مهدی فرقانی: انسان های توسعه یافته را خیلی دور و بَرمان نمی بینیم

محمد مهدی فرقانی در مراسم گردهمایی بازخوانی اندیشه‌های کاظم معتمدنژاد در دهمین سالگرد درگذشت این استاد فقید ارتباطات، گفت: دکتر معتمدنژاد توسعه مطبوعات را یکی از مهم ترین ابزارهای توسعه ملی می دانست و معتقد بود که باید بسترها و زمینه های فعالیت مطلوب و آزاد مطبوعات و روزنامه نگاران فراهم باشد؛ چرا که اگر این بستر فراهم باشد رسانه های دیگر هم از آبشخور این بستر می نوشند و برخوردار می شوند.

به گزارش خبرنگار ایسنا، محمدمهدی فرقانی ـ استاد ارتباطات ـ در مراسم گردهمایی بازخوانی اندیشه‌های کاظم معتمدنژاد در سخنانی ضمن گرامیداشت این استاد فرزانه و دیگر اساتید از جمله دکتر تهرانیان، دکتر نطقی و دیگر بزرگان علم ارتباطات که از دنیا رفته اند، گفت: دکتر معتمدنژاد را به عنوان پدر پیشگام یا یکی از پدران پیشگام می شناسیم. نقش پیشگامان اصولا این نیست که الزاما خودشان شخصا منشا اتفاقاتی باشند که در آن عرصه می افتد. نقش اصلی تر آنها این است که جمعی را به دنبال خود می کشانند. راهی را باز و هموار می کنند، الهام بخش اند و راه نه چندان روشن دیگران را مشخص می کنند و این نقشی بود که دکتر معتمدنژاد به خوبی ایفا کردند. ۱۰ سال پس از درگذشتشان هر کدام از شاگردانشان کم و بیش، می داند در چه حوزه ای و چه زمینه ای تا کجا پیش برود و چه باید بکند که بتواند ادامه دهنده آن راه باشد.

این استاد ارتباطات در ادامه بیان کرد: از آرزوها صحبت شد و من خوشحالم نقشی هر چند کوچک در تحقق آرزوهای دور و دراز و بلند و بالای دکتر معتمدنژاد به همراه دوستان دیگر از جمله دکتر خانیکی برای راه اندازی دانشکده ارتباطات در سال ۹۴ ـ یعنی دوسال بعد از درگذشت ایشان ـ داشتیم. در واقع افتتاح اولیه و غیررسمی این دانشکده به سال ۸۳ برمی گردد که در جریان نخستین همایش بزرگداشت علمی دکتر معتمدنژاد در دانشکده علوم اجتماعی آن زمان صورت گرفت.

در این زمینه بخوانید:

هادی خانیکی: هوش مصنوعی را باید در آرزوهای معتمدنژاد ببینیم

فرقانی سپس گفت: در عصری که معتقدیم دچار امتناع توسعه هستیم و این واقعیت بسیار روشن است که به شدت در تنگنای توسعه قرار گرفته ایم، نگرش توسعه ای، به شدت نایاب و کیمیاست و انسان های توسعه یافته را خیلی دور و برمان نمی بینیم.  

این استاد ارتباطات در این زمینه بیان کرد: توسعه در هر جامعه ای به دو نوع توسعه نیاز دارد. یک انسان های توسعه یافته؛ یعنی انسانهایی که به لحاظ تفکر و شخصیت رفتار، نگرش و آینده نگری خودشان توسعه یافته باشند، هیچ جامعه ای بدون انسان های توسعه یافته نمی تواند به توسعه برسد. ساختار و سیستمی که توسعه گرا باشد و بتواند این انرژی های توسعه بخش را هدایت کند، به مسیر درست بکشاند و از آنها در جهت رشد و توسعه ملی مدد بگیرد. دکتر معتمدنژاد به معنای واقعی یک انسان توسعه یافته و در عین حال توسعه گرا بود. ایشان به تفکر انتقادی بسیار بها می داد. خصوصا پس از تاسیس دوره های کارشناسی ارشد و دکترای ارتباطات، این تفکر انتقادی را در قالب برنامه درسی یافت کرد که یکی از ویژگی های انسان توسعه گراست. سعه صدر، مدارا و رواداری، خشونت پرهیزی از ویژگی های دکتر معتمدنژاد بود. حداقل ۵۲ سال از آشنایی ام با آن مرحوم می گذشت. کسی هیچگاه صدای بلندی از او نشنید حتی صدایی از جنس گله، شکوه و شکایت از مخالفانش. حتی آن روزی که اتاق و دفتر کارش را از او گرفتند فقط سرش را به زیر انداخت و رفت و این سکوت بیشتر از هر زبان خشنی کارکرد داشت.

