رتبه بندی «سبزترین موسسات آموزش عالی جهان» ۲۰۲۳ منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، رتبه بندی «گرین‌متریک» با هدف ارائه چشم‌اندازی فراگیر از وضعیت و سیاست‌های زیست‌محیطی و توسعه پایدار مؤسسه‌های آموزش عالی جهان راه‌اندازی شده است.

«گرین‌متریک» در گونه خود یگانه و ابزاری برای آگاه‌سازی مدیران و سیاستگذاران دانشگاهی به چالش‌های زیست‌محیطی و مصرف انرژی است. محیط و زیرساخت، انرژی و تغییر اقلیم، مدیریت پسماند، آب، حمل‌ونقل، و آموزش و پژوهش سنجه‌هایی هستند که در این نظام رتبه‌بندی برای سنجش مؤسسه‌ها به‌کار می‌روند.

داده‌های «گرین‌متریک» برای ارزیابی مؤسسه‌ها، از پرسشنامه‌ای است که برای آن‌ها می‌فرستد. در جدول یک، امتیاز کل و رتبه جهانی مؤسسه‌های ایرانی برتر و در جدول دو، امتیاز مؤسسه‌ها در سنجه‌های گوناگون آمده است.

رتبه‌بندی جهانی دانشگاهی «گرین‌متریک» توسط دانشگاه دولتی اندونزی انجام می‌شود. سالانه بیش از ۱۰ هزار مؤسسه توسط این نظام رتبه‌بندی ارزیابی می‌شوند که فهرست یک هزار و ۱۸۳ مؤسسه برتر در سال ۲۰۲۳ بر روی وب‌سایت گرین متریک منتشر شده است.

بهترین دانشگاه ایران در این رتبه بندی جهانی، دانشگاه کاشان است که با امتیاز ۸۲۰۰ در صدر دانشگاه‌های ایرانی قرار دارد. رتبه ۱۲۶ این دانشگاه نسبت به رتبه ۱۶۳ سال گذشته آن نشان از رشد جایگاه این دانشگاه می‌دهد.

جدول بهترین دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی «گرین‌متریک» در سال ۲۰۲۳

ردیف دانشگاه رتبه جهانی ۲۰۲۳ رتبه جهانی ۲۰۲۲ ۱ دانشگاه کاشان ۱۲۶ ۱۶۳ ۲ دانشگاه الزهرا (س) ۱۶۴ ۱۸۸ ۳ دانشگاه زنجان ۱۷۲ ۱۰۷ ۴ دانشگاه محقق اردبیلی ۱۹۳ ۱۶۹ ۵ دانشگاه علوم پزشکی کاشان ۱۹۶ ۱۵۶ ۶ دانشگاه رازی کرمانشاه ۲۰۳ ۱۹۵ ۷ دانشگاه تربیت مدرس ۳۵۸ ۴۷۵ ۸ دانشگاه یزد ۳۸۷ ۳۸۸ ۹ دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ۴۲۴ ۳۵۹ ۱۰ دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۴۸۴ ۴۵۵ ۱۱ دانشگاه حکیم سبزواری ۵۱۷ ۴۳۸ ۱۲ دانشگاه مازندران ۵۳۹ ۵۹۸ ۱۳ دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ۵۴۰ ۴۰۲ ۱۴ دانشگاه هرمزگان ۵۸۶ ۶۷۵ ۱۵ دانشگاه علوم پزشکی زنجان ۵۹۸ ۷۲۴ ۱۶ دانشگاه کردستان ۶۶۵ ۶۲۳ ۱۷ دانشگاه خلیج فارس ۶۹۹ ۵۹۷ ۱۸ دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل ۷۰۸ ۵۹۳ ۱۹ دانشگاه صنعتی اراک ۷۱۵ ۵۲۱ ۲۰ دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ۷۳۶ ۶۹۸ ۲۱ دانشگاه ارومیه ۷۸۴ ۶۴۰ ۲۲ دانشگاه میبد ۷۸۷ ۸۷۵ ۲۳ دانشگاه تهران ۷۹۲ ۶۷۱ ۲۴ دانشگاه شهید باهنر کرمان ۷۹۵ ۲۵ دانشگاه فنی و حرفه‌ای ۷۹۹ ۸۷۷ ۲۶ دانشگاه ایلام ۸۲۶ ۸۱۵ ۲۷ دانشگاه پیام نور ۸۳۲ ۷۷۷ ۲۸ دانشگاه یاسوج ۹۰۹ ۴۷۴ ۲۹ دانشگاه صنعت نفت ۹۵۴ ۳۰ دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) ۹۵۸ ۳۱ دانشگاه سیستان و بلوچستان ۹۸۰ ۸۸۰ ۳۲ دانشگاه اردکان ۹۹۰ ۹۱۰ ۳۳ دانشگاه گیلان ۱۰۰۴ ۳۴ موسسه آموزش عالی خصوصی ۱۰۲۷ ۹۶۸۴ ۳۵ دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل ۱۰۳۱ ۳۶ دانشگاه علم و فرهنگ ۱۱۰۴

