شیوع بالای اندومتریوز در بانوان ایرانی/ تشخیص اندومتریوز سخت است

محمدرضا صادقی رئیس کنگره جراحی‌های کم تهاجمی زنان و اندومتریوز امروز در نشست خبری پنجمین کنگره کشوری و دومین کنگره بین‌المللی جراحی‌های کم تهاجمی زنان و اندومتریوز، گفت: این مرکز به عنوان پیشرو در تحقیقات و درمان ناباروری با سابقه بیش از ۲۵ سال است که همواره سعی کرده است کنگره‌های سالانه برگزار کند. هدف این است که از صاحب‌نظران بین‌المللی دعوت کنیم تا آخرین اخبار و پیشرفت‌ها را در زمینه اندومتریوز ارائه دهند و همچمین محلی برای هم فکری فراهم کنیم.

وی افزود: مرکز درمان ناباروری ابن سینا در درمان اندومتریوز جایگاه بسیار خوبی دارد و این بیماری هم بسیار مهم است؛ چراکه به عنوان بیماری خاموش شیوع بالایی دارد و تا زمانی که تمام حفره‌های شکم و لگن را درگیر نکند، فرد متوجه بیماری نمی‌شود؛ پس این بیماری تنها بُعد باروری را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و می‌تواند سایر ارگان‌های بدن مانند کلیه، روده و ... را هم درگیر کند.

رئیس کنگره جراحی‌های کم تهاجمی زنان و اندومتریوز، ادامه داد: درمان این بیماری خاص است و پیشرفت سریعی دارد. پیش‌تر برای درمان نیاز به لاپاروسکپی بود، اما اکنون می‌توان با روش‌های بهتری به تشخیص بیماری رسید.

وی افزود: در خانم‌های ایرانی به دلیل کیفیت زندگی می‌گویند شیوع اندومتریوز بالاتر است و ما در مرکز درمان ناباروری ابن سینا این رسالت را داریم که سایر متخصصان در سایر نقاط را هم آموزش دهیم تا خدایی نکرده درمان غلط انجام نشود و این کنگره می‌تواند محلی برای پاسخ دادن به این مساله باشد. ما به طور مرتب درحال تربیت متخصصین برای اندومتریوز هستیم تا درمان مبتنی بر استاندارد روز دنیا انجام شود.

 بیماری اندومتریوز ویژه زنانی است که در دوره باروری هستند 

همچنین علی صادقی‌تبار مدیر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در نشست خبری پنجمین کنگره کشوری و دومین کنگره بین‌المللی جراحی‌های کم تهاجمی زنان و اندومتریوز، گفت: بیماری اندومتریوز ویژه زنانی است که در دوره باروری هستند و هشت درصد جمعیت بانوان کره زمین به این بیماری مبتلا می‌شوند و خیلی دیر هم شناخته می‌شود. اندومتریوز دو عارضه مهم دارد؛ یکی درد‌هایی است که در دوره خاصی از ایام قاعدگی یا در فرم‌های شدیدتر در طول روز‌های عادی رخ دهد و زندگی را برای خانم تیره و تاریک کند و درد رنج آوری است که باید درمان شود.

وی افزود: دومین مشکل اندومتریوز، بروز ناباروری است؛ چرا که تخمدان‌ها را که در مجاورت لوله‌های رحمی هستند درگیر می‌کند و این معضل در بانوان منجر به ناباروری می‌شود. به واسطه پیچیده بودن چهره بیماری، تشخیص آن سخت است و دیرهنگام رخ می‌دهد؛ به شکلی که شاید بیمار سال‌ها درد را تحمل کند و حتی درمان‌های دیگر دریافت کند بدون اینکه بداند به اندومتریوز مبتلاست.

او تاکید کرد: دوره آموزشی درمان اندومتریوز هم پیچیده و بلندمدت است و افتخار داریم جراحان زبردستی با این مرکز در این زمینه همکاری دارند و از نظر تجهیزات و امکانات هم در شرایط بسیار خوبی هستیم.

صادقی‌تبار اظهار کرد: کنگره اندومتریوز قرار است توجه افراد و جامعه پزشکی را به این بیماری جلب کند. این بیماری سخت تشخیص داده می‌شود و شاید ۸ تا ۱۲ سال تشخیص داده نشود. کلینیک اندومتریوز مرکز درمان ناباروری ابن سینا رَنک جهانی و به مدت سه سال پیاپی رتبه یک به لحاظ تعداد درمان و مراجعات داشته است. در منطقه خاورمیانه نیز اقدامات این مرکز بی‌بدیل است و در مرز‌های دانش در حال حرکت هستیم و با بخش‌های پژوهشی هم همکاری خوبی داریم.

وی افزود: شرکت‌هایی که ملزومات و تجهیزات مربوط به اندومتریوز را تامین می‌کنند نیز در این کنگره هستند که متخصصان می‌توانند با این بخش هم آشنا شوند.