فرقانی سپس با اشاره به زندگی علمی دکتر معتمدنژاد گفت: ادبیاتی که امروز در عرصه روزنامه نگاری حرفه ای و در محیط های آکادمیک و روزنامه نگاری با آن تکلم می کنیم، وامدار تولید محتوای دکتر معتمدنژاد طی سالیان متمادی است. این ادبیات را مستقیم و غیرمستقیم او و شاگردانش به ما یاد دادند.

او با اشاره به تمرکز دکتر معتمدنژاد بر توسعه عرصه مطبوعات یادآور شد: دکتر معتمدنژاد توسعه مطبوعات را یکی از مهم ترین ابزارهای توسعه ملی می دانست و معتقد بود که باید بسترها و زمینه های فعالیت مطلوب و آزاد مطبوعات و روزنامه نگاران فراهم باشد؛ چرا که اگر این بستر فراهم باشد رسانه های دیگر هم از آبشخور این بستر می نوشند و برخوردار می شوند. به همین دلیل بود که تمرکز خود را طی سالیان متمادی هم بر تولید ادبیات روزنامه نگاری علمی و حرفه ای گذاشت و هم بر تلاش برای به تثبیت رساندن جایگاه حقوقی و قانونی روزنامه نگاری حرفه ای. در سال ۹۰ ایشان در مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها پذیرفتند که آن چهار متن حقوقی مهم را تدوین بکنند که در حال حاضر هم موجود است و هم دولت و هم معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد یک نسخه از آن را دارد؛ متون حقوقی که بر استقلال حرفه ای تاکید می کرد و به خصوص بر حقوق حرفه ای روزنامه نگاران. بر این اساس همکاران جوان ما امروز با همه تنگناهایی که در  مطبوعات و رسانه ها با آن روبرو هستند، خوشبختانه حداقل حقوق خودشان را می شناسند و شجاعانه و جسورانه سعی می کنند خودشان را به کسب این حقوق نزدیک کنند. هر چند موانع و دشواری های فراوان روبرویشان است و من فکر می کنم در کمتر دوره ای است که روزنامه نگاری به دشواری امروز بوده باشد.

فرقانی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به تألیف کتاب حقوق مطبوعات که توسط کاظم معتمدنژاد در مرکز مطالعات رسانه ها تدوین به و به چاپ رسید، گفت: تمام این مباحث در ابتدا به حقوق روزنامه نگاران و بعد مسئولیت اجتماعی آنها پرداخته است؛ چرا که حقوق، بدون مسئولیت معنا ندارد و بالعکس. همینطور در زمینه آموزش روزنامه نگاری، تشکل های صنفی، میثاق اخلاق حرفه ای روزنامه نگاران که این چهار رکن روزنامه نگاری حرفه ای باید با هم تحقق پیدا کنند تا ساختار روزنامه نگاری حرفه ای را شکل بدهند اما متاسفانه در کشور ما به این معنا ساختار روزنامه نگاری حرفه ای نیست. هیچ نظام جامعی که بتواند از حقوق حرفه ای روزنامه نگاران حمایت کند و این حقوق را تضمین کند، وجود ندارد. نظام حقوقی که یاور و پشتیبان روزنامه نگاران باشد و البته در کنار آن از آنها مسئولیت اجتماعی هم بخواهد. این تلاش ها را ما دیدیم در قالب چهار بند حقوقی به ثمر نشست و قرار بود در مجلس شورای اسلامی به قانون تبدیل شود که متاسفانه با تغییرات سیاسی که پیش آمد خیلی به طور جدی دنبال نشد.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: دکتر معتمدنژاد خیلی از شاگردانش را هم به حرکت در آورد و آنها ادامه دهنده راهش در همین مسیرها بودند که بتوانند خواسته ها، علایق و آرمان های دکتر معتمدنژاد را به تحقق نزدیک کنند. امیدوارم همه ما بتوانیم ادامه دهندگان آن آرمان باشیم. آرمانی که بعد از تاسیس دانشکده ارتباطات به دنبال تاسیس دانشگاه علوم ارتباطات بود و حالا خود آن دانشکده هم متاسفانه در تنگنا و مضیقه قرار دارد برای اینکه می شود گفت قدرت سیاسی هیچ گاه با روزنامه نگاران مستقل، آزاد و شجاع میانه ای نداشته و طبیعتا نخواهد داشت.

بر اساس این گزارش، مراسم گردهمایی بازخوانی اندیشه‌های کاظم معتمدنژاد که امروز شنبه در دانشگاه برگزار شد، سخنرانان دیگری هم داشت که سخنان آنها متعاقبا در گزارشی ارسال می شود.

انتهای پیام