رد صلاحیت ترامپ در چه شرایطی نقض می‌شود؟

دادگاه عالی ایالت کلرادو با حکمی بی‌سابقه مبنی بر اینکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، از نظر قانون اساسی این کشور واجد شرایط نامزدی در سال ۲۰۲۴ نیست، تاریخ ساز شد. این دادگاه با اتکا به اصلاحیه چهاردهم قانون اساسی، که حق نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را برای کسانی در شورش یا قیام علیه ایالات متحده «در زمان تصدی شرکت کرده اند» محدود می‌کند.

این برای اولین بار در تاریخ آمریکاست که دادگاه کلرادو از اصلاحیه قانون اساسی برای حذف ترامپ از رقابت‌های انتخاباتی استفاده کرده است. در پی رد صلاحت ترامپ در ایالت کلرادو، استفان چانگ، سخنگوی ستاد انتخاباتی ترامپ در بیانیه‌ای گفت: «دادگاه عالی کلرادو تصمیمی کاملاً ناقص صادر کرد و ما به سرعت به دادگاه عالی ایالات متحده مراجعه خواهیم کرد تا درخواست تعلیق کامل این تصمیم ضد دموکراتیک را بدهیم.»

این تصمیم مانع رای گیری مقدماتی جمهوری خواهان برای ترامپ در کلرادو می‌شود؛ رای گیری که قرار است در اوایل ماه مارس در سه شنبه بزرگ برگزار شود. با این حال، رای دادگاه کلرادو ۴ به ۳ بود و اجرای این حکم تا ۴ ژانویه و درخواست تجدیدنظر ترامپ در دیوان عالی آمریکا به تعویق افتاده است. 

از بسیاری جهات، این حکم تاریخی، ترامپ را به دلیل تلاش برای خدشه در انتخابات ۲۰۲۰ متهم می‌داند و برای رفتار ضد دموکراتیک او (دستور برای حمله به کنگره آمریکا) مجازات سیاسی در نظر می‌گیرد. 

اما ترامپ بر هنر تبدیل شکست به موفقیت مسلط است. او در حال حاضر در موضع قوی‌تری برای شکست دادن جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، نسبت به یک سال پیش، قبل از محکومیت کیفری در چهار حوزه قضایی، قرار دارد. او و متحدان جمهوری‌خواهش ضمن مخالفت با حکم دادگاه کلرادو، به شدت دست به کار شده اند.

دادگاه می‌گوید ترامپ دست به شورش زده است

دادگاه عالی کلرادو نتیجه گیری قاضی دادگاه مبنی بر اینکه حمله ۶ ژانویه به ساختمان کنگره آمریکا یک شورش بود و ترامپ «در آن شورش شرکت داشت» تأیید کرد. اما موانع قانونی کلیدی نیز وجود دارد که رقبا باید قبل از حذف نام ترامپ از هر برگه رای برطرف می‌کردند. به عنوان مثال، متن اصلاحیه چهاردهم در واقع «شورش» را تعریف نمی‌کند یا معنای «درگیر شدن در» شورش را مشخص نمی‌کند.

با این حال قضات کلرادو می‌گویند او هنگامی که به حامیانش گفته بود «تا ساختمان کنگره بروید» و برای «بازپس گیری کشورمان به شدت بجنگید» به خشونت دامن زد. قضات کلرادو در گزارش ۱۳۴ صفحه‌ای نوشتند: «رئیس جمهور (سابق) ترامپ استفاده از خشونت و اقدام غیرقانونی را برای ایجاد اختلال در انتقال مسالمت آمیز قدرت تحریک و تشویق کرد.»

همچنین، بخش ۳ از اصلاحیه چهاردهم می‌گوید که شورشیان سوگند شکن نمی‌توانند به عنوان سناتور، نماینده، انتخاب کننده ریاست جمهوری، یا هیچ منصبی اعم از ملکی یا نظامی در سطح ایالتی یا کل کشور ایالات متحده خدمت کنند. اما این بخش اشاره‌ای به ریاست جمهوری نمی‌کند و همین بخت ترامپ برای باقی ماندن نامش در برگه رای را حفظ می‌کند.

