واکنش فرمانده بلندپایه ارتش به تهدیدات اسرائیل برای حمله نظامی به ایران /پیشرفته ترین تجهیزات نظامی ایران را بشناسید

مشروح گفت و گو با امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران را در ادامه بخوانید؛

چندی پیش رهبر معظم انقلاب اسلامی، سیاست‌های کلی توسعه دریا محور را ابلاغ کردند؛ نظر شما به عنوان فرمانده نیروی دریایی ارتش که از متولیان و فعالان در عرصه دریا هم هستید، درباره این سیاست‌ها چیست؟ چه باید کرد که این سیاست‌ها به درستی اجرا شوند؟ نیروی دریایی، چه وظایف و برنامه‌هایی برای تحقق این سیاست‌ها دارد؟

توسعه دریا محور، یکی از الزامات و واجباتی است که می‌تواند در جمیع اقتصاد کشور، نقش‌آفرینی مهمی داشته باشد. سیاست‌هایی که به تصویب مقام معظم رهبری رسیده و ابلاغ شده، سه حوزه مهم را در برمی‌گیرد؛ یک بخش، آموزش است که دریانوردها آمادگی حضور موفق و فعالیت را داشته باشند؛ یک بخش، صنعت است که باید پای کار بیاید و در حوزه ساخت و تعمیر، ورود پیدا کند که خود این امر در کرانه، پس کرانه و پسا پس کرانه آورده دارد؛ محور مهم دیگر، امنیت دریایی است که بر عهده ما است.

نقش راهبردی ایران در جلسات نظامی و امنیتی جهان به روایت فرمانده ارشد ارتش

ویژگی‌های تسلیحاتی منحصر به فرد ناوشکن «دیلمان» را بشناسید +عکس

در حوزه اقتصادی، زمینه‌ها بسیار وسیع و گسترده هستند؛ حداقل آن بحث دریانوردی است که شامل عبور و مرور شناورها می‌شود؛ همانطور که می‌دانید ۹۰ درصد تجارت ما از طریق دریا انجام می‌شود؛ همچنین حوزه شیلات و تغذیه را نیز شامل می‌شود. در حوزه آموزش، تنوع بسیار بالاست؛ بخشی از آموزش در ساحل قابل استفاده است، بخشی حوزه فنی است و بخش مهم دیگر، حوزه دریانوردی است که نیاز به تربیت و آموزش دارد؛ بخش امنیتی که بر عهده ما است، فراهم‌کردن شرایط ایمن و دارای امنیت قابل قبول برای انجام فعالیت‌های اقتصادی، تحقیقاتی و اکتشافی است. این، مأموریتی است که بر عهده ما به عنوان نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران گمارده شده است.

آنچه که مهم است این است که برای تحقق این سیاست‌ها باید بین دستگاه‌ها، همدلی و هم‌افزایی ایجاد شود. باید همه در کنار یکدیگر قرار بگیرند، دست به دست همدیگر بدهند و این سیاست‌ها را به منصه ظهور برسانند تا در عمل و در محیط دریا، قابل احصا باشد و بتواند مستقیماً در اقتصاد کشور اثر خود را بگذارد؛ علاوه بر این، می‌تواند به همسایه‌ها هم کمک‌رسانی کند. پس از ابلاغ این سیاست‌ها در یک فاصله زمانی کوتاه، ریاست‌جمهوری به دستگاه‌های دولتی ابلاغ کرد که برنامه‌هایشان را ارایه کنند و معاون اول محترم را هم مسؤول کردند تا این هم‌افزایی انجام بشود.

قطعاً ما باید به صحنه بیاییم تا گام بزرگی برداشته شود؛ به این معنا که تمام غفلت‌های گذشته جبران شود چون بیش از چهار دهه است که فرمانده معظم کل قوا بر حوزه دریا به ویژه در سواحل جنوب، دریای عمان، شمال اقیانوس هند و سواحل زیبای مکران تأکید کردند؛ جبران این عقب‌ماندگی، نیاز به گام بلندی دارد که جز با همدلی و همراهی، امکان‌پذیر نیست.

