در چهارمین روز جشنواره سینما حقیقت چه گذشت؟

چهارمین روز از هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» در سالن‌های مختلف پردیس سینمایی چارسو و سالن سینماتوگراف موزه سینما از ساعت ۱۱ صبح با اکران فیلم‌ها آغاز شد و تا ساعت ۲۴ اکران‌ها ادامه داشت.

در چهارمین جلسه «فیلم خبر» که پنجشنبه ۳۰ آذرماه برگزار شد، ۱۷ مستند از «هولاین در ایران» تا «من محمدحسن را دوست دارم» بررسی شدند. همچنین شماره ۲۱ ویژه‌نامه «سینماحقیقت» در هفدهمین دوره این رویداد منتشر و رونمایی شد.  

این ویژه‌نامه که ۱۶۰ صفحه دارد در ابتدا با یادداشتی از محمد حمیدی‌مقدم مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و دبیر جشنواره با عنوان «ضیافت هفدهم» آغاز می‌شود. پس از آن سعید مروتی روزنامه‌نگار و منتقد سینما طی یادداشتی به این پرسش پاسخ می‌دهد که چرا برگزاری جشنواره برای سینمای مستند واجب‌تر از نان شب است.

باتوجه به اتفاقات اخیر فلسطین، جشنواره امسال یک بخش ویژه به غزه اختصاص داده است و در این بخش پنج مستند شاخص با موضوع غزه اکران و درباره آن‌ها بحث و گفتگو شده است. اگر در جشنواره امسال نتوانستید از پنل غزه دیدن کنید، می‌توانید در بخش «زخم زیتون» این ویژه‌نامه با آثار اکران شده آشنا شوید و گفتگوی چند فیلمساز را مطالعه کنید.

همچنین بخش «نگر» به تغییرات و موانع پیش روی فیلم مستند و جشنواره‌ها، بخش «پلان» به سینمای مستند و جشنواره‌های آن و بخش «زاویه دید» جایگاه فیلم‌های مستند در جشنواره‌های بزرگ با مطالعه موردی حضور «فارنهایت ۱۱/۹» در جشنواره کن را بررسی کرده است.  

همچنین مصطفی زمانیان رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گفت: فرصت حضور در جشنواره «سینماحقیقت» برای من و بسیاری از دولتمردان این فضا را فراهم می‌کند که یک فرصت آشتی و همزیستی بین این دو جریان اثرگذار یعنی دولتمردان و مستندسازان و هنرمندان ایجاد شود.

همچنین در چهارمین روز این جشنواره هانا پولاک، جیمز لانگلی و مهرداد اسکویی، داوران ۲ بخش بین‌الملل جشنواره «سینماحقیقت» شدند.

کارگاه «استراتژی‌های پخش بین‌الملل» با ندا لوکیچ، مدیر پخش جشنواره‌ای شرکت پخش تاسکوفسکی، در هفدهمین جشنواره سینماحقیقت برگزار شد.

میلیوشا آیتوگانووا، سلیمان سیسه و رضا میرکریمی، داوران مستند بلند مسابقه بین‌الملل هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «سینماحقیقت» معرفی شدند.

صبح پنجشنبه ۳۰ آذرماه محمد حمیدی مقدم دبیر هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» با میهمانان خارجی این دوره، دیدار کرد. همچنین مراسم بزرگداشت مهرداد زاهدیان در چهارمین روز هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» برگزار شد.

محمد حمیدی‌مقدم در دیدار با میهمانان خارجی گفت: امسال هفدهمین سالی است که جشنواره سینماحقیقت برگزار می‌شود و این جشنواره امروز تبدیل به یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های ایران و خاورمیانه شده است. 

دبیر هفدهمین جشنواره سینماحقیقت با اشاره به ویژگی مهم این دوره از جشنواره گفت: امروز شور جوانان ایرانی و مخاطبان جشنواره یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. با توجه به اینکه خود من در اکثر جشنواره‌های مستند مهم دنیا حضور داشتم، فکر می‌کنم مهمانان عزیز ما هم این شور و علاقه جوانان ایرانی و حاضران در جشنواره را تایید می‌کنند.

