وعده‌های کم عیار برای شهرکی طلایی

خراسان جنوبی یکی از استان‌هایی است که در بخش معدن حرف‌های زیادی برای گفتن دارد؛ تا جایی که به این استان لقب عسلویه معدنی ایران را داده اند.

۱۳ درصد کل حجم ذخایر قطعی معادن کشور در خراسان جنوبی قرار دارد و سهم این استان از تعداد معادن در ایران، ۶ درصد است.

مس، روی، منیزیم و زغالسنگ از جمله مواد معدنی شناخته شده‌ای هستند که در شرقی‌ترین استان کشور یافت می‌شوند؛ طلا نیز در زمره مواد گرانبهای معدنی است که در این استان وجود دارد و معادن متعددی در این زمینه فعال هستند.

شروع صحبت ها برای ساخت شهرک طلا از ۲ سال پیش

طلا یکی از مواد معدنی گران قیمتی است که از سنگ آن از دل معادن خراسان جنوبی به دست می‌آید، اما سود فرآوری آن در جیب سایر استان‌ها است و از ارزش افزوده آن، سهم زیادی نصیب خراسان جنوبی نمی‌شود.

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان جنوبی در گزارشی در تاریخ ۲۲ تیر سال ۱۴۰۰، به نقل از جرجانی مدیرکل وقت صنعت، معدن و تجارت استان، خبر از ایجاد شهرک تخصصی طلا در خراسان جنوبی را داده بود.

بنا بر این گزارش، مسئولین و سرمایه گذاران حوزه طلا آمادگی خود را برای احداث این شهرک اعلام کرده اند و هیچ مشکلی را جلوی پای این طرح ندیده اند.

حال پس از ۲ سال، هنوز شهرک تخصصی طلای خراسان جنوبی روی کاغذ است و در عمل، فقط به ساخت این مجموعه تأکید می‌شود، اما اقدام عملی در این حوزه صورت نگرفته است.

۶۴ میلیون تن طلا در دل معادن خراسان جنوبی

ساخت شهرک تخصصی طلا در خراسان جنوبی به دلایل مختلفی اهمیت دارد.

آریافر مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در مهر امسال با اعلام اینکه در ۶ ماهه نخست سال، ۴۸۴ هزار تن کانسنگ طلا از معادن استخراج شده است، گفت: ۳۷۳ هزار تن از این مقدار مربوط به معدن طلای شادان و ۸۰ هزار تن آن مربوط به معدن طلای هیرد بوده است.

او افزود: ذخیره قطعی طلا در معادن استان ۶۴ میلیون تن است که در ۷ معدن وجود دارد و استخراج ان صورت می‌گیرد.

آریافر بیان کرد: معادن طلای استان شامل معادن شادان، هیرد، ماهرآباد، کودکان، خونیک، خدا آفرید و جانجا است که برای این معادن تا کنون حدود ۳۳۹ میلیارد تومان سرمایه گذاری شده و زمینه اشتغال برای ۵۰۰ نفر را فراهم کرده است.

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: با توجه به اینکه خراسان جنوبی ظرفیت عظیمی در استخراج طلا دارد، می طلبد که برای توسعه این حوزه، زنجیره تولید تکمیل شود و صنایع فرآوری شکل بگیرد.

همین ظرفیت عظیم طلا در استان، دلیلی برای ساخت این شهرک است، اما برنامه دقیقی برای ساخت آن هنوز وجود ندارد.

حفظ ارزش افزوده طلا در داخل استان با ساخت شهرک تخصصی

ایجاد شهرک تخصصی طلا در خراسان جنوبی، حلقه اتصال بین معادن و صنایع است؛ ساخت این شهرک سبب می‌شود تا ارزش افزوده طلا در استان حفظ شود و از خروج ارزش از استان جلوگیری به عمل آید.

اشرفی معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه اقداماتی برای فرآوری طلا در استان انجام شده گفت: به دنبال ایجاد شهرک تخصصی طلا هستیم تا بتوانیم آنچه از معادن برداشت می‌شود را در استان فرآوری کنیم و مانع خروج ارزش افزوده آن شویم.

بیشتر بخوانید

•  اختصاص بیش از هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات اشتغالزایی
•  سرمایه گذاری جدید ۱۵ هزار میلیاردی/ طلا، زغال سنگ، آهن، تایر و منیزیت روی ریل توسعه قرار گرفتند
•  انتقال پساب فاضلاب بیرجند به معادن طلا و مس

او افزود: طلایی که در استان استخراج می‌شود در قالب شمش به مراکز فرآوری منتقل می‌شود و دوباره به صورت تولیداتی از جمله زیورآلات به استان بر می‌گردد که تلاش می‌کنیم با کمک انجمن طلا و مس، شهرک تخصصی طلا را ایجاد کنیم.

اشرفی اظهار کرد: این اقدام موجب افزایش سطح رفاه در استان می‌شود و قطعاً با پیوند دانشگاه و صنعت شاهد اقدامات خوبی در این حوزه خواهیم بود.

همچنین معاون استاندار در اسفند پارسال و در جلسه تجلیل از کار آفرینان دانشگاه جامع علمی کاربردی خراسان جنوبی، خبر از ایجاد این شهرک در بیرجند یا خوسف داده بود.

علامت سوال‌هایی که هنوز جواب داده نشده اند

آخرین بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که هنوز نظر قطعی در این خصوص اعمال نشده است و کش و قوس‌ها برای ساخت شهرک طلا در استان وجود دارد.

یکی از فعالان حوزه صنایع خراسان جنوبی به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: هنوز مشخص نیست که قرار است این شهرک با مشارکت بخش خصوصی باشد یا دولت کار ساخت و بهره برداری از آن را انجام خواهد داد.

او افزود: یکی دیگر از علامت سوال‌های این طرح، جانمایی آن است که به ادارات متولی تکلیف شده است تا نسبت به مشخص کردن زمین آن اقدام کنند.

این فعال حوزه صنایع استان با اشاره به اینکه باید برای جانمایی، ابتدا تملک‌ها صورت بگیرد، تصریح کرد: جلسات نهایی در حال برگزار شدن است و به زودی جزئیات آن مشخص و اطلاع رسانی خواهد شد.

شهرک طلا، فرصتی طلایی برای پیشرفت صنایع و معادن

به خراسان جنوبی، استان طلایی کشور گفته می‌شود؛ این عنوان اهمیت پرداختن به موضوع طلا را دوچندان می‌کند. چرا که اگر به موضوع فرآوری این ماده معدنی با ارزش توجهی نشود، توسعه استان در این زمینه رخ نخواهد داد.

هر چند تأکید دولت سیزدهم بر تکمیل طرح‌های نیمه تمام است، اما ایجاد صنایع با ارزشی چون شهرک تخصصی طلا بسیار می‌تواند حائز اهمیت باشد و به رونق صنعت و معدن استان کمک کند.

ذخیره ۶۴ میلیون تنی معادن طلای استان، باید نگاه‌های هم بخش خصوصی و هم دولتی‌ها را به این حوزه معطوف کند تا بتوان از طلا، زیورآلات و فرآورده‌های ارزشمند را استحصال کرد.

تولید شمش طلا در خراسان جنوبی نمی‌تواند آن گونه که شایسته معادن است به پیشرفت این حوزه کمک کند؛ بلکه با ایجاد شهرک تخصصی طلا و راه اندازی واحد‌های فرآوری، باید به خلق ارزش افزوده بیشتر توجه داشت.

گزارش از سید محمد علی سجادی

باشگاه خبرنگاران جوان خراسان جنوبی بیرجند