بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در شب یلدا

دکتر زهرا اباصلتی اظهار کرد: با توجه به تنوع مواد خوراکی در شب یلدا، مصرف بیش از حد آنها، به‌خصوص در کودکان که دستگاه گوارش ضعیف‌تری دارند، مشکلات سوءهاضمه به بار می‌آورد.

وی تصریح کرد: با تلفیق مواد غذایی مختلفی که شب یلدا استفاده می‌شود به نوعی، بدن مقدار کافی از مواد مغذی مختلف را دریافت می‌کند، البته به شرط اینکه مناسب و به اندازه از این مواد خوراکی‌ها استفاده شود، در میان میوه‌ها، هندوانه و انار پای ثابت شب یلدا هستند که حاوی مقادیر با ارزشی از مواد مغذی هستند.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه انتخاب درست میوه‌های مصرفی هم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، خاطرنشان کرد: رنگ میوه‌ها به شکلی حاکی از دارا بودن یکسری مواد با ارزش در آن است، موادی که اثرات بسیار مناسبی بر بدن دارند و از بیماری‌های مختلفی مانند بیماری قلب و عروق یا انواع سرطان‌ها جلوگیری می‌کنند.

دکتر اباصلتی با ذکر این نکته که هندوانه از میوه‌های خوشمزه و مخصوص در شب یلدا است، تأکید کرد: بیشتر وزن هندوانه را آب تشکیل داده و همین خاصیت جادویی این میوه است که کم آبی و عطش بدن را رفع می‌کند و رنگدانه‌های گیاهی موجود در هندوانه خاصیت ضد سرطانی دارند.

وی اضافه کرد: به جرأت می‌توان گفت که بعد از گوجه فرنگی، هندوانه یکی از میوه‌های پر خاصیت است که می‌تواند در درمان سرطان پروستات آقایان موثر باشد، زیرا املاح معدنی موجود در هندوانه در تنظیم و پیشگیری از ابتلاء به فشار خون بسیار کارآمد هستند و در تنظیم فشار خون می‌توانند مؤثر باشند.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد همچنین با اشاره به اینکه انار هم از دیگر میوه‌های شب یلدا است، بیان کرد: این میوه به دلیل داشتن رنگدانه‌های قرمز، اثرات مفیدی بر بدن داشته و در بحث سلامت ما اهمیت بسیار بالایی دارد، این میوه یلدایی و بهشتی، ضد سرطان است و مواد سمی موجود در بدن مبارزه می‌کند.

دکتر اباصلتی در رابطه اثرات مثبت ویتامین c فراوان موجود در انار، گفت: ویتامین c فراوان موجود در این میوه، کم خونی را درمان می‌کند و شما باید سلامت قلب و بهبود گردش خون خود را از آب انار بخواهید، ضمن اینکه خرمالو هم جزء میوه‌های شب یلدا است و یکی از فواید بسیار خوب خرمالو این بوده که پیش ساز ویتامین آ است و به همین دلیل رنگ نارنجی‌ای که دارد در دسته موادی هستند که در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها تأثیر می‌گذارند و کمبود آن باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت می‌شود.

وی افزود: به طور کلی مصرف این نوع میوه‌ها در فصل سرما، مانع و سدی در برابر اثرات سوء آلودگی هوا بر بدن است؛ علاوه بر میوه‌جات، سبزیجات هم نقش بسیار مهمی بر سلامت انسان داشته و لازم است روزانه ۳ تا ۵ وعده از سبزیجات مختلف صرف شوند و در این میان کدو حلوایی و چغندر از جمله سبزیجاتی هستند که مصرف زیادی در شب یلدا دارند.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: کدو حلوایی حاوی مقادیری املاح و چند نوع ویتامین گروه B است، این خوراکی کالری نسبتاً کمی دارد و از بروز بیماری‌های مزمن مانند ناراحتی قلبی و سرطان جلوگیری می‌کند و تقویت سیستم ایمنی بدن را می‌توان از مهم‌ترین خواص کدو حلوایی برشمرد، خاصیتی که به دو ویتامین A و C در کدو مربوط است.

