سال ۲۰۲۴ به روی اوپک لبخند نمی‌زند

طبق محاسبات رویترز و داده‌های پیش‌بینی‌کنندگان، اوپک به دلیل کاهش تولید و خروج آنگولا، با کاهش تقاضا برای نفت خود در نیمه اول سال ۲۰۲۴ و کاهش سهمش در بازار جهانی به کمترین میزان از زمان پاندمی کرونا روبروست.

به گزارش ایسنا، این روند به معنای آن است که این گروه برای معکوس کردن کاهش تولید خود، با مشکل مواجه خواهد شد، مگر آن که تقاضای جهانی برای نفت شتاب بگیرد یا اوپک آماده پذیرش قیمت‌های پایین‌تر نفت باشد.

آنگولا در دسامبر اعلام کرد از ژانویه ۲۰۲۴، از عضویت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) خارج می‌شود. خروج این تولیدکننده آفریقایی پس از خروج اکوادور در سال ۲۰۲۰، قطر در سال ۲۰۱۹ و اندونزی در سال ۲۰۱۶ روی می‌دهد.

با خروج آنگولا از عضویت اوپک، تعداد اعضای این گروه به ۱۲ عضو کاهش پیدا می‌کند و تولید آن را به زیر ۲۷ میلیون بشکه در روز می‌کنند که کمتر از ۲۷ درصد از کل عرضه جهانی ۱۰۲ میلیون بشکه در روز است.

آخرین باری که سهم بازار اوپک به ۲۷ درصد کاهش یافت، در دوران پاندمی کرونا در سال ۲۰۲۰ بود که تقاضای جهانی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد ریزش کرد. تقاضای جهانی از آن زمان به سطح کم‌سابقه ای بهبود پیدا کرده و این به معنای آن است که اوپک سهم بازار خود را به رقبا باخته است.

این گروه حدود نیمی از نفت خام جهان را در دهه ۱۹۷۰ قبل از ظهور منابع عرضه غیراوپک مانند تولیدکنندگان دریای شمال، تولید می‌کرد. در دهه‌های بعد، سهم اوپک بین ۳۰ تا ۴۰ درصد بود، اما رشد کم‌سابقه تولید رقبایی مانند آمریکا، به طور پیوسته این سهم را در سال‌های اخیر کاهش داده است.

بر پایه آمار و ارقام گزارش ماهانه اوپک، تا نوامبر ۲۰۲۳، تولید نفت اوپک، ۲۷.۴ درصد از کل بازار به حساب آمد که در مقایسه با ۳۲ تا ۳۳ درصد در سال ۲۰۱۷-۲۰۱۸، کاهش یافته است.

تقاضای سه ماهه دوم

اوپک در سال ۱۹۶۰، توسط عربستان سعودی، کویت، ونزوئلا، ایران و عراق تاسیس شد. آنگولا در سال ۲۰۰۷ به این گروه پیوست. این گروه از سال ۲۰۱۷، با روسیه و سایر کشورهای غیرعضو در قالب گروه اوپک پلاس، برای مدیریت بازار همکاری کرده است.

تعدادی از تولیدکنندگان کوچک در سال‌های اخیر به اوپک پیوسته اند که شامل گابن در سال ۲۰۱۶، گینه استوایی در سال ۲۰۱۷ و کنگو در سال ۲۰۱۸ هستند.

اوپک پلاس در حال حاضر، حدود شش میلیون بشکه در روز از تولید نفت خود را محدود کرده است، بنابراین، از نظر تئوری، این گروه می‌تواند تولید خود را در مبارزه برای سهم بازار افزایش دهد اما اگر تقاضا برای نفت خام بهبود نیابد، با کاهش شدید قیمت نفت مواجه خواهد شد.

بعضی از اعضای اوپک پلاس از جمله روسیه اعلام کرده اند که این گروه در صورت لزوم، می‌تواند اقدامات بیشتری انجام دهد. پیش بینی سه پیش بینی کننده نفت شامل آژانس بین المللی انرژی  (IEA)، اداره اطلاعات انرژی آمریکا (EIA) و خود اوپک، نشان می‌دهد که فضای کمی برای معکوس کردن کاهش تولید در سه ماهه دوم سال جاری وجود دارد.

اداره اطلاعات انرژی آمریکا بر اساس محاسبات رویترز، پیش بینی می‌کند تقاضا برای نفت خام اوپک در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه اول، کاهش یافته است. آژانس بین‌المللی انرژی انتظار دارد تقاضا برای نفت اوپک، ثابت بماند و در مقابل، اوپک کاهش آن را پیش بینی می‌کند.

بر اساس گزارش رویترز، اوپک انتظار دارد با کاهش تولید در نقاط دیگر و افزایش بیشتر تقاضای جهانی، سهم بازارش در بلندمدت افزایش پیدا کند. این گروه در جدیدترین گزارش «چشم انداز جهانی نفت»، پیش بینی کرد که با شروع کاهش تولید غیراوپک از اوایل دهه ۲۰۳۰، سهم کل این گروه از بازار نفت، به ۴۰ درصد در سال ۲۰۴۵ افزایش پیدا خواهد کرد.