ساز «هورقلیا» رونمایی شد/ معرفی سه آلبوم جدید

به گزارش خبرگزاری مهر، همایش پژوهشی- ادبی موسیقایی «هورقلیا» با حضور اهالی فرهنگ و هنر از جمله سعد سکندرخان رییس موسسه فرهنگی اکو، شهاب قاسمی مدیر مسئول موسسه «دنگ دنگ کوبان» و طراح و سازنده ساز نوظهور «هورقلیا»، علیرضا قزوه شاعر و رییس دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما، اصغر دادبه استاد دانشگاه علامه طباطبایی و رییس بخش ادبی دایرة المعارف اسلامی و وحید اسدالهی نوازنده و آهنگساز موسیقی برگزار شد.

در این همایش که با هدف معرفی ساز نوظهور «هورقلیا» و توضیح حکمت نام‌گذاری آن برگزار شد، ابتدا سعد سکندرخان رییس موسسه فرهنگی اکو طی سخنانی گفت: شب یلدا یکی از آیین‌های فرهنگی کهن در ایران به شمار می‌رود. به دلیل اینکه این شب بلندترین شب سال محسوب می‌شود، بسیاری از مفاهیم و معانی از جوامع مختلف در این شب گنجانده شده است. در این شب آیین‌های ماندگاری هست که مهم‌ترین آن گردهم‌ آمدن مردم است که به قرائت اشعار شاعران مختلف مانند حافظ می‌پردازند. در سنت صوفی‌گری که در جنوب آذربایجان و ترکیه رواج دارد، شب سمبل تاریکی و روز سمبل حقیقت و روشنایی است. بعضی از فرقه‌های قدیمی مسیحی هم معتقد هستند که شب یلدا با تولد عیسی مسیح همزمانی دارد. در ایران کهن مردم گرد هم می‌آمدند که برای علم و دانش و موفقیت دعا کنند. من معتقد هستم که یلدا تنها به تمدن ایران تعلق ندارد، بلکه به تمدن‌های مختلفی تعلق دارد. امیدوارم که در دوران ریاست من در موسسه اکو بتوانیم یلدا را به کشورهایی مانند پاکستان که این شب را جشن نمی‌گیرند معرفی کنیم.

ساز هورقلیا چگونه ساخته شد؟

در ادامه شهاب قاسمی، مدیر مسئول موسسه «دنگ دنگ کوبان» و طراح و سازنده ساز نوظهور «هورقلیا» درباره روند ساخت این ساز از سال ۱۳۸۴ و تغییرات و روند نام‌گذاری و تولید انبوه ساز در این سال صحبت کرد.

وی گفت: ما جمع شدیم برای مراسم هورقلیا که با شب یلدا مصادف شده است تا برنامه مشترکی را از طرف موسسه دنگ دنگ کوبان به همراه موسسه فرهنگی اکو برگزار کنیم. این دو بخش با هم تلفیق شده است. هورقلیا فقط ساز و اسم نیست. حتی دف هم نیست. هورقلیا یک دنیای متفاوت و والایی است که انسان در آن قرار می‌گیرد.

قاسمی ادامه داد: من سالیان سال ساز ریتم کار کردم، دوره اولی که این ساز را ساختم سال ۱۳۸۴ بود. سازی را هم با نام انبرک می‌شناختم و دوست داشتم صدای آن با یک ساز کوبه‌ای تلفیق شود. دوستی به نام آقای مفتوم داشتم که با او مشورت کردم و این ساز را طراحی کردیم. از آن زمان اجراهای مختلفی با این ساز داشتیم. در حال حاضر باتوجه به مشورتی که با دوست عزیز و استاد خودم استاد اسدالهی داشتیم، او موجب شد که ساز را در قالب امروزی بسازیم. اکنون ساز هورقلیا یا هشت گوشه زنگدار با جنس پوست مصنوعی و وزن بسیار سبک و صدادهی متفاوت تولید شده و در اختیار علاقمندان قرار داده می‌شود.

اصغر دادبه استاد دانشگاه علامه طباطبایی و رییس بخش ادبی دایرة المعارف اسلامی پس از قرائت قطعه شعری توسط علیرضا قزوه شاعر و پژوهشگر در این مراسم به توضیحاتی درباره حکمت «هورقلیا» که برگرفته از تفکرات شیخ اشراق (شیخ شهاب الدین سهروردی) است پرداخت.

وحید اسدالهی نیز طی سخنانی درباره این ساز گفت: زندگی من به پوست‌های مصنوعی گره خورده است؛ زیرا من از سال ۱۳۵۶ پوست‌های طلق را از جمهوری آذربایجان آورده بودم و روی نقاره دوخته بودیم. ولی در سال ۱۳۶۳ استاد مسعود حبیبی به عنوان پیانیست به ارکستر آذربایجانی در صدا و سیما آمدند که البته بسیار موزیسین بزرگ و پیانیست خوبی بودند. اما ایشان دف زیبایی هم می‌نواختند. من هم پیش از آن دف طلقی ندیده بودم و خاطر دارم چندین پوست طلقی را به آقای حبیبی نشان دادم تا یکی از آنها را روی ساز دف بکشد. می‌توان گفت که من هم به نوعی در ابداع این ساز نقش داشته‌ام.

همچنین در طول برنامه احمد شهریار از کشور پاکستان، علی مددی رضوانی از کشور افغانستان و شاه منصور شاه میرزا از کشور تاجیکستان به مناسبت یلدا شعرخوانی کردند.

هم نوازی سازهای تنبور با هنرمندی سید فریدون درویشی و نوازندگی عود علی درویش نوری و خوانندگی مصطفی وقاری و همراهی ساز هورقلیا با نوازندگی شهاب قاسمی، محمد دانشور، بهزاد زرگر، مائده عبادی ریالعلیرضا فلاحتی و گروه وحید اسدالهی بخش های دیگر این برنامه را تشکیل می داد.

در پایان از سه آلبوم «خلوت‌نشین»، «شوقانه» و «نوای آشنا» از مجموعه آلبوم‌های نوای دوست با حضور سخنرانان و مهمانان رونمایی شد و تندیس‌های ساز هورقلیا و آلبوم‌های رونمایی شده به سخنرانان تقدیم شد.