چگونه بستان آزاد شد؟ / پیام تاریخی امام در روز شکست ژنرال‌های صدام
تابناک
عملیات طریق‌القدس، یکی از پیروزی های عظیم سلحشوران ایران در دوران دفاع مقدس است؛ پیروزی که با حضور گسترده مردم در خطوط جنگ و مشارکت حداکثری مردم در این نبرد تاریخی رقم خورد و قلب امام خمینی (ره) را شاد کرد.
به گزارش «تابناک»؛ آذرماه سال ۶۰ و سال دوم جنگ است. رزمندگان حال و هوای خوبی دارند و تازه عملیات «ثامن الائمه (ع)» را در مقیاسی وسیع و گسترده انجام داده‌اند. با روی کار آمدن شهید صیاد شیرازی به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش، همبستگی نیرو‌های ارتش و سپاه بیشتر شده است، راهبرد انجام عملیات آفندی و بازپس‌گیری مناطق اشغالی فکر فرماندهان را به خود اشغال نموده و اجرای سلسله عملیات‌های «کربلا»، آغازی برای عملیاتی کردن این راهبرد است. با وجودی که در ۵ مهر ۱۳۵۰ و در عملیات «ثامن‌الائمه (ع)» شرق رودخانه کارون پاکسازی شد، هنوز منطقه غرب دزفول - شوش و در جبهه میانی غرب سوسنگرد - بستان و منطقه جنوب غربی اهواز - خرمشهر در اشغال دشمن است.
بنابراین، عملیات «طریق‌القدس» با هدف آزادسازی شهر «بستان» و تأمین مرز و دسترسی به «هورالهویزه» طراحی شد. از جمله اهداف عملیات طریق‌القدس می‌توان به قطع ارتباط دشمن از شمال به جنوب اشاره کرد که با بسته شدن تنگه چزابه تحقق یافت.
فرماندهان سپاه و ارتش طی جلسات متعددی شرایط جدید را مورد بررسی قرار داده و مبتنی بر آن استراتژی جدیدی را تعریف کردند که سه هدف اساسی را دنبال می‌کرد:
۱. انهدام هرچه بیشتر ماشین جنگی عراق؛
۲. دست یافتن به مواضعی مناسب برای کاستن از خطوط پدافندی و نتیجه آزادسازی نیرو‌های خودی از پدافند به منظور افزایش توان خودی در عملیات بعدی؛
۳. آماده شدن برای انجام عملیات نهایی و آزادسازی گام به گام مناطق اشغالی.
مبتنی بر این استراتژی، ۱۲ طرح به نام «کربلا» تهیه شد که میزان تناسب توان خودی با ظرفیت مورد نیاز منطقه عملیاتی، وضعیت زمین از جنبه نظامی و نیز اهمیت منطقه عملیاتی از عوامل اصلی در تعیین تقدم هریک از این طرح‌ها بود. بر همین اساس، پس از مباحث مختلف میان فرماندهان سپاه و ارتش، عملیات طریق‌القدس به عنوان اولین گام از سلسله عملیات «کربلا» طراحی شد و به مرحله اجرا درآمد.
اهداف عملیات
۱. آزادسازی شهر بستان و بیش از ۵۰ روستای منطقه؛
۲. انهدام نیرو‌های دشمن در منطقه با استعداد بیش از یک لشکر؛
۳. قطع ارتباط بین دو نیروی عمده در مناطق عمومی اهواز و دزفول؛
۴. رسیدن به هور و امکان نفوذ در خاک عراق.
شرح عملیات
عملیات در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد ۱۳۶۰/۰۹/۰۸ با رمز «یا حسین (ع)، فرماندهی» و با عبور نیرو‌های پیاده یگان‌های سپاه از میادین مین و مواضع دشمن، در چندین محور همزمان آغاز شد.
نیرو‌های عمل کننده در محور شمال عملیات، در همان ساعات اولیه درگیری موفق شدند مواضع نیرو‌های عراقی در خطوط اول را تصرف کرده و نیرو‌های احتیاط دشمن در پشت خطوط پدافندی را منهدم کنند. میزان موفقیت اولیه یگان‌های سپاه در محور شمال به حدی بود که فرمانده تیپ زرهی ارتش نیز به گردان‌های زرهی و مکانیزه خود فرمان داد تا از معابر باز شده با چراغ روشن عبور کرده و ضمن انهدام دشمن و حمایت از نیرو‌های پیاده خودی، به سوی هدف‌های خود در عمق منطقه پیشروی کنند.
به این ترتیب، در ساعت شش بامداد روز اول عملیات، تیپ امام حسین (ع) به همراه یک گردان از تیپ ۳ زرهی از لشکر ۹۲ موفق شدند تنگه چزابه را تصرف و تامین کنند. در این محور تا ساعت ۹ صبح روز اول، تمامی اهداف تعیین شده، تأمین شد.
