اجرای «فاطمه (س)» از شعب ابی‌طالب تا عسلویه/ترجمه به ۳ زبان خارجی

مریم شعبانی نویسنده و کارگردان نمایش «فاطمه (س)» که ویژه بانوان تولید و اجرا شده و در حال حاضر از ۲۲ آذر تا ۶ دی در سالن سوره حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی روی صحنه می‌رود، درباره روند تولید این نمایش به خبرنگار مهر گفت: سال ۹۸ کار تحقیقات و پژوهش نمایش «فاطمه (س)» را شروع و انجام دادیم. دوست داشتیم نمایش به سبکی طراحی و اجرا شود که قابلیت اجرا برای مذاهب و ادیان مختلف در کشورهای دیگر را داشته باشد، از این رو تصمیم بر این شد که متن اثر به زبان‌های مختلف نیز ترجمه شود.

وی ادامه داد: ما ۷ فراز از زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) را در نمایش «فاطمه (س)» به سبک لکچر پرفورمنس و حرکت، طراحی و سال ۱۴۰۰ اجرای این اثر را در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی آغاز کردیم. بعد از اجرا در حوزه هنری نمایش را در پردیس تئاتر تهران و همچنین تالار ایوان شمس نیز روی صحنه بردیم. به دلیل استقبال مخاطبان تصمیم گرفتیم تا سال ۱۴۰۱ نیز نمایش «فاطمه (س)» را مجدداً در حوزه هنری اجرا کنیم.

شعبانی یادآور شد: در تابستان سال ۱۴۰۱ و به دعوت دوستان در کشور عراق، نمایش «فاطمه (س)» به زبان عربی ترجمه شد و نمایش در قالب کاری مشارکتی و با همراهی بازیگران عراقی و ایرانی در شعب ابی‌طالب اجرا شد.

کارگردان نمایش «فاطمه (س)» با اشاره به درخواست بانوانی که پیش از این موفق به تماشای نمایش نشده بودند برای اجرای مجدد اثر، گفت: امسال هم از ۲۲ آذر نمایش «فاطمه (س)» را در حوزه هنری روی صحنه بردیم و تا ۶ دی به اجرای نمایش ادامه می‌دهیم.

وی با اشاره به تک اجرای این اثر نمایشی در شهر عسلویه، توضیح داد: پیش از اجرای نمایش در تهران، از شهر عسلویه برای اجرای اثر دعوت شدیم. از این رو روز شنبه ۲۵ آذر نمایش را در یک نوبت در سالن خلیج فارس شرکت نفت عسلویه به صحنه بردیم.

شعبانی درباره ویژگی‌های مدنظر در تولید نمایش «فاطمه (س)»، تاکید کرد: تولید آثار نمایشی در ایام محرم و فاطمیه زیاد شده ولی من سعی نداشتم یک روضه‌نمایش تولید کنم. هدفم این بود که از طریق هنر تئاتر فرازهایی از زندگی حضرت زهرا (س) را به تصویر بکشم که کم‌تر به آن‌ها پرداخته شده است؛ نظیر حضور اجتماعی حضرت، حضور عارفانه و عاشقانه ایشان در کنار همسر و فرزندانش و حضور ایشان در مدیریت اقتصادی. هدفم این بود که شکاف بین زن مسلمان امروزی و حضرت فاطمه زهرا (س) را برداریم و تصویری رئال از حضرت ارائه دهیم. از این‌رو ۷ فراز از زندگی حضرت را به گونه‌ای به مخاطب نشان دادیم تا کاربردی باشد و مخاطب بتواند از ایشان الگوبرداری کند.

وی درباره طراحی دکور و لباس نمایش «فاطمه (س)» و ویژگی آن‌ها، یادآور شد: اصولاً طراحی لباس و دکور در نمایش‌های مذهبی خیلی مظلومانه و حقیر است ولی ما تلاش کردیم طراحی صحنه، لباس و نور نمایش «فاطمه (س)» حالت حقارت، مظلومیت و بی‌دفاعی را نداشته باشد و شکوه و جلال شخصیت حضرت را نشان دهد.

کارگردان نمایش «فاطمه (س)» درباره برنامه‌ریزی‌های مدنظر برای اجرای این اثر در کشورهای دیگر، بیان کرد: از کشورهای عربی دعوت‌های زیادی برای اجرای اثر داریم و قرار بود امسال در این ایام نمایش را در شهر کربلا اجرا کنیم ولی دوستان در داخل ایران زودتر برای اجرای نمایش دعوت به عمل آورده بودند از این رو تصمیم گرفتیم در ایران اجرا داشته باشیم. همچنین در حال ترجمه متن نمایش «فاطمه (س)» به زبان‌های ترکی استانبولی و انگلیسی هستیم تا اثر را در کشورهای ترکیه و انگلیسی‌زبان نیز روی صحنه ببریم.