بسیاری معتقد هستند تهدیدات آینده علیه ایران، دریا پایه و هوا پایه هستند. نظر شما در این خصوص چیست؛ و چرا تهدیدات احتمالی، بیشتر دریا محور خواهند بود؟

این امر به خاطر ویژگی‌های خاص دریا است؛ در دریا علم و دانش حرف اول را می‌زند که منتهی به توانمندی فنی و صنعتی کشور، می‌شود. بخش عمده اقتصاد ما از طریق دریا شکل می‌گیرد و دلیل اصلی تهدید هم همین است؛ دشمنان نمی‌خواهند مردم ما از این فرصت خدادادی بهره‌مند شوند و مبنای اقتصاد را بر پایه دریا برنامه‌ریزی کنند؛ همچنین می‌خواهند ما را از حضور در دریا بترسانند. علاوه بر این، در دریا امکان سنگرسازی وجود ندارد، یعنی این امکان وجود ندارد که شما بتوانید از دید دشمن، پوشیده بمانید؛ بنابراین به سمت استفاده از تجهیزات دورایستا می‌روند؛ لذا ما با توانمندی که امروز داریم چه به لحاظ فنی، دانشی و صنعتی، باید خودمان را به روز و کاملاً آماده نگه داریم که تهدیدات را به کمترین درجه ممکن برسانیم.

در چند ماه اخیر، بیشتر توجه‌ها و اخباری که از نیروی دریایی ارتش به مردم رسید، پیرامون مأموریت تاریخی ناوگروه ۸۶ بود؛ اما مأموریت‌های نیروی دریایی ارتش در عرصه‌های مختلف هیچ‌گاه تعطیل‌بردار نیست؛ درباره اقدامات نیروی دریایی ارتش در اسکورت کشتی‌های تجاری، نفت‌کش‌ها و مبارزه با دزدان دریایی توضیح دهید که چه اقداماتی در این مدت انجام شده است؟

ما تقریباً در این دوره در بحث حضور امنیت‌ساز در محورهای مواصلاتی و نزدیک به کشورمان از جمله اقیانوس هند، خلیج عدن و دریای سرخ در غرب و تنگه مالاکا در شرق و سواحل جنوبی یا شمالی اقیانوس هند بنا به نیاز، برای تأمین امنیت حضور داشتیم. یک زمانی ما فقط سومالیایی‌ها و کسانی که در آن محدوده حضور داشتند را به عنوان دزدان دریایی می‌شناختیم؛ البته آن‌ها هم ذاتاً دزد نیستند بلکه به خاطر استعمار و استثماری که در موردشان انجام شده، برای تأمین زندگی‌شان به این مسیر هدایت شدند اما متأسفانه دزدان واقعی نظیر آمریکایی‌ها، از اینجا سر در آوردند که به منافع ما نگاه داشتند و تعدی می‌کردند.

زمانی که ناوگروه ۸۶ در مأموریت بود، ما به طور هم‌زمان در غرب و شرق اقیانوس هند حضور جدی داشتیم؛ یعنی هم‌زمان سه ناوگروه ما در حال تأمین امنیت و برقراری اسکورت و امنیت خطوط کشتیرانی و نفت‌کش‌ها بودند. عمده تجارت ما به ویژه در حوزه‌هایی مثل نفت از طریق دریا انجام می‌شود و اقتصاد داخل کشور، اگر دریا امنیت نداشته باشد، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ مثلاً کنجاله‌ها و دانه‌هایی که مصارف مختلف دارند و لازم است به کشور بیایند، با مشکل مواجه خواهند شد، یا تولیدات داخلی که مشتری‌های خارجی دارند، تحت تأثیرات منفی قرار می‌گیرند و قطعاً به مردم عزیز ایران، آسیب می‌رساند.

در نیروی دیایی ارتش، همرزمان من به طور مداوم علاوه بر ناوگروه ۸۶ که مسیر اقیانوس آرام و عرض اقیانوس اطلس را برای اولین بار در تاریخ طی کرد و شناورهایی که ما در آن محدوده داشتیم را تحت اسکورت خود قرار داد و نشان داد که می‌تواند در هر جایی که لازم باشد به طور مداوم حضور داشته باشد، همچنین در مثلث تنگه باب المندب، تنگه هرمز و تنگه مالاکا که مرکز اقتصاد جهانی است و بیش از ۷۰ درصد تجارت جهانی در اینجا انجام می‌شود نیز حضور جدی داشتیم و توانستیم همه شناورهایمان را در طول این دوره، به سلامت به مقصد برسانیم.

