کار یک‌پژوهشگر زمانی مفید است که با جامعه در ارتباط باشد

به گزارش خبرگزاری مهر، رونمایی از مجموعه سه‌جلدی «دریچه‌ای به حقیقت دنیا» با حضور حجت‌الاسلام ملکی قائم‌مقام حوزه‌های علمیه کشور، وحید لحمی و فرزاد یوسفی نویسندگان آن در دفتر مرکزی انتشارات کتاب جمکران برگزار شد.

«حجت‌الاسلام پورطباطبایی» رییس هیات مدیره انتشارات کتاب جمکران، به عنوان اولین سخنران برنامه در بیان چگونگی دلیل تدوین این مجموعه با سخنی از مرحوم عین صاد در کتاب فوز سالک شروع کرد و گفت: بلا مرکبی است که علی یک عمر به آن تاخت درحالی‌که وقتی یک ساعت به سراغ ما می‌آید، ناله‌مان درمی‌آید. بلا ما را سنگین می‌کند و خسته می‌شویم، اینجاست که از حق جدا می‌شویم، از حق می‌بریم و پیوندهایمان را از او قطع می‌کنیم.

پورطباطبایی ادامه داد: بسیاری از متدینان و مؤمنان با کوچک‌ترین مشکل، داد و هوارشان بلند می‌شود. شروع می‌کنند به اعتراض کردن به خدا و تصور بسیاری از افراد در جامعه این است که آمده‌اند در دنیا که مدتی زندگی راحتی داشته باشند و فکر می‌کنند به واجبات دینی‌شان عمل کنند، دیگر این‌ها بهترین موجودات روی زمین هستند و نباید کوچک‌ترین تلنگری به آن‌ها وارد شود. درحالی‌که در این کتاب‌ها آمده امیرالمؤمنین فرموده‌اند زندگی با بلا و سختی است و در قرآن خدا فرموده ما انسان را در رنج آفریدیم و همچنین گفته ان مع العسر یسری؛ همراه با سختی آسانی هست. عنوان جلد اول این مجموعه «اینجا هتل نیست» مصداق تام و تمام این مجموعه است که قرار است شش جلد شود. دنیا هتل نیست که با ذره‌ای سختی اعتراض کنیم. هدف از خلقت در این دنیا عبادت کردن است، هدف چریدن در این علفزار دنیا نیست.

در بخش بعدی، محمد حسنی مدیرعامل انتشارات کتاب جمکران گفت: ما به این نوع کتاب‌ها نیاز داریم و این نیاز، نیازی در کنار نیازهای دیگر نیست. در این دوره پست مدرن که یقینیات دوره مدرن هم زیر سوال رفته است و خود غربی‌ها هم دیگر حرفی ندارند و ما در میان این جهان آمده‌ایم بعد از هزار و چهارصد سال اسلام را احیا کنیم، وسط این تمدنی که دارد سیطره پیدا می‌کند بنابراین سوالات جامعه ما پیچیده‌تر خواهد شد. مهم‌ترین پرسش انسان در این عصر حیرت چیست؟ فرمول‌های حاکم بر این دنیا چیست؟ مقصد کجاست. غربی‌ها به این سؤال‌ها به‌ویژه بعد از رنسانس پاسخ دادند و بر اساس آن تمدن ساختند. ما از وسط راه آمدیم. و با جزئیات درگیر شدیم. نیامدیم منظومه را از اول بچینیم که کجا هستیم و به کجا باید برویم و چطور باید برویم. ولی این کتاب سه جلدی پژوهشی که کمتر از یک سال به چاپ دوم رسیده و جامعه آن را پذیرفته نشان می‌دهد ما به منظومه فکری نیاز داریم. غربی‌ها از جایی که مردم می‌فهمند شروع کردند و برای مردم شوق آفریدند. اما ما هنوز قدرت خلاقی نداشتیم که تعالیم دینی را از جایی که مردم آن را بفهمند شروع کنیم.این‌ها جز مباحث اصلی ماست. کتاب‌ها مثل آدم‌هایند، بعضی یک‌بار مصرفند. یک‌بار بخوانی مطلبش تمام می‌شود، اما بعضی‌ها منظومه فکری می‌دهند تا آخر عمر نگرشش همراه آدم می‌شود و این مجموعه کتاب جز این‌گونه کتاب‌هاست.

