آذرمان در آتش بی‌داد رژیم سوخت

عکس بازسازی شده از دانشکده فنی دانشگاه تهران

حمله رژیم پهلوی به دانشگاه تهران در دوره ۳۷ ساله سلطنت محمدرضاشاه بارها و بارها اتفاق افتاد اما غیرانسانی‌ترین و وحشیانه‌ترین حمله‌های رژیم به دانشگاه در دوران نخست‌وزیری فضل‌الله زاهدی، علی امینی، جمشید آموزگار و جعفر شریف‌امامی اتفاق افتاد که موجب شهادت جمعی از دانشجویان و زخمی شدن جمع بزرگ‌تری از آنان شد. وجه مشترک زیر پا گذاشته شدن حریم دانشگاه در همه آن سال‌ها، بازداشت، زندانی و شکنجه هزاران نفر از دانشجویان آزاده بود.

به گزارش ایسنا، امروز ۱۶ آذر هفتادمین سالروز شهادت سه دانشجوی دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲ است.

سربازان ارتش شاهنشاهی با تجاوز به حریم دانشگاه تهران و حمله به تجمع اعتراضی دانشجویان، مهدی شریعت‌رضوی، مصطفی بزرگ‌نیا و احمد قندچی را با شلیک مستقیم گلوله و فرو کردن سرنیزه‌های تیز مسلسل‌های‌شان به سینه و شکم‌های‌شان به شهادت رساندند. به همین دلیل کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی - اتحادیه ملی، معروف به کنفدراسیون روز حمله گارد سلطنت به دانشگاه تهران را «روز دانشجو» نامگذاری کرد.

بنا بر روایت فضل‌الله بزرگ‌نیا از ارتشیان وقت رژیم پهلوی و برادرِ مصطفی بزرگ‌نیا دانشجوی شهید «آذر شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا در همان لحظات اول هجوم سربازان به ساختمان دانشکده فنی دانشگاه بر اثر اصابت گلوله به قلب به شهادت رسیدند و احمد قندچی نیز پس از زخمی شدن و انتقال به بیمارستان شماره دو نیروی زمینی ارتش به حال خود رها شد، زخم‌هایش پانسمان نشد و بر اثر شدت خونریزی به شهادت رسید.»

دکتر علی شریعتی، شوهر خواهرِ مهدی شریعت‌رضوی معروف به آذر شریعت‌رضوی در وصیت‌نامه‌اش در سال ۱۳۵۴ او و دو دانشجوی دیگر دانشکده فنی را قربانیان ریچارد نیکسون معاون رییس‌جمهور وقت آمریکا دانست و گفت: «اگر اجباری که به زنده ماندن دارم نبود، خود را در برابر دانشگاه آتش می‌زدم، همان جایی که ۲۲ سال پیش، آذرمان در آتش بی‌داد رژیم پهلوی سوخت، او را پیش پای نیکسون قربانی کردند.»

اصلی‌ترین علت شکل‌گیری تجمعات دانشجویان دانشگاه تهران در آبان و آذر ۱۳۳۲ اعتراض به حوادثی بود که دو ماه و نیم بعد از کودتای آمریکایی – انگلیسی محمدرضا شاه و سقوط دولت دکتر محمد مصدق در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اتفاق افتاد.

جنایت ۱۶ آذر

جامعه دانشگاهی کشور تا چهار ماه بعد از سقوط دولت دکتر محمد مصدق و مدتی بعد از پایان دادگاه سریالی حکومت برای رسیدگی به اتهامات و تهمت‌های خود علیه نخست‌وزیر سابق در بهت و حیرت بود.

با انتشار سفر قریب‌الوقوع دنیس رایت کاردار سفارت انگلیس و ریچارد نیکسون معاون آیزنهاور رییس‌جمهور وقت آمریکا به ایران دانشجویان دانشکده‌های حقوق و علوم سیاسی، علوم، دندان‌پزشکی، فنی، پزشکی و داروسازی دانشگاه تهران در اعتراض به این سفر از یک سو و در محکومیت کودتای ۲۸ مرداد و ساقط کردن دولت قانونی دکتر مصدق، در روز ۱۴ آذر تظاهرات اعتراضی را در داخل محوطه دانشگاه ترتیب دادند که روز بعد هم ادامه یافت. دانشجویان سفر این دو سیاستمدار غربی به ایران در ۱۷ آذر ۱۳۳۲ را بر نتابیدند.

خوش و بش ریچارد نیکسون با محمدرضا پهلوی