مدیر مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی تاکید کرد: خیلی دوست داریم که همواره میزبان تعداد زیادی از مستندسازان برتر از نقاط مختلف جهان در ایران باشیم تا این دادوستد آموزشی بین مستندسازان ایرانی و اساتید جهانی شکل بگیرد. متاسفانه توان ما در این زمینه کم است اما تلاش می‌کنیم که این مسیر هر سال بازتر شود. 

حمیدی‌مقدم با اشاره به قدرت سینمای مستند ایران و فیلم‌های خوبی که هر ساله ساخته می‌شود، گفت: متاسفانه سینمای مستند ایران در زمینه تبلیغات در سطح جهانی مانند سینمای داستانی مورد توجه نبوده است. می‌خواهیم این اتفاق در حوزه جهانی برای سینمای مستند ایران رخ دهد.

او ادامه داد: این مساله به تکنیک‌های استاندارد بین‌المللی بر می‌گردد و هدف ما از برگزاری برخی کارگاه‌ها در جشنواره سینماحقیقت این است که مستندسازان ایرانی این تکنیک‌ها را بیاموزند و در سطح بین‌المللی هم خوش بدرخشند.

دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت تصریح کرد: مستندهای ایرانی بیشتر بومی است و خیلی دوست داریم که مستندسازان ایرانی را در تولیدات بین‌المللی هم شرکت دهیم. به عنوان مثال تاکید ما روی حضور شخصیت‌هایی مانند جیمز لانگلی در جشنواره سینماحقیقت به این دلیل است که مستندسازان ایرانی ببینند چگونه یک مستندساز در منطقه دیگری رنج می‌کشد و مستند می‌سازد. 

حمیدی‌مقدم با اشاره به حضور شهید العلم درباره دلایل دعوت او به جشنواره سینماحقیقت گفت: به عنوان کسی که تحصیلات آکادمیک در زمینه سینما دارم، معتقد هستم باید به بخش عکاسی مستند توجه ویژه‌ای شود. ما در سال آینده می‌خواهیم بخش عکاسی مستند را به جشنواره سینماحقیقت اضافه کنیم و آقای شهیدل علم به عنوان یکی از شاخص‌های عکاسی دنیا و آسیا این تجربیات را انتقال دهند و ما عکاسی را تبدیل به پایه‌ای از سینمای مستند کنیم.

او در ادامه درباره هانا پولاک دیگر میهمان جشنواره سینماحقیقت گفت: تعداد زیادی از شرکت‌کننده‌ها در جشنواره سینماحقیقت امسال خانم‌ها هستند و فیلم‌های بسیار خوبی هم در جشنواره امسال توسط خانم‌ها ساخته شده است. خانم هانا پولاک تجربه‌ فراوان و شناختی زیادی از ایران دارد. تلاش می‌کنیم با استفاده از این تجربیات به این سمت حرکت کنیم که چگونه مستندساز می‌تواند یک مستند سخت را تحت کنترل در بیاورد و همه این دیدگاه‌ها هدفمند بوده است.

حمیدی‌مقدم با اشاره به بخش ویژه غزه در جشنواره امسال گفت: شناخت مستندساز از حوزه علوم اجتماعی و فضای جهانی برای ما خیلی مهم است. از خانم آرلین کلشما دعوت کردیم که از برزیل به ایران بیاید تا با توجه به اینکه شناخت خوبی از فرهنگ عرب و فلسطین دارند این بحث را برای مستندسازان ایرانی باز کنند که چگونه می‌توان از یک نقطه جغرافیایی، نقطه دیگر جغرافیایی را خوب شناخت و درباره آن کار کرد.

او در توضیح یکی از مهم‌ترین اهداف جشنواره گفت: در زمینه سینمای مستند به کشورهای همسایه خودمان اهمیت می‌دهیم ولی هنوز جای خودمان را پیدا نکرده‌ایم. هدف بعدی ما این است که همه کشورهای آسیای میانه، کشورهای فارسی زبان و همسایه‌های ایران را مانند یک هاب در بر بگیریم. هنوز این اتفاق نیفتاده است که فیلمسازان عراق، لبنان، افغانستان، ارمنستان، تاجیکستان، ازبکستان، قزاقستان و حتی روسیه یکی از نگاه‌های اصلی‌شان جشنواره سینماحقیقت باشد. در حال کار روی این مساله هستیم که هاب تمام این کشورها باشیم.

