بند‌ها و اندرزگاه‌ها دنبال می‌شود.

وی ادامه داد: در ۲ سال اخیر به‌صورت ویژه با شناسایی و رفع چالش‌های پیش‌رو و بهره‌گیری از ظرفیت‌های گسترده بنیاد تعاون زندانیان، بخش خصوصی و به میدان آوردن کارآفرینان آهنگ تحول در اشتغال مولد به‌نحو مطلوبی نواخته شده است. در این راستا با ایجاد مشوق‌های انگیزه بخش و عادلانه از جمله وام‌های کم‌بهره و طویل المدت و افزایش حقوق زندانیان زمینه لازم جهت ایجاد رغبت بیشتر برای حضور زندانیان در این راه خطیر هموار شده است.

محمدی بیان کرد: با ایجاد مشوق‌های مالیاتی و بستر سازی لازم از جمله توسعه فعالیت‌های حرفه آموزی زندانیان و افزایش قضای اشتغال و بهره‌گیری از تکنولوژی اهداف از پیش تعیین شده در خصوص اشتغال دست یافتنی شد.

رئیس سازمان زندان‌ها در رابطه با حرفه آموزی زندانیان اظهار کرد: حرفه‌آموزی آموزش، تکرار و تمرین کارورزی جهت افزایش مهارت و فراگیری تخصص در شغل است تعداد ۵۷هزار و ۶۵۶ نفر از زندانیان حدود ۳۴ درصد محکومان در شش ماهه اخیر تحت پوشش دوره‌های حرفه آموزی قرار گرفتند که ٦٤ درصد پس از قبولی در آزمون موفق به کسب گواهینامه مهارت شدند.

ارائه گواهینامه‌های مهارت برای زندانیان بدون درج عبارت زندان

محمدی بیان کرد: مجموعا حدود ۵ میلیون و ۳۰۰هزار نفر ساعت و به‌طور میانگین حدود ۹۰ ساعت دوره حرفه آموزی برگزار شده است. کلیه گواهینامه‌های مهارت صادره به زندانیان قبول شده در آزمون پایان دوره، بدون درج عبارت زندان صادر می‌شود.

وی با اشاره به تفاهم نامه‌های همکاری سازمان زندان‌ها با سازمان آموزش فنی و حرفه ای، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی گفت: بیش از ۱۵۰ مهارت شغلی در زندان‌های کشور برای زندانیان دوره‌های حرفه آموزی برگزار می‌شود.

رئیس سازمان زندان‌ها خاطرنشان کرد: برای دومین سال متوالی در طول شکل گیری سازمان زندان‌ها و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، در هفته قوه قضائیه و هفته ملی مهارت سال ۱۴۰۲، مسابقات مهارت زندانیان در دو سطح شهرستانی و استانی در بین ۷۰هزار و ۵۳ نفر از زندانیان آموزش دیده در ۸ رشته پرتقاضا با حضور داوران و آزمونگران مراکز فنی و حرفه‌ای در ۱۹۰ زندان کشور برگزار شد.

وی افزود: اخیرا به منظور بازنگری در نظام حرفه آموزی و با هدف کارآمدی و نیاز‌های واقعی بازار کسب و کار، نیاز سنجی آموزشی زندانیان تهیه و جهت اجرا به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور ارسال شد.

محمدی با اشاره به آیین نامه اخیر التصویب سازمان زندان‌ها بیان کرد: موضوع تبصره ۵ ماده (۸۰) به منظور ترغیب و تشویق زندانیان جهت مشارکت فعال در برنامه‌های حرفه آموزی و اشتغال، ساختاری پیش بینی شده بود که نیازبه طراحی داشت بر این اساس دستورالعمل نحوه محاسبه و اعمال امتیاز رفاهی و نمره اعتباری بر اساس پرونده رفتاری زندانیان تدوین و جهت اجرا به ادارات کل زندان‌های کشور ابلاغ شد تا زندانیان فعال در برنامه‌های اصلاحی و تربیتی از ارفاقات قانونی نظیر مرخصی ملاقات ویژه آزادی مشروط، نظام نیمه آزادی و بهره‌مند شوند. هم اکنون نیز سامانه نرم افزاری هوشمند و پویا در این خصوص در دست طراحی و تدوین است.

وی در خصوص اشتغال زندانیان گفت: فقط اشتغال مولد به بالاترین سطح در پایان سال جاری به حدود ۴۶هزار و ۱۰۰ نفر رسید که حکایت از رشد ۵۰ درصدی نسبت به ابتدای سال گذشته داشت این در حالی‌است که تعداد زیادی از زندانیان در قالب اشتغال نشسته تولیدات فراوانی را داشته و دارند.

محمدی بیان کرد: در پایان سال گذشته با عفو گسترده مقام معظم رهبری در زندان‌های کشور بسیاری از زندانیان شاغل آزاد شدند و طی ماه‌های گذشته همچنان آمار اشتغال زندانیان رو به فزونی است. تعداد زندانیان شاغل ٣٦هزار و ٣٤١ نفر است و زندانیان شاغل نسبت به ابتدای سال ۹هزار نفر افزایش داشته است.

رئیس سازمان زندان‌ها تصریح کرد: در حال حاضر حدود ۱۸ هزار نفر در مراکز اشتغال خصوصی خارج از زندان مشغول هستند. رویکرد ما استقرار نظام عادلانه و انگیزه بخش در دستمزد زندانیان است تا با این اتفاق فرهنگ کار و کار آفرینی بین زندانیان افزایش و زمینه برای کمک بیشتر به خانواده از محل در آمد زندانیان فراهم شود.

دستمزد زندانیان شاغل چقدر است؟

محمدی بیان کرد: در شهریور ماه سال ١٤٠٣ بطور میانگین به هر زندانی شاغل ماهیانه مبلغ ۲۴۸۰۰۰۰، ۲۴ ریال دستمزد پرداخت شده که نسبت به میانگین دستمزد پرداختی در سال ۱۴۰۱ به مبلغ ١٦،٣٤۷،۰۰۰ ریال، حدود ۴۹ درصد رشد داشته است.

وی در ادامه تشریح کرد: برای اشتغال مولد در مجموع در شهریور ماه سال گذشته حدود ۵۵ میلیارد تومان و در شهریورماه امسال حدود ۸۸ میلیارد تومان دستمزد به زندانیان پرداخت شده که رشد قابل توجه حدود ۶۰ درصدی را نشان می‌دهد.

محمدی گفت: در راستای اجرای تبصره ۱۶ بودجه سال در سال گذشته ۵۰۰ میلیارد تومان طرح اشتغال زایی را به بانک‌های عامل معرفی کردیم که بیش از ۳۲۱ میلیارد تومان به میزان ۶ برابر عملکرد سال قبل آن برای زندانیان حین حبس و پس آزادی اخذ وام شد که اشتغال ۴۶۰۷ نفر آنان را به همراه داشته است.

وی افزود: پیگیری تخصیص ۱۰هزار میلیارد تومان اعتبار تسهیلات اشتغال زندانیان حین حبس آزاد شده و خانواده زندانیان از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ که اخیراً از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ گردیده است.

محمدی خاطرنشان کرد: برای اولین بار ردیف درآمد اختصاصی برای سازمان زندان‌ها در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به منظور توسعه فعالیت‌های حرفه آموزی و اشتغال زندانیان و کاهش وابستگی به اعتبارات دولتی ایجاد شده که دستور العمل اجرایی آن به زودی ابلاغ خواهد شد.

رئیس سازمان زندان‌ها با تاکید بر اینکه فعالیت داخل زندان‌ها محدودیت‌هایی هم دارد و یا حداقل برخی از مردم و کارآفرینان شناخت درستی از وضعیت، چگونگی ایجاد اشتغال و مزیت‌های آن در زندان ندارند، خاطرنشان کرد: به همین منظور برای اولین بار سامانه مرکز کار آفرینی زندان‌ها به منظور جلب مشارکت کارآفرینان حقیقی و حقوقی در بستر اینترنت طراحی و در حال راه اندازی است.

محمدی در ادامه گفت: در این سامانه ظرفیت‌های اشتغال در زندان فضای کارگاهی، طرح‌های کسب و کار ایده ها، خیرین و نیاز‌های اشتغال در معرض دید جامعه قرار خواهد گرفت.

وی اظهار کرد: با انعقاد تفاهمنامه با تامین اجتماعی پرداخت حق بیمه موظفی کار آفرینان با هدف ایجاد مشوق جهت اشتغال زندانیان حذف شد. از طرفی ما به دنبال تصویب قانون و معافیت مالیاتی تولیدات کارآفرینان در داخل زندان‌ها در برنامه هفتم توسعه کشور هستیم.

محمدی بیان کرد: علاوه بر این جهت ایجاد فضای مناسب جهت اشتغال توسعه و تکمیل سالن‌ها و سوله‌های اشتغال در دستور کار قرار گرفته و درصدد انعقاد قرار داد‌های مدیریت بهره برداری از امکانات و ظرفیت‌های موجود جهت توسعه اشتغال هستیم.