استفاده از شناورهای بدون سرنشین در سطح جهان به سرعت در حال گسترش است؛ آیا نیروی دریایی ارتش به «شهپاد» مجهز است؟ وضعیت نیروی دریایی ارتش در تولید و به کارگیری «شناورهای بدون سرنشین» چگونه است؟

در حوزه بدون سرنشین‌ها که شامل زیر سطح، سطح و پروازی یعنی پهپادها می‌شوند، ما به طور خاص در زمینه سطح، مدل‌های مختلف با مأموریت‌های متنوعی را تعریف کردیم، در اختیار داریم و از آن استفاده می‌کنیم چون یک بخش جمع‌آوری داده‌ها در سطح اقیانوس در حوزه‌های مختلف است که ما مستقیماً به ویژه برای پیش‌بینی شرایط جو اقیانوس، از آن استفاده می‌کنیم؛ همین حوزه در کنترل نظارت هم مورد استفاده است. علاوه بر آن، بحث رزمی را نیز داریم که الحمدالله امروز این توانمندی در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در اختیار است، اما بنا به دلایلی هنوز رسانه‌ای نشده و فعلاً هم ضرورتی برای رسانه‌ای‌شدن آن‌ها نمی‌بینیم.

روند تجهیز شناورهای «نداجا» به موشک‌های عمود پرتاب چگونه است؟ چه نوع موشک‌هایی در این شناورها استفاده می‌شوند؟

ما در حوزه توانمندی موشکی در عرصه دریا، هم‌زمان دو سطح را دنبال کردیم. یک سطح ارتقای توانمندی موجود با افزایش تعداد موشک‌هایمان است. امروز، شناورهای موشک‌انداز ما ظرفیت‌شان از نظر موشکی، دو برابر شده است. ان‌شاءالله به زودی سه برابر آن نیز رونمایی و الحاق خواهد شد. خوشبختانه امروز عمود پروازها نیز در حوزه پدافند هوایی، محقق شده و با برنامه‌ای که در پیش داریم، شناورها یک به یک تجهیز می‌شوند اما فعلاً رونمایی نشده و قطعاً در زمان مناسب خود، این اتفاق خواهد افتاد.

امروزه پرنده‌های بدون سرنشین، جایگاه ویژه و مهمی در مأموریت‌های نیروهای مسلح در سطح جهان دارند؛ پیشرفت نیروی دریایی ارتش در حوزه پهپادها چگونه است؟ در روزهای آینده آیا الحاق و رونمایی در این حوزه خواهید داشت؟

در حوزه پهپادی، ابتکاری که در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران اتفاق افتاد، این بود که برای اولین بار واژه «ناو پهپادبر» ایجاد شد که اولین آن، ناو دسته پهپاد بر نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود که در سال ۱۴۰۱ رونمایی و الحاق شد.

در حوزه پهپادی، ظرفیت امروز ما به گونه‌ای است که به سمت دسته‌های پروازی رفته‌ایم و امروز، پهپادهایی که ما در اختیار داریم، ویژگی‌هایی دارند که بُرد عملیاتی ما را تا هزاران کیلومتر افزایش داده‌اند. دسته پروازی به این معنی است که هر پهپادی که مأموریتی به آن واگذار می‌شود، توانمندی دارد که در نهایت درگیری اصلی اتفاق می‌افتد. برای رسیدن به این توانمندی همه ظرفیت‌های صنعتی، علمی و دانشی کشور پای کار آمد و به لطف خداوند، امروز در یک جایگاه بسیار بالایی قرار دارد.

