شوکه شدن ناصرالدین شاه از این همه عیش و بازی در شهربازی پاریس /آنقدر کچلک‌بازی در این خیابان بود که آدم متحیر می‌شد

دومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا در فروردین سال ۱۲۵۷ شمسی آغاز شد؛ او در این سفر ابتدا به روسیه رفت و سپس عازم کشورهای مجارستان، آلمان، فرانسه و اتریش شد.

در اینجا خاطرۀ یکی از شب‌های حضور او در شهر پاریس و رفتن به یک شهربازی را می‌خوانید.

بازار عجیبی در کوچۀ نوئی ساخته‌اند موقتا برای همین عیدی که دارند، دو طرف خیابان را دکان از چوب و چادر و غیره ساخته‌اند. به قدر یک فرسنگ طول دارد و در این دو طرف انواع و اقسام اسباب‌های بازی و قمار و انواع تماشاخانه‌ها، انواع چرخ‌ها که آدم‌ها و بچه‌ها و زن‌ها روی اسب‌های مقوایی نشسته‌اند، شخصی اسباب را تکان داده می‌چرخاند. موزیک زده می‌شود و این‌ها که سوار اسب و غیره هستند در کمال سرعت چرخ می‌خورند.

و همچنین انواع تاب‌ها که زن و مرد نشسته با هم تاب می‌خورند . . . انواع و اقسام گلوله‌بازی‌ها . . . آنقدر کچلک‌بازی در این خیابان و بازار بود که انسان متحیر می‌شد که چطور جمع‌آوری این قدر بازی و عیش مختلف را کرده‌اند و از اول غروب الی سفیدۀ صبح مشغول لهو و لعب هستند . . . انواع گردش و بازی‌ها که به حساب نمی‌آید.

از آن جمله دیدم جمعی در یک جعبه مانند که از آهن ساخته‌اند نشسته‌اند و از هوا آویزان است . . . اسبابی دارد یک نفر می‌چرخاند ول می‌کند، این مردم در کمال تندی می‌روند به آن طرف و باز با کمال تندی می‌آیند جای اول . . . خیلی تعجب کردم از حال این مردم . . .

۲۷۲۱۵