وحید لحمی یکی از نویسندگان این مجموعه در بیان چگونگی شکل‌گیری کتاب افزود: ما از دانشگاه آمده بودیم با دغدغه‌های میدانی و چالش‌هایی که روی زمین مانده بود، برای نمونه بحث رزق، تربیت، شرور که در مباحث حوزه نبود. در حوزه تجویزات پررنگ بود ولی توصیفات پررنگ نبود، بیشتر بر منبرها بیان شده است تا مکتوب. علوم حوزه متنوع بود، اما قرآن و روایات در آن کم گفته شده بود. در صورتی که بخش بسیاری از آیات قرآن درباره این موضوعات بود. ما کشکول زیاد داریم مطالب خوب را جمع می‌کنیم نقطه ضعف را در دستگاه فکری می‌دیدیم. نظام اندیشه نداشتیم. ما از دانشگاه آمدیم تا تمدن بسازیم رفتیم سراغ قرآن و روایات. به این نتیجه رسیدیم اول باید توضیحی بدهیم تا بعد از آن بتوانیم تمدن‌سازی کنیم.

«فرزاد یوسفی» دیگر نویسنده این مجموعه، درباره انگیزه‌اش برای نوشتن کتاب گفت: پژوهشگر وقتی پژوهشش به درد می‌خورد که با جامعه در ارتباط باشد. نصف کار پژوهشی خوب این است که مسئله‌اش و سوالش خوب باشد. دوستی داشتم در دانشگاه که دغدغه زندگی دینی داشت. درگیر مسائلی شده بود که پاسخ روشنی برایش نداشت. در محیط کار می‌خواست مشکلاتش را براساس دین حل کند. دغدغه‌هایش را با من مطرح می‌کرد و هربار به من انگیزه می‌داد که دین برای حل این‌ها چه پاسخی دارد که بدون سوالات او من به این پژوهش نمی‌رسیدم. و ایشان بسیار پیگیر این کتاب بود اما عمرشان کفاف نداد و از دنیا رفتند.

حجت الاسلام ملکی قائم مقام حوزه‌های علمیه کشور، به عنوان آخرین سخنران برنامه، این کتاب را آغاز کار این نویسندگان دانست و افزود: شهید مطهری می‌فرماید قرآن خلاصه می‌شود در پنج مسئله: ۱. از کجا آمده‌ای ۲. به کجا آمده‌ای؟ ۳. به کجا می‌روی؟ ۴. چگونه باید بروی؟ ۵. چگونه باید باشی؟ قد افلح المؤمنون. باید مؤمنانه بروی. من یکی از ویژگی‌های این کتاب را دیدم که در راستای همین نگاه قرآنی حرکت کرده است. سوالات جامعه بشری و نه فقط جامعه اسلامی را مطرح کرده است. بشر فطرتا سوال دارد برای چه خلق شده است کجا آمده و باید کجا برود. مهم ساختن مساله برای بشر است. مسئله واقعی. باید ذائقه بشر به‌سمت نیاز فطری ایمانی‌اش بازگردد.

حجت الاسلام ملکی به همه معلمان، اساتید دانشگاه و والدین خواندن این کتاب را توصیه کرد و افزود: مدرسه‌ها اندیشه‌ها را می‌سازند در بحث آموزش‌وپرورش مهم‌ترین مسئله تربیت انسان متأله، تربیت انسان مؤمن است و معلم نمی‌تواند چنین انسانی تربیت کند مگر اینکه اندیشه‌اش را اصلاح کند و این کتاب اندیشه را اصلاح می‌کند. انسان‌ها باید نگاهشان به دنیا درست و صحیح بشود. دنیای کوچک را کوچک ببینند. دنیا را محل گذر ببینند و این کتاب در این راستاست.