یکی از عرصه‌های فعالیت کارخانجات نداجا، تولید شناورهای سبک، متوسط و سنگین است؛ آیا در این عرصه برنامه خاصی دارید؟ وضعیت نیروی دریایی ارتش در حوزه شناورهای تندرو، چگونه است؟

ما در بخش ساحلی تا عمق ۲۴ کیلومتر در دریا، تیپ‌های تکاور و تیپ‌های عملیات ویژه را داریم که شناورهای تندرو و با سرعت بالا در اختیار این عزیزان است. در این زمینه، ما برنامه توسعه‌ای به تعداد کافی، به روز و با داشتن امکانات شناسایی و رزمی داریم؛ یعنی هم به توپخانه و هم به موشک تجهیز خواهند شد.

هاورکرافت (هواناو) چطور؟ هاورکرافت «پیروزان» که وزارت دفاع داشت آن را تولید می‌کرد، آیا ملحق شده است یا برنامه‌ای برای الحاق در روزهای آینده دارید؟

«پیروزان» اولین تجربه ما بود که در حال حاضر مراحل آخر خود را طی می‌کند؛ جنس بدنه آن کاملاً ایرانی است که صنایع دفاعی ما تولید کرده و ظرفیت دانشی کشور را پای کار آورده است؛ از نظر وزنی، رادار گریزی بی‌نظیر است. با توجه به شرایطی که هواناوها دارند، اساساً رادارگریز هستند اما می‌شود با یک تکنولوژی راداری خاص، آن‌ها را کشف و شناسایی کرد؛ اما پیروزان از لحاظ جنس بدنه و توانمندی در حدی است که کاملاً رادارگریز است. امروز همه هواناوهای ما، مأموریت ویژه رزمی دارند و به سامانه‌های موشکی با بُرد بلند، تجهیز هستند.

حضور در اقیانوس‌ها، آب‌های آزاد و مداومت مأموریتی، نیاز به تجهیزات متناسب با آن محیط دارد. در حوزه ساخت ناوشکن‌های سنگین و زیر دریایی کلاس سنگین، چه برنامه‌هایی دارید؟

به لطف خدا، پروژه «بعثت» پیشرفت خود را دارد؛ امیدواریم ان‌شاءالله در سنوات بعدی بتوانیم برنامه الحاق و رونمایی در این حوزه را داشته باشیم.

پیشرفت‌های نیروی دریایی در حوزه ناوبری و جنگ الکترونیک را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ما امروز خودمان تجهیزات ناوبری می‌سازیم. شرکت‌های دانش‌بنیان، ذیل کارخانجات نوآوری دریایی ما با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، این تجهیزات را تولید می‌کنند. در حوزه جنگال هم توان داخلی کشور، امروز در صنایع الکترونیکی به حدی رسیده است که ما در دریا، حرف برای گفتن داریم.

در روزهای اخیر، ناو «دیلمان» به ناوگان شمال ملحق شد؛ درباره ویژگی‌ها و قابلیت‌های این شناور پیشرفته برای ما بگویید؟ از چه تسلیحاتی برخوردار است و چه قابلیت‌هایی نسبت به نمونه‌های پیشین خود دارد؟

اولین تفاوت، شکل ظاهری این شناور است که یک تجربه جدید است؛ همه طراحی‌های آن داخلی است، یعنی در خود نیروی دریایی ارتش انجام شده و ساخت آن، توسط صنایع دفاعی کشور صورت گرفته است. از نظر تجهیزاتی با توجه به اینکه ما یک نگاه آموزشی به ناوشکن دیلمان داریم، سعی شده آخرین دستاوردها در حوزه‌های مختلف روی شناور سوار شود و شناور به آن‌ها تجهیز شود، تا عزیزان در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بتوانند از این ظرفیت استفاده کنند و کاملاً به روز در ناوگان جنوب در مأموریت‌ها حاضر شوند.

دیلمان با توجه به اینکه بالگردبَر است، در حوزه تأمین ایمنی شناورها در دریا از اهمیت بالایی برخورداراست چراکه دریای خزر یک دریای مواج است و عمده شناورهایی که در آن تردد می‌کنند، خیلی بزرگ نیستند. علاوه بر این، هم شناورهای تجاری خود ما و هم صیادان عزیز که آنجا با شناورهای ماهیگیری نیمه سبک و قایق صیادی می‌کنند، نیاز به امدادرسانی دارند. دیلمان با توجه به اینکه بالگردبَر است، می‌تواند نقش بسیار مهم و مؤثری در این زمینه داشته باشد.