شعبانی درباره دغدغه خود برای تولید و اجرای تئاترهای ویژه بانوان، تصریح کرد: در گروه نمایشی «هنر مقدس» دوست دارم به موضوعاتی حول محور زنان و درباره زنان، بپردازم. من علاقه بسیاری به کار کردن درباره تاریخ ایران و اسلام و زنان تأثیرگذار دارم. قبلاً که در هنرهای تجسمی فعال بودم به این موضوعات می‌پرداختم ولی در هنر نمایش دوست دارم زندگی این بانوان تأثیرگذار را به تصویر بکشم. معتقدم زنان باید موضوعات زنان را مطرح کنند. دلیل دیگر این است که زنان ایران چون در جامعه‌ای اسلامی هستند مایل هستند فضایی مستقل برای فعالیت‌های هنری داشته باشند تا توانمندی‌های خود را نشان دهند. بنابراین در گروه نمایشی «هنر مقدس» از زنان هنرمند رشته‌های مختلف هنری دعوت کردیم تا در فضایی مستقل، موضوعات زنان را برای زنان بیان کنند.

وی ادامه داد: گروه نمایشی «هنر مقدس» ۴۰۰ اجرای ویژه بانوان داشته است و ۳۰۰ نفر عضو این گروه هستند. در حال حاضر نیز ۷۰ نفر در نمایش «فاطمه (س)» حضور دارند.

کارگردان نمایش‌های «فاطمه (س)» و «علیا مخدره»، درباره تأمین هزینه‌های تولید این آثار نمایشی در شرایط اقتصادی موجود تئاتر، متذکر شد: تئاتر خیلی پرهزینه است و تأمین هزینه‌ها از سوی هنرمند غیر ممکن است و حتماً باید پلی بین گروه‌های هنری و ارگان‌های فرهنگی برای حمایت از تولید و اجرای تئاتر شکل بگیرد.

شعبانی یادآور شد: سال ۱۴۰۰ نمایش «فاطمه (س)» را به صورت مستقل تولید کردیم ولی در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ توانستیم از همکاری ارگان‌ها برخوردار شویم. الان هنرمندان به تنهایی نمی‌توانند هزینه‌های تولید یک اثر فاخر را عهده‌دار شوند، در عین حال تئاتر درآمد خاصی هم ندارد. تلاش ما بر این است برخی از هزینه‌ها را از طریق فروش گیشه تأمین کنیم. حوزه هنری هم طی ۲ سال گذشته در کنار ما بود و حمایت معنوی و مادی از این اثر داشت.

وی درباره این‌که آیا قصد تولید و اجرای اثری جدید در گروه نمایشی «هنر مقدس» را دارد یا نه، اظهار کرد: خیلی دوست دارم با هر اثر هنری که تولید می‌کنیم حال و احوال بانوان خوب باشد. دوست دارم کار بعدی طنز با موضوع اجتماعی باشد. تولید محتوای این اثر انجام و متن اولیه نوشته شده که کاری عروسکی فانتزی است. امیدوارم زمستان سال جاری این اثر جدید را هم روی صحنه ببریم.

بازیگران نمایش «فاطمه (س)» که ساعت ۱۸:۳۰ روی صحنه می‌رود، عبارتند از سارا قادری، سبا رضایی، محدثه رمضانی، زینب صادقی، حوریا مصطفوی، زهرا ابو فاضلی، مهنا علی‌اکبری خویی، مهدیه خادمی، سارا حسین ثابت، مریم پرهیزگاری، فاطمه خلیلی، فاطمه گودرزی، محدثه شیرازی، فاطمه سارنج، هانیه نژادحیدری، مائده تاجیک، فارهه مقامی، فاطمه باقری، شکیبا عبدی‌مطلق، زهرا خالدی، محیا خجسته، مائده جوانمرد، نورالهدی حیدری فر، سید مریم پیشنمازی، زینب اسکندریان.

دستیار کارگردان: منا شعبانی، طراح حرکت: مریم شعبانی، مدیر تولید: هانیه سادات شاکر ذاکر، مدیر اجرایی: زهرا هودگر، مدیر صحنه و دکور: زهرا توحیدی، طراح لباس: منا شعبانی، مدیر تبلیغات: رضوانه مجلسی‌راد، مدیر روابط عمومی: سیده مریم پیشنمازی، طراح نور: هانیه سادات شاکرذاکر، میکس و مستر: منصوره جلالیان، طراح موسیقی: منا شعبانی، مدیر فروش: ریحانه سادات ذاکر، عکاس و فیلم‌بردار: رضوانه مجلسی‌راد و مریم باقری، تدوین: زینب رضاپور، مدیر برنامه: فاطمه مرادی، لایت‌باکس: مرحوم حمیدرضا ممتازان، رهبر فرم: سارا قادری، سبا رضایی، فاطمه مرادی، نریشن: فضه سادات حسینی، نرجس شایان، فاطمه نوری‌شکری، غلامرضا جوادی فام، مرحوم حمیدرضا ممتازان، نوازنده: فاطمه سارنج، دستیاران صحنه: فهیمه منفرد، محمدطاها موحدی و مسئول لباس: شکیبا سروش‌نیا، زهره باقری، فاطمه کرمی، دیگر عوامل این اثر نمایشی هستند.

فروش بلیت نمایش «فاطمه (س)» از طریق سایت تیوال انجام می‌شود.

عکس‌ها از رضوانه مجلسی و مریم باقری است.