انتقال هدفمند دارو به سلول‌های سرطانی با نانو سامانه‌های ایرانی

به گفته حسن نمازی، دانش‌آموخته دکتری شیمی آلی پلیمر از دانشگاه دالهوزی (Dalhousie) کانادا و استاد دانشگاه تبریز در توضیح این طرح که با حمایت بنیاد ملی علم ایران اجرا شده است گفت: شیمی‌درمانی رایج‌ترین روش برای درمان سرطان است.

وی در ادامه افزود: با این حال نباید فراموش کرد که استفاده مستقیم دارو‌های ضدسرطان با عوارض جانبی ناخواسته زیادی همراه است. به همین دلیل، در دهه‌های اخیر، در زمینه طراحی سامانه‌های دارورسانی جدید، به‌ویژه با استفاده از نانوذرات مطالعات زیادی شده است.

وی گفت: تجویز مستقیم دارو‌های ضدسرطان به دلیل تجمع در اندام، بافت یا سلول‌های غیرهدف می‌توانند عوارض جانبی زیادی ایجاد کنند.

علاوه بر این، مولکول‌های دارویی ضدسرطان دارای محدودیت‌هایی مانند پایداری پایین، کارآیی هدف‌گیری پایین، نفوذپذیری کم و انتشار غیر کنترل‌شد دارو هستند.

نمازی تصریح کرد: در سال‌های اخیر، سامانه‌های جدید حامل دارو، به ویژه حامل‌های برپایه نانوذرات متخلخل دارای ظرفیت بارگذاری بالا و قابلیت آزادسازی کنترل‌شده دارو تا حد زیادی مشکلات و محدودیت‌ها را برطرف کرده‌اند.

چارچوب‌های آلی کووالانسی هم به‌دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود قابل توجه‌ترین مواد آلی متخلخل نوظهور هستند؛ از این‌رو در این طرح تحقیقاتی از چارچوب‌های آلی کووالانسی با پیوند‌های ایمنی حاصل شده در نتیجه واکنش آلدهید‌ها و آمین‌های مختلف بر روی بستری از نانوذرات یا پلی‌ساکارید‌ها استفاده شد که بتوان از آن‌ها به منظور انتقال هدفمند دارو به سلول‌های سرطانی بهره برد.

وی ادامه داد: امروزه، محققان حوزه نانوپزشکی نیز تأثیر استفاده از نانومواد بر درمان بیماری‌ها را در حوزه بیوپزشکی بررسی و مطالعه می‌کنند و نتایج منتشر شده نشان می‌دهد که عموماً نانومواد قادر هستند رویکرد‌های موثرتری در تشخیص بیماری و نیز تحویل دارو‌ها ارائه دهند.

تاکنون مطالعات متعددی برای بررسی قابلیت سامانه‌های نانو کاشتینه «کامپوزیتی» در دارورسانی سرطان انجام شده است.

با این حال جستجوی ما در این منابع نشان داد که تاکنون هیچ تحقیقی در مورد طراحی، سنتز و ارزیابی عملکرد نانوسیستم‌های ارائه شده در این تحقیق، برای حمل و آزادسازی کنترل‌شده دارو‌های شیمی‌درمانی به سلول‌های سرطانی سینه وجود ندارد.

نمازی گفت: نبود امکانات، گران شدن دارو‌های مورد نیاز آزمایش و نداشتن تجهیزات و ابزار‌ها و امکانات لازم برای انجام ترکیب‌های آزمایشگاهی از جمله چالش‌های موجود در انجام این طرح بود.

وی افزود: افزایش نرخ دلار هم بر کند شدن روند فعالیت‌های تحقیقاتی تأثیر به‌سزایی داشت، اما با همه این مشکلات، سرانجام این تحقیق به ثمر نشست.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی فناوری