دیلمان، از لحاظ سامانه‌های دفاعی و موشکی چه قابلیت‌هایی دارد؟

دیلمان از نظر توپخانه، سامانه‌های موشکی، اژدری، کشف و شناسایی، توانمندی‌های به روز دنیا را داراست اما نگاه ویژه ما به سمت آموزش کارکنان جوان است و این توانمندی‌ها بیشتر به این دلیل، روی شناور استقرار پیدا کرده است چراکه ناوگان جنوب ما، هر اتفاقی که در دیلمان افتاده عیناً در سایر سامانه‌ها همچون جماران، سهند و دنا انجام می‌شود.

در حوزه استفاده از هوش مصنوعی، وضعیت نیروی دریایی ارتش چگونه است؟

امروز تاکید ما بیشتر در حوزه بدون سرنشین‌ها با اولویت زیر دریایی بدون سرنشین با توانمندی بسیار بالاست. همچنین در حوزه شناورهای بدون سرنشین و بحث پهپادی است چون یک جاهایی ضرورت نوع عملیات ایجاب می‌کند که ما ارتباطی با پهپادمان نداشته باشیم و لذا پهپاد بر اساس هوش مصنوعی خود، مأموریتش را انجام می‌دهد و به سلامت برمی‌گردد.

در حوزه زیر دریایی‌ها چه پیشرفت‌هایی صورت گرفته است؟ آیا الحاقی پیش‌رو داریم؟

در حوزه زیر دریایی‌ها الحاق داریم اما رسانه‌ای نمی‌شود، یعنی سیاست ستادی این نیست که رسانه‌ای شود.

وضعیت شناورهای ارتش، در حوزه پدافندی و دفاعی چگونه است و این شناورها برای دفاع از خود، به چه تسلیحاتی مجهز شده‌اند؟

امروز به لطف خداوند در حوزه دفاع نزدیک و بُرد متوسط، توانمندی داخلی حاصل شده و یگان‌های ناوشکن ما تجهیز شده‌اند تا بتوانند با تهدیدات، مقابله کنند؛ قطعاً این حوزه‌های مختلفی از جمله توپخانه، موشک و جنگ الکترونیک را شامل می‌شود.

در روزهای اخیر و در جریان رویارویی حماس با رژیم صهیونیستی، شاهد این هستیم که مقامات این رژیم، ایران را تهدید به حمله نظامی می‌کنند تا به زعم خودشان، ایجاد نگرانی کنند. مواضع توخالی مقامات رژیم اشغالگر، این سوال را به وجود می‌آورد که آمادگی نیروی دریایی ارتش برای دفاع از کشور، در چه حدی است و اگر در این‌باره پیامی برای مردم عزیز ایران دارید، بفرمایید.

این حرف دل همه ما در عرصه دریا خطاب به مردم عزیز ایران اسلامی است؛ مردم عزیز ما بدانند که فرزندان و سربازان‌شان همان‌هایی هستند که با شجاعت هر چه تمام‌تر، با تجهیزاتی که همه دنیا می‌گفتند که امکان حضور در اقیانوس آرام را ندارند و رفتند و حضور پیدا کردند، طوفان‌های سهمگین را پشت سر گذاشتند و فقط به عشق مردم و به عشق نظام این مأموریت را با موفقیت انجام دادند. الحمدالله با همان روحیه جهادی و انقلابی و با عهدی که با شهدای عزیزمان بستیم، چون تعداد زیادی از شهدای ما بدن‌های مبارک‌شان در قعر آب‌هاست، حتماً امنیت‌شان را به ویژه امنیت اقتصادی‌شان در دریا را برقرار می‌کنیم؛ ما هیچ واهمه‌ای از هیچ تهدیدی نداریم.

امروز، تجهیزات، حرف اول را نمی‌زنند بلکه اراده، شجاعت، همت و تلاش، حرف اول را می‌زنند. مردم عزیز ایران بدانند که دشمنان به خوبی دریافت کرده‌اند که در حوزه دریا، هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه، با اقتدار با هر گونه تهدید برخورد قاطع خواهند کرد.

۲۷۲۱۸