دکتر اباصلتی با بیان اینکه یکی دیگر از خواص کدو حلوایی افزایش بینایی‌ است، خاطرنشان کرد: کاهش بینایی در سنین بالا مشکل رایجی‌ است که می‌توان با مصرف مواد مغذی تا حد زیادی از بروز آن جلوگیری کرد و براساس مطالعات صورت گرفته دانشمندان دریافته‌اند افرادی که مصرف بتاکاروتن بالاتری دارند، به‌طور قابل توجهی کمتر از دیگران در معرض خطر آب‌مروارید (شایع‌ترین علت نابینایی) قرار می‌گیرند و کدو تنبل در کاهش خطر ابتلا به آب‌مروارید هم بسیار مؤثر است.

وی تصریح کرد: طراوت و شادابی پوست از دیگر فوائد کدو حلوایی بوده است، کاروتنوئیدهای موجود در این محصول، به‌عنوان یک ضدآفتاب طبیعی عمل می‌کنند و از سلول‌های پوست در برابر آسیب‌های ناشی از اشعه فرابنفش خورشید به‌خوبی محافظت می‌کنند؛ همچنین ویتامین C موجود در این میوه، عامل دیگری است که با افزایش کلاژن‌سازی، موجب سلامت و زیبایی پوست می‌شود.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه لبو به عنوان یکی از سالم‌ترین سبزیجات طرفداران خود را دارد، بیان کرد: لبو در واقع ریشه اصلی گیاه چغندر است که طبخ شده و یکی از انواع مختلف چغندر است که بیشتر آنها به خاطر ریشه خوراکی‌شان پرورش داده می‌شود؛ لبو گذشته از این‌که خوراکی دلپذیری است، یک داروی گیاهی و رنگ خوراکی هم هست.

دکتر اباصلتی اضافه کرد: لبو منبع خوبی برای فولات است و از این رو برای بهبود سلامت روانی و هیجانی مناسب است، ضمن اینکه لبو سرشار از انواع مواد مغذی بوده و نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارد.

وی با ذکر این نکته که برگ چغندر از جمله سبزیجات مفیدی بوده که مصرف آن در شب یلدا توصیه می‌شود، تأکید کرد: ما معتقدیم نه فقط ریشه‌ چغندر، بلکه برگ آن نیز چیزهای مفید و خوبی برای ارائه دارد، برگی که سرشار از فیبر و پروتئین و ویتامین ها و مواد معدنی است؛ همچنین آب چغندر هم می‌تواند سالم و مفید باشد و فقط مصرف ۲۰۰ میلی‌لیتر آب چغندر در روز شما را از تمام خواص آن بهره‌مند می‌کند.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد خواص لبو برای سلامتی را در کاهش فشار خون، افزایش سلامت قلب، پیشگیری از سرطان و سلامت کبد دانست و گفت: همچنین تنظیم قند خون، بهبود دستگاه گوارش، کاهش چربی خون، افزایش سلامت پوست، مفید برای زنان باردار (به دلیل داشتن اسید فولیک)، بهبود کم خونی (سرشار از آهن است)، کمک به کاهش وزن، خواص ضد پیری، کاهش بروز سکته‌های مغزی، بهبود بینایی و جلوگیری از آب مروارید، تسریع بهبود زخم‌ها و کبودی‌های روی پوست هم از دیگر مزایای مصرف لبو بوده است.

دکتر اباصلتی افزود: افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی باید از مصرف لبو پرهیز کنند، زیرا این ماده‌ خوراکی می‌توانند اختلالات کلیه و سنگ مثانه را بدتر کند؛ مصرف لبو ممکن است سبب شود که ادرار شما به رنگ قرمز یا صورتی در بیاید، اما این اتفاق کاملاً طبیعی است و ضرری برای فرد ندارد.

