او نابغه فرهنگی معاصر است/ چهره‌ها در نکوداشت جلال رفیع چه گفتند؟

در این مراسم شخصیت هایی از جمله محمد جواد ظریف، محمد جواد حجتی کرمانی، عبدالرضا رحمانی فضلی، علی ربیعی، سید عباس صالحی، هادی خانیکی، یونس شکرخواه، فرشاد مهدی پور، محمد علی ابطحی، فاطمه راکعی، فیض الله عرب سرخی، محمد جواد حق شناس، بیژن مقدم، محسن اسماعیلی، جواد محقق، سهیل محمودی، محمد مهدی مظاهری، عباس عبدی، مجید قاسمی، اسماعیل امینی، رویا صدر، محسن حاجی میرزایی و برخی اساتید دانشگاه و حوزه، نویسندگان و اهل فرهنگ حضور داشتند.

صالحی: جلال رفیع نابغه فرهنگی است

در ابتدای این مراسم سید عباس صالحی مدیر مسول روزنامه اطلاعات با اشاره به دلایل برگزاری مراسم بزرگداشت رفیع گفت: آقا جلال لوگو و شناسنامه موسسه اطلاعات بعد از انقلاب است. او نقطه اتکایی برای همه افراد چه نسل قبل و چه نسل بعد است. وقتی که او نبود آقای دعایی به دنبال آقا جلال می‌گشت. او همچنین حلقه وصل نیروهای قبل و بعد از انقلاب بود.

وی افزود: آقا جلال در طول این چهار دهه حلقه وصلی برای نسل های متوالی موسسه اطلاعات بود. اگر او نبود گل اقا راه نمی افتاد. پشت صحنه خیلی از اتفاقات در موسسه اطلاعات آقا جلال بود. وی در بخش دیگر از صحبت های خود جلال رفیع را نابغه فرهنگی دانست و عنوان کرد: او شخصی شورمند، آگاهی بخش، آرمان‌خواه است و از ابتدای نوجوانی و دهه ۵۰ این تصویر را همه از او سراغ دارند. در کنار پر شوری و آرمان‌خواهی او شخصیتی متین، آرام و آرمش‌بخش دارد.

قاسم زاده: جلال رفیع مصداق معرفت و اخلاص است

ابوالقاسم قاسم‌زاده، نویسنده و تحلیل‌گر سیاسی روزنامه اطلاعات دیگر سخنران این مراسم بود.

وی درباره جلال رفیع گفت: در سیر تاریخی مطبوعات شخصیت هایی را می بینیم که در تاریخ نام نیک را به میراث نبردند. این روزنامه‌نگار افزود: همه با نام علامه دهخدا آشنا هستید او روزنامه نگار و قهرمان قلم است. دهخدا قهرمان اندیشه و قلم بود و در تاریخ مطبوعات ایران شناخته شده و جاودانه است. شاگرد برجسته او علامه معین بود.

وی گفت: بیش از ۳۰ سال است که با جلال رفیع دوست هستم. او و دوستانش در روزنامه اطلاعات با مدیریت روانشاد مرحوم دعایی عزیز همواره بر اصل تعریف معرفت و اخلاص برای آگاهی خوانندگان روزنامه قلم زده‌اند. جلال رفیع قلم را به نان نفروخت و از حریت و قداست قلم که سوگند الهی است، حراست کرد. جلال رفیع و دوست همراه او زنده یاد کیومرث صابری که به گل آقای ما معروف شده است در روزنامه اطلاعات در دوران قبل گاه کام خوانندگان را با قلم تلخ، شیرین می‌کرد. جلال در باورم مصداق معرفت و اخلاص است.

صدر: غلط نویسی تعمدی و آفرینش معانی جدید از ویژگی های رفیع است

رویا صدر، روزنامه نگار و طنزپرداز نیز در این مراسم طی سخنانی گفت: سبک طنز جلال رفیعی را می‌توان بازی های زبانی دانست. مهمترین شگردهای او در طنز عبارتی که در آثارش از نظر سبکی تشخص می‌بخشد؛ ساختن عبارات، واژه‌ها و ابیات عربی مغلوط، دست کاری در اشعار، غلط نویسی تعمدی و آفرینش معانی جدید برای واژه‌ها است. گاه در پاسخ به این سوال که مردم و بخش خصوصی کالاها را با کدام ارز وارد کنند؟ عرض معذرت را کارساز می‌داند. ارز با الف البته.

وی افزود: گاه مطالب را با زیاده عرضی نیست ارز با الف به پایان می‌برد. در این میان تغییر شوخ تبعانه متون دینی برای آفرینش فضای طنز از ویژگی‌ها مهم و منحصر به فرد قلم اوست. او در نوشته‌ها ستون با اجازه و دیگر طنزهایی که از او منتشر شده به ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی مسائل روز پرداخته است.

