فیلم و سریال‌هایی که به زندگی امام خمینی (ره) پرداخته اند

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - زهرا قربانی رضوان؛ یکی از ژانر‌های جذاب سینمایی ژانر بیوگرافی و پرداختن به زندگی افرادی است که نقش بخصوصی در جامعه خود داشته اند. این ژانر به سبب واقعی بودن و به دلیل آنکه مردم با آن همذات پنداری داشتند از جایگاه ویژاه‌ای برخوردار است. افرادی در عرصه ورزش، سیاست، علم، و هنر هستند که تا کنون فیلم‌های بسیاری از شخصیت آن‌ها ساخته شده است.

پرداخت به عرصه سیاست به سبب فضای دراماتیک و فراز و نشیب بسیاری آن، با حساسیت بالایی همراه است. هنرمند با داستانی واقعی روبه رو است که علاوه بر دراماتیک کردن روایت باید حفظ صداقت و دوری از تخیل را در نظر داشته باشد و این مهم از مشکلات اساسی هنرمندان در ساخت این دست فیلم‌ها است. ساخت فیلم‌هایی از زندگی رهبران سیاسی و چهره‌های مذهبی این حساسیت و توجه را دوچندان می‌کند. اثری که در شان آن شخصیت باشد و از نظر فنی و هنری نباید دچار ضعف‌هایی باشد، زیرا علاقه‌مندان به این افراد واکنش جدی نشان می‌دهند.

در کشورمان چهره‌های شاخص بسیاری در تمام عرصه‌ها حضور دارند. در عرصه سیاست بصورت ویژه شخصیت امام خمینی (ره) یکی از محبوب‌ترین و مهم‌ترین نمونه‌ها است که به بهانه سالروز ولادت رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی (ره) مروری بر آثاری که به ایشان در حوزه سریال و مستند و فیلم‌های سینمایی پرداخته اند اشاره کنیم. لازم به ذکر است که از ایشان تاکنون چهل عنوان کتاب و اسناد مهم در زمینه‌های مختلف سیاسی و عرفاتی و... نوشته شده است.

 

سریال آفتاب و زمین

سریال آفتاب و زمین درسال ۱۳۷۹ به کارگردانی جواد شمقدری از شبکه دو سیما پخش شد. این سریال به دوران تولد و زندگی امام خمینی (ره) در شهر خمین پرداخته است. این سریال بیشتر به مبارزات پدر امام خمینی (ره) در شهر خمین پرداخته و صرفا تا شش ماهگی ایشان را به تصویر کشیده است. در این سریال کتاب خاطرات مرحوم آیت الله پسندیده به عنوان منبع تحقیق مورد توجه قرار گرفت. فضای سریال همسو با زمان قاجار و حکومت ناصرالدین شاه است و تسلط خان‌ها و ظلم آن‌ها به رعیت را نشان می‌دهد.

 

تله فیلم صنوبر

در سال ۱۳۸۰ تله فیلم صنوبر به کارگردانی و نویسندگی مجتبی راعی در جشنواره فجر سال ۱۳۸۱ روی پرده سینما رفت. این اثر به دوران نوجوانی امام خمینی (ره) در سن ۱۳ تا ۱۶ سالگی پرداخته درست زمانی که مردم ایران درگیر جنگ جهانی اول بودند و ایران با اعلام بی طرفی باز هم مورد حمله روس و انگلیس قرار گرفت. همین امر سبب می‌شود تا انگلیسی‌ها غلات شهر خمین را بخرند و به لندن ببرند. این فیلم در سینما‌ها اکران نشد و تنها چند بار بصورت پخش تلویزیونی مود استقبال مخاطبان قرار گرفت.