در محور جنوبی عملیات، اوضاع به‌گونه‌ای دیگر بود. دشمن که فلش اصلی عملیات نیرو‌های ایرانی را از این محور می‌دانست، با بهره‌گیری از موانع متعدد و هوشیاری نیروهایش به سختی مقاومت کرده و مانع پیشروی قاطع نیرو‌های ایرانی شده بود. نیرو‌های خودی با وجود شکستن برخی از خطوط اولیه و تصرف پل سابله با روشن شدن هوا مجبور به عقب‌نشینی شدند.
با بروز شرایط سخت در محور جنوبی عملیات، تصمیم گرفته شد که نیرو‌های خودی در شمال با ورود به منطقه ابوچلاچ (منطقه کوچک محصور بین شاخه‌های رودخانه کرخه در غرب بستان) به سوی شرق و جنوب شرقی پیشروی کرده، بستان و منطقه سابله را تصرف و تامین کنند.
این مرحله از عملیات در روز دوم با ورود یگان‌های سپاه به منطقه ابوچلاچ تحقق یافت و شهر بستان پس از ۴۲۰ روز اشغال آزاد شد.
در پی ورود نیرو‌های خودی به مثلث سابله و پیشروی به سوی ساحل شمال رودخانه سابله و نهر عبید، نیرو‌های باقی‌مانده عراقی مواضع خود در این منطقه را ترک و به جنوب رودخانه سابله گریختند.
روز‌های سوم تا پنجم عملیات با تبادل آتش بین طرفین و تلاش نیرو‌های خودی برای نگه‌داری و تحکیم مواضع متصرفی سپری شد.
در روز ششم عملیات (۱۳۶۰/۹/۱۳) دشمن تلاش کرد تا از تعلل نیرو‌های ایرانی در اتخاذ یک پدافند مطمئن و مستحکم، در منطقه مثلث شکل شمال سابله سود جسته و آن را بار دیگر به تصرف خود درآورد و از آن طریق بستان را تهدید کند، اما هوشیاری نیرو‌های خودی و حضور به موقع نیرو‌های تقویتی (پیاده و زرهی) در شمال پل سابله، موجب شد تا دشمن با تحمل تلفات سنگین چندین کیلومتر عقب نشینی کرده و در جنوب سابله مستقر شود.
نقطه پایانی عملیات طریق‌القدس، تلاش نیرو‌های خودی برای پاکسازی محدوده‌ای به وسعت ۷۰ کیلومتر مربع بود که بین جنوب سابله و شمال رودخانه میسان قرار داشت و همچنان در اشغال نیرو‌های عراقی مانده بود. فرماندهان خودی پس از انجام مباحث مانور و اقدامات شناسایی و آماده‌سازی نیروها، قصد داشتند این منطقه را نیز آزاد کنند، ولی قبل از شروع عملیات، فرمانده عراقی به اشتباه تاکتیکی خود مبنی بر حضور در یک منطقه محصور با موانع طبیعی پی برده و بر همین اساس، در تاریخ ۱۳۶۰/۹/۳۰ در پوشش آتش شدید توپخانه به طرز ماهرانه‌ای نیرو‌های خود را از این منطقه خارج کرد و در نتیجه، انجام عملیات نیرو‌های خودی منتفی شد.
نتایج عملیات
با اجرای عملیات طریق‌القدس، نخستین مرحله از استراتژی جدید تحت عنوان «کربلای ۱» با موفقیت به پایان رسید که نتایج زیر را در بر داشت:
۱. آزادسازی ۶۵۰ کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی شامل شهر بستان، حدود ۷۰ روستا، پنج پاسگاه مرزی و تنگه استراتژیک چزابه؛
۲. تجزیه شدن قوای سپاه سوم عراق، که با توانی بیش از شش لشکر بخش‌هایی از خوزستان را تحت اشغال داشت؛
۳. موفقیت ابتکار عبور از منطقه رملی؛
خساراتی به شرح زیر به دشمن وارد شد:
۱. انهدام ۱۷۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۰۰ دستگاه خودرو، ۱۳ فروند هواپیما و چهار فروند هلی‌کوپتر
۲. به غنیمت درآوردن ۱۵۰ دستگاه تانک و نفربر، ۲۵۰ دستگاه خودرو، ۳۰ قبضه توپ ضدهوایی، ۱۲۰ دستگاه مهندسی، ۱۹ قبضه توپ صحرایی.
۳. کشته و زخمی شدن حدود هشت هزار و ۵۰۰ تن و به اسارت درآمدن ۵۴۶ تن از نیرو‌های دشمن.