اصغری: نکوداشت جلال تقدیر از قلم و دانش است

سیدمحمد اصغری، نماینده سابق رهبری در موسسه کیهان نیز در این مراسم گفت: قدردانی از فضلیت‌های تو در توی جلال زمان زیادی می‌خواهد. نکوداشت جلال نکوداشت فضلیت‌ها است. و همه شما می دانید که جلال ذخیره‌ای از این نیم قرن است. نکوداشت جلال نکوداشت فضلیت، تقوا، بزرگواری، قلم و دانش است.

حجتی کرمانی: جلال آیینه جامعه فرهنگی کشور است

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد حجتی کرمانی نیز در این مراسم با انتقاد از برخی رفتارهای غیر اخلاقی در رسانه‌ها گفت: مقداری که من خودم با آقا جلال نشست و برخاست داشتم، جلال آیینه جامعه فرهنگی ما است یا بگویم کل جامعه ایرانی. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به وضعیت فعلی کشور گفت: انقلاب اسلامی را خدا یاری می‌کند چرا که امام خمینی(ره) انسان بی نظیری بودند.

در پایان مراسم نیز جلال رفیع طی سخنانی از دست اندرکاران برگزاری این مراسم تشکر کرد. وی گفت: من از این مراسم و مراسم های این چنین همواره فراری بوده ام اما گیر افتادم! وی همچنین با ذکر خاطراتی از مرحوم سید محمود دعایی یاد و خاطره وی را گرامی داشت.

در این مراسم همچنین از ۳ جلد کتاب وی رونمایی شد.

جلال رفیع در جریان رونمایی از ۳ کتاب جدید خود به زبان طنز به وزارت ارشاد انداخت و گفت: برای ۲ کتاب از این کتب هنوز مجوز از وزارت فخیمه ارشاد نگرفته ایم.وی گفت کمی با احتیاط بگویم که وزارت وخیمه نگفته باشم. رفیع همچنین از پروانه وکالت خود پرده برداشت.

جلال رفیع، ادیب معاصر به تازگی ۳ کتاب با عناوین «همآغوش غزل»، «طنزهای بی اجازه» و «طنز در چالش با ممنوعات» را منتشر و روانه بازار کرده است.

کتاب «همآغوش غزل» بخشی از غزل های جلال رفیع را در خود دارد.

کتاب «طنزهای بی اجازه» مجموعه ای از طنزها و طنزک‌هایی است که به صورت «بلند و کوتاه» و «شعر و نثر» آمده، بر اثر یک نوع حسن‌تصادف یا سوءتفاهم(!)ی شکل گرفت که به داستان گل‌آقا (کیومرث صابری) و روزنامۀ کیهان در زمان سردبیری مهدی نصیری مربوط می‌شود. این داستان راستان که در عالم واقعیّت رخ داده و آغازگر طنزهای کتاب حاضر شده، در مقدمۀ همین کتاب به تفصیل شرح داده شده است.

طنزهای این کتاب که زمانی با امضای «آقاجمال» و همراهی مهدی نصیری و دکترسیدمحمد اصغری و حتی خود صابری منتشر می‌شد، مورد استقبال گستردۀ عموم خوانندگان قرار گرفت.

نظرات حسین توفیق از مسئولان مجلۀ طنز توفیق (استاد طنز قبل از انقلاب) و نیز کیومرث صابری (استاد طنز بعد از انقلاب) را در بارۀ جلال رفیع می‌توان در مقدمۀ این کتاب مطالعه کرد.

درباره کتاب «طنز در چالش با ممنوعات» نیز می توان نوشت که در سال ۱۳۷۳ در «سالنامه گل آقا» که مخاطبانش بیشتر خواصّ جامعه و اهل تحقیق بودند، مقاله ای به قلم جلال رفیع منتشر شد. این مقاله، حدود دویست مثال و مورد را غالباً با ذکر منبع و ماخذ نقل کرده بود که نشان می داد علما و فقها و متشرّعین و متدیّنینی هم بوده اند که از آیات و روایات و موضوعات دینی، استفاده طنز آمیز کرده اند تا بدین ترتیب با لسان نرم و گرم از دیگران انتقاد کنند. مقاله مذکور، موجب سوء تفاهم شد و مطالبی بر ضدّ آن در برخی از روزنامه های آن موقع چاپ شد و حتی کسانی به برخی از فقها با این تعبیر اطلاع دادند که کسی گفته است با آیات و روایات و موضوعات دینی می شود شوخی کرد؛ یعنی آنها را به تمسخر گرفت!

در کتاب حاضر، این ماجرا (اصل مقاله، اعتراضنامه و ردّیّه، متن فتاوی، دفاع از فتاوی، پاسخ به اعتراضنامه، نمونه های دیگر طنز دینی، واژه های شبه طنز در آیات و روایات، طرز بیان طنزآمیز در قرآن، طنز به عنوان«یک موضوع مُستَحدَث»)، در ۱۴ فصل، شرح داده شده است.

۲۴۵۲۴۵