 

سینمایی فرزند صبح

یکی دیگر از فیلم‌های ساخته شده از امام خمینی (ره) که توجه‌های یادی را به خود جلب کرد فیلم سینمایی فرزند صبح ساخته بهروز افخمی بود که روایتی از مقاطع مختلف زندگی ایشان را به تصویر کشیده است. فرزند صبح نیز بیشتر به دوران کودکی امام می‌پردازد و بخشی از آن نیز به دستگیری ایشان در روز ۱۵ خرداد اختصاص پیدا کرده است. ساخت این فیلم ۷ سال به طول انجامید و به دلیل مشکلات فنی هرگز به نمایش در نیامد. آخرین نسخه این فیلم سینمایی توسط بهروز افخمی تدوین شد و به جشنواره عمار ارسال گردید.

 

سریال روح الله

سریال روح الله با محوریت زندگی امام خمینی (ره) به تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی و کارگردانی سایمک صرافت در سال ۹۱ و ۹۲ روی آنتن رفت. پخش این سریال همزمان با ایام ارتحال امام خمینی (ره) و ایام دهه فجر بود. ابتدا کارگردانی این اثر را راما قوی دل بر عهده داشت که ۷ قسمت ابتدایی را ساخت و به دلیل مشکلات مالی پروژه متوقف شد و سپس ساخت فصل دوم سریال را در سال ۹۲ به روی آنتن برد. نگارش این اثر برعهده سعید نعمت الله بود.

 

سریال سال های حادثه

سریالی در ۱۰ قسمت ۴۵ دقیقه‌ای به کارگردانی سعید چاری ساخته شده. «سال‌های حادثه» به دهه اول انقلاب و حوادث پیرامون آن می‌پردازد درست زمانی که اوایل انقلاب بمب گذاری‌هایی توسط منافقین کارگذاشته می‌شد. این سریال بصورت کامل درباره ارتباط امام با کودکان ساخته شده است. این سریال در ۳ فصل به نگارش در آمده. فصل اول حوادث سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ و فصل دوم به سال ۱۳۵۷ تا ۶۸ اشاره دارد و فصل سوم سال ۹۱ تا زمان حال را به تصویر کشیده است. احمد علی شخصیت اصلی سریال است که پدرش در درگیری‌های اوایل انقلاب ناپدید شده. احمد علی علاقه بسیاری دراد تا امام را از نزدیک ببیند.

 

تله فیلم یازده دقیقه و سی ثانیه 

تله فیلم یازده دقیقه و سی ثانیه نگاهی متفاوت بخشی از زندگی امام (ره) را روایت می‌کند. داستان روایت گروهی از تصویربرداران تلویزیون است که برای ضبط پیام‌های امام به جماران می‌روند. ایده این داستان را بهروز افخمی مطرح کرد، زیرا خود او یکی از تصویربرداران حاضر در آن جمع بوده.

 

مستند روح الله

مستند روح الله به تهیه کنندگی احمد شفیعی بصورت کامل و جامع درباره امام خمینی ساخته شده که در ۱۰ قسمت از ابتدا تا تمام مقاطع زندگی ایشان را به تصویر می‌کشد. در این مجموعه مصاحبه‌هایی از افراد بین المللی نیز صورت گرفته است. بیش از ۱۰۰۰۰ عکس جدید از ایشان نیز در مستند منتشر شده است. مستند شخصیت محور است و جنبه‌های مختلفی را در بر گرفته است. جزئیات به کار رفته و پژوهش عمیق کیفیت این مستند را دوچندان کرده است.

 

مستند سیره عملی امام روح الله 

مستند سیره عملی امام روح الله در این مستند ابعاد مختلف زندگی امام به نمایش گذاشته شده است از جمله حکومت داری، سیاست، فرهنگ، خانواده و همچنین سخنرانی‌های آرشیوی و کمتر پخش شده نیز در این مستند قرار گرفته است. مستند بیشتر به اتفاقات پس از جنگ تحمیلی و وقایع داخلی ایران در آن زمان پرداخته است.

قطعا ساخت فیلم‌هایی از زندگی امام (ره) نیازمند پژوهش و تحقیق عمیق و بسیاری است و با وجود ساخت آثاری در طول زمان هنوز هم جای خالی پرداخت حرفه ای‌تر و با کیفیت‌تر از شخصیت رهبر کبیر انقلاب احساس می‌شود.