تولد بیت‌کوین؛ آغاز یک انقلاب در دنیای مالی

شاید هیچ‌کسی فکرش را نمی‌کرد که بیت کوین بتواند دنیای تبادلات مالی و حتی اقتصاد جهان را متحول کند. سوم ژانویه 2009، برابر با سیزدهم دی 1387، اولین بلوک زنجیره بلوکی بیت کوین یا همان Genesis Block توسط شخصیت مرموز ساتاشی ناکاموتو استخراج شد و نخستین دارایی دیجیتال جهان یعنی بیت‌کوین به وجود آمد.

بلوک اولیه که به آن بلوک صفر هم گفته می‌شود؛ اولین بلوکی است که بلوک‌های بعدی به آن اضافه می‌شوند و در زنجیره بلوک، یک مورد خاص است که به بلوک قبلی ارجاع نمی‌شود. پاداش این بلوک ۵۰ بیت‌کوین بود که برای همیشه خرج‌نشدنی است و هیچ تراکنشی در خود ندارد.

برای اولین بار در همان روز روزنامه تایمز در مقاله‌ای با عنوان خلق نخستین بیت‌کوین، این دارایی دیجیتال را معرفی کرد. ارز دیجیتالی که در مدت کوتاهی توانست در دنیای تبادلات مالی تحول بزرگی ایجاد کند و پس از مدتی به یک کلاس دارایی مهم در جهان تبدیل شود.

ناکاموتو پیش از اعلام خلق نخستین بلوک بیت کوین در وایت پیپر بیت‌کوین درباره آن نوشته بود: «یک نسخه همتابه‌همتا از پول الکترونیکی که پرداخت‌های آنلاین ‌را بدون اینکه نیاز به طرف سوم معتمد باشد، انجام می‌دهد.» منظور از طرف سوم معتمد همان بانک‌ها و موسسات مالی هستند. این ویژگی که ناکاموتو به آن اشاره کرده بود، به سرعت به حاشیه رفت و بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال که پس از آن خلق شدند، تبدیل به یک دارایی قابل معامله در بازارهای جهانی شدند.

ناکاموتو توضیح می‌دهد که امضاهای الکترونیکی بخشی از راه‌حل برای تبادل همتا‌به‌همتا هستند. هر کوین، یک رشته از امضاهای دیجیتالی است و صاحب کوین، با کلید خصوصی خود، کوین را به نفر بعدی منتقل می‌کند و گیرنده، تمام اطلاعات را به همراه کوین دریافت می‌کند. صحت تراکنش‌ها از طریق بررسی امضاهای دیجیتال صاحبان قبلی کوین بررسی می‌شود.

تأیید امضاها و تراکنش‌ها را ماینرها یا گره‌های شبکه انجام می‌دهند و در ازای تأیید تراکنش‌ها کوین دریافت می‌کنند. در واقع در این سیستم، بیت‌کوین به جای انتقال از طریق واسطه‌های متمرکز، با تایید نودها و کاربران شبکه که بیت‌کوین در آن در چرخش است؛ منتقل می‌شود و این نودها هستند که کارمزد تأیید انتقال را دریافت می‌کنند.

در تعریفی ساده، بیت‌کوین یک دارایی غیر متمرکز رمزنگاری‌شده و مجازی است که امنیت بالایی دارد. دلیل امنیت بالای بیت‌کوین، کنترل آن نه توسط سیستم‌های متمرکز، بلکه توسط مجموعه کاربران و فعالان این حوزه است. همه، از کسانی که یک تراکنش رمز ارزی انجام می‌دهند تا ماینرها، به‌نوعی در کنترل این شبکه و تأیید تراکنش‌ها نقش دارند و با توجه به شفافیت و دسترسی عمومی به دیتاها، هیچ‌کس نمی‌تواند خللی در شبکه ایجاد کند.

سرآغاز یک تحول بزرگ 

چند روز پس از خلق بیت‌کوین، نخستین تراکنش بیت‌کوین توسط ناکاموتو انجام شد؛ اما مدتی بعد در اکتبر همان سال، یک دانشجوی فنلاندی علوم کامپیوتر برای اولین‌بار بیت کوین را به عنوان یک دارایی، فروخت. او در آن زمان 5050 بیت کوین را فروخت و برای هرکدام، 0.0009 دلار دریافت کرد. 

یکی از تراکنش‌‎های قابل توجه بیت‌کوین، زمانی بود که در 22 می سال 2010، شخصی به نام لازلو، با پرداخت 10 هزار بیت‌کوین، دو پیتزا خریداری کرد. 

حالا بیت‌کوین رسما یک دارایی دیجیتال شناخته می‌شود که در ابتدا صفر دلار ارزش داشت و در سال 2010 با تاسیس نخستین صرافی ارز دیجیتال جهان، به ارزش 0.003 دلار رسید و حالا میلیون‌ها نفر و ده‌ها شرکت بزرگ جهان، کاربر و سرمایه‌گذار این بازار هستند. پس از مدتی رزارزهای جدیدی ماند لایت کوین برای کاربردپذیر کردن بیت کوین خلق شدند و با ایجاد اتریوم، امکان انعقاد قراردادهای هوشمند بر بستر بلاکچین فراهم شد. 

سهولت انتقال بیت‌کوین از شخصی به شخص دیگر در بعد جهانی، مهمترین نکته‌ای است که در مورد بیت‌کوین به ذهن می‌رسد؛ چراکه با استفاده از رمز ارز می‌توان دارایی رمزنگاری‌شده دلخواه خود را تنها در چند دقیقه، فارغ از نزدیک یا دور بودن شخص مورد نظر، به فردی دیگر واریز کرد و شاید بتوان گفت با خلق بیت‌کوین، جهان قدمی بزرگ برای به رسمیت شناختن یک مدل دارایی غیر متمرکز برداشت.

پس از ثبت نخستین بلوک شبکه بیت‌کوین، بلوک‌های بعدی اطلاعات خود را به‌طور زنجیره‌ای به بلوک‌های بعد از خود منتقل می‌کنند و این زنجیره اطلاعات، بالاترین ضریب امنیت را در میان سیستم‌های مالی جهان دارد.

ارزش بیت‌کوین در این سال‌ها نوسانات زیادی داشته، اما همواره روند قیمتی آن صعودی بوده است. بیت‌کوین که سال گذشته در همین روز در قیمتی نزدیک به 17 هزار دلار معامله می‌شود‌؛ حالا در سوم ژانویه 2024، در محدوده قیمتی 45 هزار دلار خرید و فروش می‌شود.

هاوینگ و رشد احتمالی قیمت بیت‌کوین

نظرات مختلفی درباره آینده قیمت بیت‌کوین و سایر آلت‌کوین‌ها در سال جدید میلادی وجود دارد و برخی با توجه به نزدیکی هاوینگ بیت کوین که در دوره‌های قبل باعث افزایش قیمت شده، پیش‌بینی روند صعودی را برای این بازار می‌کنند، کاربران ایرانی برای خرید و فروش فوری و امن بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال می‌توانند از صرافی نوبیتکس که بیش از 5 میلیون و پانصد هزار کاربر ایرانی دارد و خدماتی مانند بازار خرید و فروش ریالی و تتری بیش از 98 کوین، ضریب در خرید و فروش تعهدی، استیکینگ، ییلد فارمینگ، مشارکت در استخر مشارکت و... را در اختیار کاربران قرار می‌دهد، استفاده کنند.