وی با تأکید بر اینکه در شب یلدا، مصرف آجیل خام و غیرنمکی توصیه می‌شود، گفت: مغز دانه‌های آجیل، منبع مناسبی از پروتئین است. در واقع، کلسیم، فسفر و منیزیم موجود در آجیل اول از همه باعث سلامت قلب می‌شود و اگر می‌خواهید استخوان‌ها و دندان‌های محکمی داشته باشید، آجیل بخورید البته بهتر است در خوردن این مواد چرب و مغذی به خصوص نوع شور آن زیاده‌روی نکنید تا از خطر چاقی در امان بمانید.

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه مرکز بهداشت خراسان رضوی ادامه داد: آجیل‌ها یکی از منابع بسیار عالی از منیزیوم هستند، چربی آجیل در دسته چربی‌های بسیار مفید به شمار می‌روند، البته به شرط اینکه آجیل به صورت خام یا کمی تفت داده بدون نمک مصرف شود؛ همچنین مصرف آجیل شور منجر به از بین رفتن فواید مغذی آن می‌شود و باید حتماً از آجیل بدون نمک استفاده کنیم، ضمن اینکه فراموش نکنیم آجیل‌هایی را شور می‌کنند که نگهداری مناسبی نداشته باشند و با شور کردن تلاش می‌کنند تا مزه ماندگی و کهنگی آن از بین برود.

دکتر اباصلتی تصریح کرد: همچنین مصرف بیش از حد میوه‌های خشک هم می‌تواند برای سلامتی بدن شما دردسر ساز باشد؛ میوه‌های خشک در مقایسه با میوه‌های تازه آب کمتری دارند؛ بنابراین، مصرف بیش از حد آن‌ها در دراز مدت می‌تواند انرژی زیادی به بدن برساند و باعث چاقی شود.

وی اضافه کرد: نمک ماده ای است که مصرف زیاد آن نه تنها باعث افزایش فشار خون می شود بلکه می تواند مشکلاتی مانند خطر بیماری قلبی و عروقی یا افزایش خطر سرطان معده را به وجود آورد، بنابراین همه افراد باید تلاش کنند این ماده مضر را از سبد غذایی کم کنند ..

مدیر گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با ذکر این نکته که در شب یلدا، تعادل مصرف خوراکی‌ها نباید فراموش شود، تأکید کرد: تداخل مصرف میوه و آجیل و شیرینی در شب یلدا، گاه موجب بدکاری دستگاه گوارش می‌شود، به طور کلی پرخوری و مصرف بیش از حد مواد غذایی، برای بدن مضر است و مصرف بهینه آن جنبه دارویی دارد، پس باید مراقب باشیم که اندازه مصرف کردن را مدنظر قرار دهیم و در مصرف شیرینی هم بیشتر از قبل تعادل را رعایت کنیم.

دکتر اباصلتی ضمن اشاره به خط قرمزهای تغذیه در شب یلدا، بیان کرد: اصولاً افراط و تفریط در مصرف مواد غذایی خطرناک است، اگر می‌خواهید شب یلدای خود را سالم و سلامت در کنار خانواده بگذرانید، در مصرف این خوراکی‌ها زیاده‌روی نکنید؛ پرهیز غذایی و نکات سلامتی به ما کمک می‌گند تا که شب یلدای امسال را متفاوت‌تر از سال‌های قبل بگذرانیم.

وی خاطرنشان کرد: در شب یلدا باید به انتخاب وعده شام سبک برای سلامت دستگاه گوارش خود و صرف زودتر این وعده غذایی در این شب، عدم مصرف شیرینی بعد از خوردن وعده شام به جهت حفظ تعادل و عدم به هم خوردن میزان کالری در بدن به‌خصوص در افراد دیابتی، عدم خوردن همزمان هندوانه و آجیل با هم، عدم مصرف آجیل کهنه و پوست شده (قهوه ای رنگ)، عدم خوردن تنقلات بعد از وعده شام و عدم خوردن آجیل شور برای بیمارانی که چربی یا فشار خون بالا دارند توجه کرد.

بیشتر بخوانید:

کدام مواد غذایی برای مشکلات گوارشی مفیدند؟

۴۷۲۳۶