همچنین دانشگاه صنعت نفت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشگاه علم و فرهنگ و دانشگاه شهید باهنر کرمان برای اولین بار در این رتبه بندی نسخه ۲۰۲۳ حضور دارند.

در رتبه بندی گرین متریک سال ۲۰۲۲ تعداد ۴۰ دانشگاه ایرانی حاضر بودند.

دانشگاه‌های اصفهان با رتبه ۳۶۰، فردوسی مشهد با رتبه ۳۷۸، اراک با رتبه ۴۹۴، تربیت دبیر شهید رجایی با رتبه ۵۹۶، مرکز مطالعات پیشرفته در علوم پایه با رتبه ۷۱۵، صنعتی شریف با رتبه ۷۲۹، صنعتی شاهرود با رتبه ۷۷۵، علوم کشاورزی ساری با رتبه ۷۸۶، خوارزمی با رتبه ۸۴۲، بیرجند با رتبه ۸۶۲، صنعتی کرمانشاه با رتبه ۸۹۳، آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات با رتبه ۹۳۰، آزاد اسلامی واحد نجف آباد با رتبه ۹۵۰، شهید بهشتی با رتبه ۹۶۶ و صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با رتبه ۱۰۱۱ در رتبه بندی سال ۲۰۲۳ حضور ندارند.

این رتبه بندی دانشگاهی جهانی وضعیت دانشگاه‌ها را در حوزه پایداری (UI GreenMetric) می‌سنجد. در واقع آنچه در این رتبه‌بندی مورد سنجش قرار می‌گیرد، جایگاه دانشگاه در حفظ محیط زیست و تأثیر آن در پایداری محیط است.

این رتبه‌بندی از شش محور کلیدی: زیرساخت (۱۵ درصد)، انرژی و تغییرات آب و هوا (۲۱ درصد)، مدیریت پسماند (۱۸ درصد)، مصرف آب (۱۰ درصد)، حمل و نقل (۱۸ درصد)، آموزش و پژوهش (۱۸ درصد) برای رتبه‌بندی مؤسسه‌ها استفاده می‌کند.نتایج بدست آمده از اطلاعات ارائه شده توسط دانشگاه‌ها به صورت آنلاین محاسبه می‌شود.

جدول محورهای کلیدی رتبه بندی دانشگاهی جهانی در حوزه پایداری (UI GreenMetric)

معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک تنظیم و زیرساخت (۱۵ درصد) شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک نوع مؤسسه آموزش عالی پارکینگ کل (متر مربع) تعداد سایت‌های دانشگاه کل مساحت دانشگاه تحت پوشش گیاهی جنگلی (درصد) کل محوطه دانشگاه (متر مربع) کل مساحت پوشش گیاهی دانشگاه (درصد) کل محوطه اصلی محوطه ساختمان‌ها (متر مربع) کل مساحت دانشگاه برای جذب و ذخیره آب در کنار جنگل و پوشش گیاهی (درصد) کل ساختمان‌های اصلی محوطه دانشگاه (متر مربع) تعداد کل دانشجویان (پاره‌وقت و تمام وقت) کل ساختمان پردیس اصلی ساختمان هوشمند (متر مربع) تعداد کل کارکنان هیأت علمی و غیرهیات علمی بودجه دانشگاه برای توسعه و محیط زیست در یک سال معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک انرژی و تغییرات اقلیمی (۲۱ درصد) شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک جایگزینی وسایل انرژی کارآمد تولید انرژی قابل تجدید در محوطه دانشگاه ساختمان‌های هوشمند دانشگاه مصرف برق در هر سال (در کیلو وات ساعت) نسبت تولید / تولید انرژی تجدیدپذیر نسبت به کل مصرف انرژی در سال عناصر پیاده سازی ساختمان سبز برنامه کاهش گازهای گلخانه‌ای انتشار CO۲ در ۱۲ ماه گذشته، در متریک تن معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک اتلاف انرژی و منابع و مدیریت پسماند (۱۸ درصد) شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک برنامه برای کاهش استفاده از کاغذ و پلاستیک در دانشگاه برنامه‌های بازیافت برای زباله‌های دانشگاه تفکیک و دفع زباله‌های سمی تفکیک و دفع زباله‌های آلی تفکیک و دفع زباله‌های معدنی دفع فاضلاب معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک آب (مصرف، تصفیه، بازیافت) (۱۰ درصد) شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک اجرای برنامه ذخیره آب پیاده‌سازی برنامه بازیافت آب استفاده از لوازم کارآمد آب (شیر آب، فلاش‌تانک توالت، و غیره) تصفیه آب معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک حمل و نقل (۱۸ درصد) شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک تعداد خودروهای متعلق به دانشگاه تعداد خودروهایی که روزانه وارد دانشگاه می‌شوند تعداد موتورسیکلت‌هایی که روزانه وارد دانشگاه می‌شوند تعداد اتوبوس‌های دانشگاه تعداد متوسط مسافران هر اتوبوس‌ تعداد سفرهای روزانه اتوبوس‌ها در محوطه دانشگاه ابتکارات برای کاهش وسایل شخصی در محوطه دانشگاه نوع پارکینگ‌های دانشگاه تعداد دوچرخه‌هایی که روزانه وارد دانشگاه می‌شوند. کاهش پارکینگ برای وسایل نقلیه خصوصی ظرف مدت ۳ سال (از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵) سیاست‌های مربوط به دوچرخه‌سواری و مسیرهای پیاده‌روی در محوطه دانشگاه مسافت تقریبی طی‌شده توسط یک وسیله نقلیه در هر روز در محوطه دانشگاه (کیلومتر) معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک آموزش (۱۸ درصد) شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک تعداد دوره‌های مربوط به محیط زیست و توسعه در دانشگاه تعداد کل درس‌های ارائه‌شده کل منابع تحقیقاتی اختصاص یافته به تحقیقات زیست محیطی و پایداری کل منابع تحقیقاتی تعداد انتشارات علمی در مورد محیط زیست و توسعه تعداد رویدادهای علمی مربوط به محیط زیست و توسعه تعداد سازمان‌های دانشجویی مربوط به محیط زیست و پایداری وب سایت محیط زیست و توسعه دانشگاه

در سال ۲۰۲۲ در نظام رتبه بندی گرین متریک UI GreenMetric World University Ranking on Sustainabilit تعداد ۲۴ دانشگاه ایرانی حضور داشتند.

برترین‌های جهانی رتبه بندی گرین متریک در سال ۲۰۲۳ نیز شامل دانشگاه‌های زیر است:

۱. دانشگاه تحقیقاتی واگنینگن هلند

۲. دانشگاه ناتینگهام ترنت انگلستان

۳. دانشگاه علوم کاربردی آلمان

۴. دانشگاه گرونینگن هلند

۵. دانشگاه کالیفرنیا، دیویس ایالات متحده آمریکا

۶. کالج دانشگاه کورک ایرلند

۷. دانشگاه ناتینگهام انگلستان

۸. دانشگاه سائوپائولو برزیل

۹. دانشگاه کانکتیکات ایالات متحده آمریکا

۱۰. دانشگاه برمن آلمان