ویژگی مهم و منحصربفرد این عملیات «حضور مردم در صحنه نبرد» است. این دومین تجلی قدرت مردم در کسب پیروزی‌های بزرگ و اولین تجربه پیروزی در عملیات ثامن‌الائمه (ع) بود و این تلاش وسیع ایرانی‌ها در جنگ، نوعی تغییر استراتژی از دید غربی‌ها قلمداد می‌گردید که هراس و وحشتی در دل کارشناسان نظامی کشور‌های حامی صدام قرار داده بود.
پیام تاریخی امروز برای یک پیروزی تاریخی
به دنبال این موفقیت بزرگ، حضرت امام خمینی (ره) پیامی به شرح زیر صادر کردند:
«بسم‌الله الرحمن الرحیم
جناب آقای حاج سیدعلی خامنه‌ای رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران، تیمسار سرتیپ ظهیرنژاد رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران، سرکار سرهنگ علی صیاد شیرازی فرمانده نیروی زمینی ارتش، جناب آقای محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی:
«ان تنصروالله ینصرکم و یثبت اقدامکم».
تلگراف‌های شریف که بشارت پیروزی قوای مسلح شجاع را بر قوای شیطانی آمریکایی صدامیان که با هجوم ظالمانه خود فتح «قادسیه» را به مغز‌های تهی از ایمان به غیب وعده می‌دادند، واصل گردید. اتکا به مسلسل و تانک و غفلت از خداوند قادر و جنود الهی، انسان‌ها را به ورطه هلاکت و فضاحت می‌کشاند. آنان که رمز پیروزی را مجهز به جهاز شیطانی و «میگ» ها» و «میراژ»ها می‌دانند و ایمان به غیب و خداوند قادر را به حساب نمی‌آورند و دم از پیروزی قادسیه می‌زنند و رمز پیروزی مؤمنان صدر اسلام را باز نیافته‌اند و قدرت ایمان و شهادت‌طلبی را نمی‌فهمند، باید با شکست مفتضحانه روبه‌رو شوند و گوشمالی الهی ببینند. اینان از پیروزی‌های صدر اسلام که پیروزی خون بر شمشیر و قوای جهنمی بود، باید عبرت بگیرند.
مردم ایران و ارتش و سپاه و بسیج و سایر قوای نظامی و غیرنظامی برای حفظ اسلام و کشور اسلامی و رسیدن به لقای الله دفاع می‌کنند؛ و فرق است بین این عزیزان و آن گول خوردگان که برای مقاصد پلید آمریکا و وابستگان آن به جنگ برضد اسلام و قرآن مجید برخاسته‌اند. آنچه برای اینجانب غرورانگیز و افتخارآفرین است، روحیه بزرگ و قلوب سرشار از ایمان و اخلاص و روح شهادت‌طلبی این عزیزاناست که سربازان حقیقی، ولی الله الاعظم ارواحنا فداه هستند. این است «فتح‌الفتوح».
من به ملت ایران و به فرماندهان شجاع قبل از اینکه پیروزی شرافتمندانه و بزرگ خوزستان را تبریک بگویم، وجود چنین رزمندگانی را که در دو جبهه معنوی و صوری و ظاهر و باطن از امتحان سرافراز بیرون آمده‌اند تبریک می‌گویم. مبارک باد بر کشور عزیز ایران و بر ملت شریف و رزمندگانی چنین قدرتمند و عاشقانی چنین محو جمال ازلی و سربازانی چنین دلباخته که شهادت را آرزوی نهایی خود و جانبازی در راه محبوب خود را آرمان اصیل خویش می‌دانند.
افتخار بر رزمندگانی که جبهه‌های نبرد را با مناجات خویش و راز و نیاز با محبوب خود عطر آگین نمودند. فخر و عظمت بر جوانان عزیزی که در راهی قدم برداشته و پاسداری از مکتبی می‌کنند که شکست‌ناپذیر و سر تا پا پیروزی است و ننگ بر آنان که در راهی جان خود را هدر می‌دهند و عرض و آبروی خود را می‌برند که پیروزی‌شان شکست و زندگی‌شان ننگ‌آفرین است.
اینجانب از فرماندهان محترم و رزمندگان عزیز قوای مسلح نظامی و انتظامی، ارتشی، سپاهی، بسیج مستضعفان، ژاندارمری، شهربانی، عشایر محترم، نیرو‌های نامنظم و مردمی تشکر و قدردانی می‌کنم.
درود بر شما و همه آنان که برای اسلام و کشور عزیز خود حماسه آفریدند.
از خداوند تعالی پیروزی نهایی رزمندگان اسلام و سلامت و سعادت همگان را خواهانم.
والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته
روح‌الله الموسوی الخمینی.»
منبع خبر: تابناک 
اخبار مرتبط: چگونه بستان آزاد شد؟ / پیام تاریخی امام در روز شکست ژنرال‌های صدام
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