از هر ۱۰ خانمِ در سن باروری یک زن ممکن است دچار اندومتریوز شود

در ادامه این نشست دکتر خدیجه شادجو _ دبیر علمی پنجمین کنگره کشوری و دومین کنگره بین‌المللی جراحی‌های کم تهاجمی زنان و اندومتریوز، تصریح کرد: یک لایه به نام اندومتر در رحم خانم‌ها وجود دارد که هر ماه در پاسخ به هورمون‌ها ضخیم می‌شود و به صورت عادت ماهانه خود را نشان می‌دهد؛ پس جای اصلی آن داخل رحم است؛ ولی گا‌ها خارج از رحم هم رشد کند و به تخمدان، کف لگن، روی روده و حتی به جا‌هایی خارج از لگن مثل روی ناف، داخل ریه و ... هم منتشر می‌شود.

وی با اشاره به اینکه پیش‌تر گفته می‌شد بیماری آندومتریوز مربوط به ممالک صنعتی است، اظهار کرد:، اما اکنون می‌بینیم که در کشور ما هم افراد زیادی را درگیر می‌کند. هنوز در کتاب‌ها روش تشخیصی بیماری لاپاروسکوپی قید شده است، اما فکر می‌کنم در چند سال آتی در رفرنس‌ها بخوانیم که سونوگرافی هم بتواند در زمینه تشخیص به ما کمک کند.

شادجو افزود: از هر ۱۰ خانمِ در سن باروری یک زن ممکن است دچار اندومتریوز شود. حدود ۱۰ علت برای بروز اندومتریوز مطرح شده است، اما هیچ یک قطعی نیست؛ به عنوان مثال بروز بیماری ممکن است با آلودگی محیط زیست، تغییرات ژنتیکی، صنعتی شدن زندگی و ... مرتبط باشد.

وی با اشاره به اینکه تقریبا ۱۰۰ سال است که آندومتریوز به دنیا معرفی شده است، اظهار کرد: حدود ۱۶۵ میلیون زن در دنیا گرفتار آندومتریوز هستند و ما در مورد ایران هم فکر می‌کنیم ۲ الی ۳ میلیون زن هم در ایران به آندومتریوز مبتلا باشند.

او با تاکید بر اینکه آندومتریوز بدخیم نیست، بیان کرد:، اما بیماری مزمن است و لازم است با مصرف دارو و تحت نظر پزشک درمان شود.

وی معضل این بیماری را تشخیص دیرهنگام آن معرفی کرد و افزود: در کشور‌های خیلی پیشرفته از زمان شروع علائم تا تشخیص هشت سال زمان می‌برد. علامت آندومتریوز درد‌های عادت ماهانه است که به مُسکن پاسخ نمی‌دهد و فرد نمی‌تواند در مدرسه، دانشگاه یا محل کار حاضر شود.

وی افزود: میانگین سنی زنان مبتلا به اندومتریوز که به ما مراجعه می‌کنند تقریبا ۳۴ سال است و تلاش ما این است که بیماران را زودتر شناسایی کنیم تا به عوارض سخت بیماری نرسند. آندومتریوز اکثرا خوش‌خیم است و احتمال بدخیمی آن بسیار کم و در حد دو درصد در آمار کلی برآورد می‌شود، اما عوارض آن اذیت کننده است.

شادجو ادامه داد: از میان مبتلایان به اندومتریوز ۳۰ تا ۵۰ درصد دچار ناباروری می‌شوند، اما هر خانم مبتلا نازا نیست و متاسفانه اینترنت اطلاعات غلطی به فرد می‌دهد که شاید تصمیم خانم برای ازدواج را هم تحت تاثیر قرار دهد.

او تاکید کرد: همه درمانِ اندومتریوز جراحی نیست، ولی درصدی که منجر به چسبندگی شده باشد باید جراحی شود. اگر بیمار حمایت نشود بیماری پیشرفت می‌کند و به روده، مثانه و ... می‌رسد.

دبیر علمی پنجمین کنگره کشوری و دومین کنگره بین‌المللی جراحی‌های کم تهاجمی زنان و اندومتریوز ادامه داد: عمل جراحی آندومتریوز بسیار سخت است چراکه ممکن است آناتومی لگن را به هم بریزد و نیاز به مهارت و تکنیک بالایی دارد و از طرفی باید درمان به گونه‌ای انجام شود که باروری فرد هم دچار مشکل نشود. همه زنان مبتلا به اندومتریوز کاندید عمل جراحی نیستند، اما چون مرکز درمان ناباروری ابن سینا یک مرکز جامع و ارجاعی است معمولا اکثر مراجعات این بیماری در مراحل پیشرفته و سخت هستند. خوشبختانه ما در این مرکز با بهترین تجهیزات به مردم خدمت می‌کنیم.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی بهداشت و درمان