مجاهدین و حجاب - Gooya News

حجاب اجباری و سی خرداد ١٣٦٠ در ایران

ناصر اعتمادی

برای حکومت اسلامی ایران تحمیل حجاب اجباری از آغاز کار آسانی نبود، هر چند همین حکومت برای نهادینه کردن حجاب اجباری از هیچ جنایتی فروگذار نکرد. با این حال، حدود دو سال و نیم پس از انقلاب اسلامی ۱٣۵٧، روحانیان تازه به قدرت رسیده تنها توانسته بودند - آنهم به زور اخراج‌ها و تصفیه‌های گسترده - حجاب را در ادارات و مؤسسات دولتی اجباری کنند، اگر چه همین تحمیل نیز به سهولت قابل اجرا نبود اگر اغلب سازمان‌ها و برخی چهره‌های شاخص روشنفکری "چپ"، ملی یا ملی-مذهبی با حکومت جدید همسو و یا همدست نشده بودند.

در این تبانی و همسویی، البته، مورد سازمان مجاهدین خلق ایران همواره تا حدود زیادی منحصربفرد بود تا آنجا که حجاب اسلامی از مهمترین شاخص‌های ایدئولوژیک این سازمان از آغاز بوده و در پاسداری از این نماد انقیاد تا امروز نیز وسیعاً تلاش و مجاهدت کرده است (زنده یاد تراب حق‌شناس در خاطراتش، از فیضیه تا پیکار، به تلخی اعتراف می‌کرد زمانی که او مجاهد بود دختران دانش‌آموز را آنهم در مناطق روستایی مجبور می‌کرد که سر کلاس‌هایش روسری بر سر بگذارند).

٤۵ سال پس از تأسیس استبداد مذهبی در ایران رهبر سازمان مجاهدین خلق، مریم رجوی، نه فقط همانند دیگر اعضای زن این سازمان حجاب بر سر می‌کند، بلکه همانند بنیادگرایان حاکم بر کشور از فشردن دست "نامحرم" خودداری می ورزد.

خلاصه این که در سال های ۵۸ و ۵٩ و حتا در نخستین ماه های سال ۱٣٦٠ زنان ایران برغم بی تفاوتی "چپ" (لفظ "بی‌تفاوتی" در اینجا اصلاً گویا نیست) و همۀ آزارهای دائمی که از سوی اوباش حزب‌الله در کوچه و خیابان متحمل می‌شدند هنوز به شکرانۀ مقاومت‌های دلیرانه و قهرمانانۀ خود این "اختیار" را حفظ کرده بودند که دست‌کم در عرصه عمومی حجاب اجباری را نپذیرند.

حتا جنگ ایران و عراق که خمینی بعدها از آن به عنوان "نعمتی" برای تحکیم پایه‌های استبداد خود یاد کرد بهانۀ لازم را برای از میان بردن این اختیار و تحمیل حجاب اجباری در همۀ "شئون" به متولیان جدید قدرت نداده بود.

آنچه در اصل تحمیل حجاب اجباری را برای حکومت اسلامی یک شبه میّسر کرد - و در اینجا مایلم به مشاهدات شخصی‌ام ارجاع ‌دهم -، رویدادهای ۳۰ خرداد ۱۳٦۰ و رویکرد سازمان مجاهدین در ماه ها و سال‌های پس از آن بود. برای حاکمان جدید این رویدادها بمراتب بیش از جنگ ایران و عراق حکم "موهبتی الاهی" جهت تحکیم پایه‌های استبداد مذهبی از طریق به بند کشیدن جسم زنان را داشتند.

خاطرم هست که در سی خرداد ١٣٦٠ به عنوان دانش آموز فعال چپ به اتفاق دو تن از دوستان کُردم (بهروز و عبدالله) که از سرکوب های سنندج به تهران گریخته بودند در امتداد نرده‌های پارک پهلوی به سمت چهارراه کالج و تالار رودکی مخفیانه نشریه "رهایی" را به عابرانی پیشنهاد می‌دادیم که از ظاهرشان می‌شد حدس زد که طالب مطاع ما بودند یا دست کم پس از شنیدن نام نشریه به سوی‌مان حمله‌ور نمی‌شدند. آن روز ما ناخواسته شاهد درگیری های مسلحانه و خشونت‌های بی سابقه میان طرفداران سازمان مجاهدین، از یک طرف، و اوباش حزب‌الله و اعضای کمیته‌های انقلاب و سپاه پاسداران، از طرف دیگر، بودیم.