دبیر جشنواره ادامه داد: این مساله برای ما مایه تاسف است که چرا از فیلمساز افغانستانی یا تاجیکستانی فیلمی در جشنواره سینماحقیقت نیست. شاید ما نتوانسته‌ایم خودمان را به خوبی معرفی کنیم یا آنها نتوانسته‌اند با ما ارتباط بگیریند. این هدف قطعی آینده ما است که بتوانیم در زمینه سینمای مستند هاب منطقه‌ای شویم.

حمیدی‌مقدم با اشاره به حضور سوینچ یشیلتاش در جشنواره گفت: بخش داستانی سینمای ایران و ترکیه بسیار با هم عجین است و در حوزه مستند هم این پیوند را داریم. همیشه دوست داریم مهمانی از ترکیه داشته باشیم که از جهان مستند این کشور هم مطلع شویم. 

رئیس مرکز سینمای مستند، تجربی و پویانمایی تصریح کرد: یکی از تجربه‌های جالب من در جشنواره کازان روسیه بود که مدیر این جشنواره خانم میلیوشا هم فردا به ما ملحق می‌شود. من آقای اوویدیو سالازار را در آن جشنواره دیدم و خیلی دوست داشتم که ایشان در جشنواره ما هم حضور داشته باشند. تماشای فیلم ایشان در جشنواره کازان برای من تجربه جالبی بود و خوشحالم که در جشنواره ما هم حضور دارند.

حمیدی‌مقدم با تاکید بر برگزاری بخش ویژه غزه در جشنواره امسال گفت: ما در جشنواره امسال تلاش کردیم مظلومیت مردم غزه که بی‌گناه کشته می‌شوند را نشان دهیم. به همین دلیل دریچه‌ای باز کردیم و از آقای عاید نبا فیلمساز اردنی، فلسطینی و فرانسوی خواستیم که در این جشنواره شرکت کنند و از تجربه‌های خود برای مستندسازان ایرانی بگوید.

دبیر جشنواره سینماحقیقت گفت: ما به این مراودات نیاز داریم و امیدواریم که سینمای مستند ایران بتواند از این فرصت استفاده کند و در آثار خود قدرتمند شود. ما امسال یک دوره استثنایی را در مستندهای فیلمسازان ایرانی سپری می‌کنیم. مستندهایی که خیلی جسور، مطالبه‌گر و طراح مساله هستند. مستندهایی که به دنبال حل مشکلات هستند و به همین دلیل مساله طرح می‌کنند. این اتفاق ویژه‌ای بوده است.

 حمیدی‌مقدم ادامه داد: ما رشد زیادی در زمینه مستندهای حیات وحش، محیط زیست، اجتماعی و پرتره‌هایی که ساختند، داشته‌ایم. امسال مستندسازان حاضر در جشنواره سینماحقیقت در بحث فرم و ساختار جهش داشته‌اند. بخش بین‌المللی هفدهمین جشنواره سینماحقیقت هم بسیار خوب است و حاضران در جشنواره بسیار راضی بوده‌اند. امیدوارم از بودن در ایران لذت ببرند و تجربه خوبی داشته باشند.

دبیر جشنواره سینماحقیقت در پایان این نشست تاکید کرد: سخن آخر اینکه مستندسازان با همه جنس سینما فرق دارند چون جسور هستند و سفر می‌کنند. ممنون هستم که به ایران آمدید و فضای فرهنگی ما را تماشا کردم. امیدوار هستم که این فرهنگ و آرامشی که الان در ایران حاکم است را به دوستان و کشورهای خودتان انتقال دهید. ایران بسیار امن است و جوانان در حال کار هستند و به سمت یک آینده روشن‌تر حرکت می‌کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر