بای‌بای ۲۰۲۳: چه گذشت و چه در پیش است؟

سال جدید میلادی در حالی آغاز می‌شود که آتش جنگ در غزه، اوکراین، سودان، میانمار و … شعله‌ور است. در این میان، حمله‌ی اسرائیل به غزه بسیاری از رکوردهای نامبارک در کشتار و تخریب در جنگ‌های این قرن را زده است. به همین دلیل، همزمان با جشن سال نو در بسیاری از کشورهای جهان، برخی کشورها هم تصمیم گرفتند که به خاطر فاجعه در غزه جشن‌های سال نو را لغو کنند. بدین‌ترتیب، در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، جنوب لبنان، سوریه، عراق، پاکستان و شارجه امارات، جشن سال نو به طور رسمی برگزار نخواهد شد.

به علاوه، ۲۰۲۳ سالی بود که در آن ناامنی غذایی رکورد زد. هم‌اکنون در ۴۸ کشور در سرتاسر جهان ۲۳۸ میلیون تن با سطوح بالایی از ناامنی غذایی حاد رویارو هستند؛ ۱۰ درصد بیشتر از گرسنگان ۲۰۲۲.

خشونت جنسیتی، محدودسازی آزادی بیان، کشتن روزنامه‌نگاران، تلاش برای نسل‌کشی و پاکسازی قومیتی، همگی در ۲۰۲۳ به سطوح جدیدی در این یا آن گوشه‌ی جهان رسیدند.

این روندهای نامبارک چه بسا در سال جدید ادامه یابند. اما همان‌طور که شورش‌های مردمی و مقاومت‌های محلی در این گوشه و آن گوشه جهان هنوز امید به جهانی بهتر را زنده نگه داشته اند، شاید ۲۰۲۴ سالی غافلگیرکننده برای بدبین‌ها از آب دربیاید.

در زیر ابتدا تصویرهایی از جشن سال نو میلادی در کشورهای مختلف جهان را خواهید دید و سپس گزارش‌های ویژه «زمانه» درباره ۲۰۲۳ و دورنمای ۲۰۲۴ را.

Ad placeholder

سلام به ۲۰۲۴ در کشورهای مختلف

سال نو در مانیلا، فیلیپین ــ عکس: AFPسال نو در واتیکان، پاپ فرانسیس روی ویلچر ــ عکس: AFPسال نو در ایران، مسیحیان ایرانی ــ عکس: ایرناسال نو در سیدنی، استرالیا ــ عکس: AFPسال نو در پکن، چین ــ عکس: AFPسال نو در بمبئی، هند ــ عکس: AFPسال نو در مسکو، روسیه ــ عکس: AFPسال نو در سئول، کره جنوبی ــ عکس: AFPسال نو در استانبول، ترکیه ــ عکس: AFPسال نو در پاریس، فرانسه ــ عکس: AFPسال نو در دوبی، امارات ــ عکس: AFPسال نو در بوداپست، مجارستان ــ عکس: AFPسال نو در برلین، آلمان ــ عکس: AFPسال نو در بغداد، عراق ــ عکس: AFPسال نو در نایروبی، کنیا ــ عکس: AFPسال نو در نیویورک، ایالات متحده آمریکا ــ عکس: AFPسال نو در تهران، ایران ــ عکس: AFP

گزارش‌های ویژه زمانه

برای خواندن متن کامل هر گزارش، روی تیتر آن کلیک کنید.

🖋 اقتصاد ۲۰۲۴: در سیاهی شب چه چیزی بال می‌گشاید؟

علی رسولی ــ در سال ۲۰۲۳، بحران بدهی در کشورهای با درآمد متوسط و فقیر شدیدتر شد. اکنون نیمی از مردم جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که دولت‌هایشان ناچارند پولی به مراتب بیشتر از بهداشت و آموزش صرف بازپرداخت بدهی خارجی کنند. فشار وام‌دهنده‌ها بر کشورهای فقیر هم در سیاست ریاضت اقتصادی و دست بردن بیشتر در جیب مردم خود را نشان می‌دهد.

🖋 خاورمیانه ۲۰۲۳ و مسئله جنگ 

شاهین کریمی ــ نگاهی به پرسش جنگ و صلح با مرور آنچه خاورمیانه در ۲۰۲۳ تجربه کرد.

🖋 بسیج نفرت: راست افراطی جهانی در سال ۲۰۲۳

هوشنگ رحمانی ــ در سال گذشته، دست‌کم ۱۷۱ مورد خشونت روزمره از طرف گروه‌ها یا افراد متمایل به راست افراطی در کشورهای دموکراتیک ثبت شده است. بی‌ثباتی اقتصادی، تخریب ساختارهای مشارکت جمعی و بحران مردانگی کلاسیک پشت قدرت‌گرفتن راست افراطی‌اند.

Ad placeholder

🖋 آزادی بیان در سال ۲۰۲۳: در کشاکش جاودانه امنیت با آزادی

الاهه نجفی ــ در سال ۲۰۲۳ تحت تأثیر تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و به ویژه به دلیل حمله نظامی اسرائیل به غزه، آزادی بیان در شرق اروپا و در کشورهای دموکراتیک غربی کاهش یافت. سرکوب آزادی بیان به نام امنیت همچنان ادامه دارد و احتمال می‌رود که محدودیت‌ها پایدار بماند و نهادینه‌تر شود.

🖋 ۲۰۲۴: خنجرهای آخته و نهاد ناآرام جهان در سالی پرمخاطره

علی رسولی ــ وضعیتی که در سال ۲۰۲۴ بیش از همیشه جلوه‌گر خواهد شد «امکان» فعال شدن «گسل‌های خودتخریب‌گر» در دل نظم فعلی است مگر آنکه غرب راهی برای جان دادن به «انترناسیونالیسم آمریکامحور» بیابد.

🖋 سال ۲۰۲۳ ــ چه بر سر محیط زیست آوردیم؟ چگونه جبران می‌کنیم؟

نسیم روشنایی ــ سالی که گذشت فاجعه اقلیمی کم نداشت اما همزمان دستاوردهایی هم در کار بود. جهان در بیست‌وهشتمین نشست اقلیمی سوخت‌های فسیلی را به‌مثابه متهم ردیف اول گرمایش زمین به رسمیت شناخت و تعهد داد انتشار آن را کاهش دهد. با این‌حال، انتقادها و نگرانی‌ها بسیارند.

🖋 سالی که هوش مصنوعی در دسترس همگان قرار گرفت

رامتین شهرزاد ــ در حیطه‌ی فنآوری در سال ۲۰۲۳ میلادی، هوش مصنوعی بیشتر از بقیه موارد به چشم می‌آید. نگاهی به هوش مصنوعی در سالی که گذشت.

🖋 از ۲۰۲۳ به ۲۰۲۴: صف‌آراییِ راست‌گرایان علیه زنان

گروه زنان ــ سال ۲۰۲۳ ارتجاع در این سو و آن سوی جهان، از ایالات متحده تا روسیه حقوق زنان را هدف قرار داد. بعید است در ۲۰۲۴ مبارزه برای برابری جنسیتی آسان‌تر از این سال رو‌به‌پایان میلادی باشد.

🖋 ۲۰۲۴: نگرانی از شورش دموکراسی علیه دموکراسی

علی رسولی ــ ۲۰۲۴ سال تقلب‌های انتخاباتی، کارزارهای نفرت‌پراکنی، نشر اطلاعات نادرست و بر سر کار آمدن چهره‌هایی است که می‌خواهند رای‌دهنده‌ها را از «جهان پر از وحشت و تباهی» به ساحل امن و آرام برسانند.