توقف حکم دادگاه کلرادو، خبر خوبی برای ترامپ است

در حکم دادگاه کلرداو آمده است: اگر ترامپ تا ۴ ژانویه به دیوان عالی استیناف کند، که تقریباً قطعی است، اجرای حکم دادگاه کلرادو (رد صلاحیت ترامپ در کلرادو) تا زمانی که عالی‌ترین دادگاه این کشور اعلام کند که آیا این پرونده را بررسی می‌کند یا نه، متوقف می‌شود - و اگر دادگاه عالی اعلام کند که به این موضوع رسیدگی می‌کند، تا زمانی که رای نهایی را صادر کند، حکم دادگاه کلرادو متوقف خواهد شد. 

جنا گریسولد، نماینده کلرادو ملزم است تا ۵ ژانویه فهرست نامزد‌های انتخابات مقدماتی ریاست جمهوری حزب جمهوری خواه برای ۵ مارس را تأیید کند و ترامپ برای استیناف به دیوان عالی آمریکا تا ۴ ژانویه فرصت دارد و می‌تواند از توقف حکم دادگاه کلرادو بهره ببرد.

گریسولد، از حزب دموکرات، معتقد است ترامپ شورش و حمله به کنگره را تحریک کرده است، اما در مورد صلاحیت ترامپ بر اساس اصلاحیه چهاردهم موضعی اتخاذ نکرده است. 

قضات کلرادو گفتند که گریسولد «تا زمان دریافت هر گونه دستور یا حکمی از سوی دادگاه عالی، همچنان ملزم به درج نام ترامپ در رای گیری مقدماتی ریاست جمهوری ۲۰۲۴ خواهد بود». با این حال، حتی اگر او در انتخابات مقدماتی باقی بماند و نامزد حزب جمهوری‌خواه شود، همچنان ممکن است با رای دادگاه عالی برای انتخابات عمومی رد صلاحیت شود و سایر ایالت‌های آمریکا نیز از کلرادو دنبال روی کنند.

مخالفان راهی برای پیروزی ترامپ ارائه می‌دهند

اصلاحیه چهاردهم قانون اساسی که پس از جنگ داخلی تصویب شد، بیان می‌کند که مقاماتی که سوگند حمایت از قانون اساسی را یاد می‌کنند، اگر «در شورش شرکت داشته باشند» از تصدی مقام دولتی در آینده منع می‌شوند. اما این عبارت مبهم است، صراحتاً به ریاست جمهوری اشاره نمی‌کند و تاکنون فقط دو بار از سال ۱۹۱۹ به بعد اعمال شده است.

تصمیم دادگاه عالی کلرادو مبنی بر منع شرکت دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در انتخابات مقدماتی این حزب، انتقاد اعضای جمهوری خواه کنگره را برانگیخته است.

 رونی جکسون، عضو مجلس نمایندگان آمریکا (جمهوری خواه تگزاس) تصمیم دادگاه فوق را «آخرین روز‌های این کشور» توصیف کرد.جکسون تاکید کرد که مخالفان «می‌دانند که نمی‌توانند ترامپ را شکست دهند»، بنابراین «در انتخابات تقلب می‌کنند». او نسبت به بازگشت ترامپ به کاخ سفید پس از نتایج انتخابات آینده ابراز اطمینان کرد.

به نوبه خود، مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا (جمهوری خواه اهل لوئیزیانا)  اعلام کرد که حکم دادگاه در کلرادو به دلایل سیاسی صادر شده و به احتمال زیاد لغو خواهد شد.

دادگاه عالی ایالات متحده حرف نهایی را خواهد زد

همه می‌دانند که رد صلاحیت ترامپ در کلرادو حرف پایانی نیست. این پرونده به دیوان عالی آمریکا می‌رود. اینکه قضات دادگاه عالی آمریکا چگونه و با چه سرعتی تصمیم خواهند گرفت و استدلال آن ها چه خواهد بود، پیامد‌هایی برای تقویم سیاسی آمریکا خواهد داشت.

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا