قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل: آمریکا و اسرائیل در جنگ غزه تنها مانده‌اند

مجمع عمومی سازمان ملل متحد سه‌شنبه ۲۱ آذر/ ۱۲ دسامبر با اکثریت قاطع به درخواست آتش‌بس بشردوستانه در غزه رأی مثبت داد. این جدیدترین نمایش جهانی از انزوای فزاینده ایالات متحده آمریکا و اسرائیل بر سر ادامه حمله به غزه بود. نمایشی با تبعات غیرالزام‌آور از جهت حقوقی که فشار افکار عمومی بین‌المللی را بر اسرائیل نشان می‌دهد.

۱۹۳ کشور در رأی‌گیری سه‌شنبه شب شرکت داشتند. ۱۵۳ کشور رأی موافق دادند، ۱۰ مخالف و ۲۳ ممتنع هم وجود داشت. هشت کشور – اتریش، چک، گواتمالا، لیبریا، میکرونزی، نائورو، پاپوآ گینه نو و پاراگوئه به ایالات متحده آمریکا و اسرائیل در مخالفت با قطعنامه پیوستند.

این دومین قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل با درخواست توقف فوری جنگ از روز ۱۵ مهر / ۷ اکتبر است. حمایت‌ جهانی از دومین قطعنامه بسیار بیشتر از قطعنامه ۵ آبان / ۲۷ اکتبر بود که خواستار «آتش‌بس بشردوستانه» می‌شد. قطعنامه اول ۱۲۰ رأی موافق، ۱۴ رأی مخالف و ۴۵ ممتنع داشت.

ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل پس از رأی‌گیری گفت:

امروز یک روز تاریخی از نظر پیام قدرتمندی بود که از مجمع عمومی ارسال شد. وظیفه جمعی ماست که به این راه ادامه دهیم تا زمانی که شاهد پایان این تجاوز علیه مردم خود باشیم و شاهد توقف این جنگ علیه مردم خود باشیم. این وظیفه ماست که جان انسان‌ها را نجات دهیم.

صدور قطعنامه شب گذشته در سازمان ملل نشان داد که ایالات متحده در حمایت از عملیات نظامی اسرائیل در غزه به طور فزاینده‌ای منزوی شده است. روشن است که اسرائیل به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل اهمیتی نخواهد داد. همچنان و فراتر از همه مکانیسم‌های بین‌المللی، آمریکا تنها عاملی است که می‌تواند اسرائیل را به پذیرش آتش‌بس متقاعد کند.

شاید کاخ سفید این فشارها را بیش از گذشته متوجه شده باشد. جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا با زبانی سخت‌تر از حد معمول، پیش از رأی‌گیری در سازمان ملل هشدار داد که اسرائیل در حال از دست دادن حمایت بین‌المللی به دلیل «بمباران بی‌رویه غزه» است و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل باید کابینه خود را که تحت سلطه احزاب راست افراطی است، تغییر دهد.

Ad placeholder

 پس از آنکه آمریکا قطعنامه روز جمعه شورای امنیت سازمان ملل برای توقف جنگ را وتو کرد، کشورهای عربی و اسلامی خواستار آن شدند که روز سه‌شنبه جلسه اضطراری مجمع عمومی این نهاد برای رأی‌گیری در مورد قطعنامه‌ای که همان خواسته را داشت، دست به کار شود.

برخلاف قطعنامه‌های شورای امنیت، قطعنامه‌های مجمع عمومی از نظر قانونی الزام‌آور نیستند. اما خروجی مجمع عمومی، فشارسنج مهم افکار جهانی است.

در این قطعنامه هیچ اشاره‌ای به حماس نشده است و مجمع عمومی دو اصلاحیه پیشنهادی را که در آن به این گروه شبه‌نظامی اشاره شده بود، رد کرد. یکی از آنها که توسط آمریکا پیشنهاد شده بود، یک پاراگراف اضافه می‌کرد که بیان می‌کرد مجمع «حملات شنیع و تروریستی حماس را به صراحت رد و محکوم می‌کند.» دیگری که توسط اتریش پیشنهاد شده بود، درخواستی را برای آزادی فوری اسرایی که هنوز در دست حماس هستند اضافه می‌کرد.

جنگ غزه که اکنون در سومین ماه خود قرار دارد، منجر به مرگ و ویرانی بی‌سابقه‌ای شده است. بسیاری از مناطق مسکونی شمال غزه نابود شده است، بیش از ۱۸ هزار فلسطینی کشته شده‌اند. ۷۰ درصد کشته‌ها، کودک و زن هستند و بیش از ۸۰ درصد از جمعیت ۲,۳ میلیونی غزه از خانه‌های خود رانده شده‌اند.

دنیس فرانسیس، رئیس مجمع عمومی، که ریاست جلسه را بر عهده داشت، گفت که جهان شاهد «حمله نظامی به غیرنظامیان، فروپاشی سیستم‌های بشردوستانه و بی‌احترامی عمیق به قوانین بین‌المللی و حقوق بشردوستانه بین‌المللی است».

او گفت که غیرنظامیان هرگز نباید در غزه این رنج را متحمل شوند و پرسید:

چند هزار نفر دیگر باید جان خود را از دست بدهند تا کاری انجام دهیم؟ دیگر زمانی باقی نمانده است. کشتار باید متوقف شود.

لیندا توماس-گرینفیلد، سفیر ایالات متحده آمریکا، به مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «نحوه دفاع اسرائیل از خود مهم است» و او چندین خواسته بشردوستانه ایالات متحده از اسرائیل را پیش کشید که به گفته او دولت بایدن در بالاترین سطوح برای تحقق آنها فشار خواهد آورد. توماس گرینفیلد گفت:

اسرائیل باید از کوچ دسته‌جمعی غیرنظامیان در جنوب غزه اجتناب کند. اسرائیل باید ارسال کمک‌های بشردوستانه کافی را به کسانی که از خشونت‌ها گریخته‌اند تضمین کند و باید به غیرنظامیان غزه اجازه دهد تا به محض فراهم شدن شرایط به خانه خود بازگردند.

اما او تصریح کرد که آمریکا همچنان به حق اسرائیل برای دفاع از خود متعهد است. او از اعضای مجمع پرسید که چرا برای کشورهای سازمان ملل متحد این‌قدر سخت است که «اقدامات تروریستی» حماس در ۱۵ مهر / ۷ اکتبر را محکوم کنند.

 گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل، پیش از رأی‌گیری هشدار داد که آتش‌بس «تنها مرگ و ویرانی در منطقه را طولانی می‌کند» و «حکم اعدام برای تعداد بیشماری از اسرائیلی‌ها و اهالی غزه» خواهد بود. او گفت:

آتش‌بس تنها به معنای یک چیز است – تضمین بقای حماس، تضمین بقای تروریست‌هایی که به دنبال نسل‌کشی هستند و متعهد به نابودی اسرائیل و یهودیان.

اردان گفت اگر کشورهای عضو سازمان ملل خواهان آتش‌بس هستند باید با دفتر حماس در غزه تماس بگیرند. او تابلویی با شماره تلفن و نام یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه در دست داشت.

این قطعنامه «نگرانی شدید خود را نسبت به وضعیت فاجعه‌بار انسانی در نوار غزه و رنج مردم غیرنظامی فلسطینی ابراز می‌کند» و می‌گوید فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها باید مطابق با قوانین بشردوستانه بین‌المللی محافظت شوند.

همچنین از همه طرف‌ها می‌خواهد که قوانین بشردوستانه بین‌المللی را رعایت کنند، «به‌ویژه در مورد حفاظت از غیرنظامیان» و خواستار «آزادی فوری و بدون قید و شرط همه گروگان‌ها و همچنین تضمین دسترسی بشردوستانه» است.

رأی‌گیری سه‌شنبه تغییرات عمده‌ای را در فضای جهانی نشان داد. بیش از ۲۵ کشوری که در ۵ آبان / ۲۷ اکتبر رأی ممتنع دادند از درخواست آتش‌بس سه‌شنبه حمایت کردند، از جمله آلبانی، استرالیا، کانادا، دانمارک، استونی، اتیوپی، فنلاند، یونان، ایسلند، هند، عراق، ژاپن، لتونی، موناکو، مقدونیه شمالی، فیلیپین. لهستان، کره جنوبی، مولداوی، سن مارینو، صربستان، سوئد، تونس، تووالو، وانواتو و زامبیا.

کرواسی و فیجی از رأی منفی در ۲۷ اکتبر به رأی مثبت در سه‌شنبه شب تغییر جهت دادند، در حالی که مجارستان، جزایر مارشال و تونگا هم رأی منفی را با رأی ممتنع عوض کردند.