۷ نشانه هشدار دهنده بیماری آلزایمر را بشناسیم

آفتاب‌‌نیوز :

در این بیماری، سلول‌های مغزی تحلیل می‌رود و نتیجه این تحلیل، چیزی جز ضعف حافظه و افت فعالیت‌های ذهنی نیست. آلزایمر به علت مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی ایجاد می‌شود که در طول زمان بر مغز فرد اثر گذاشته و باعث تخریب سلول‌های مغزی شده است.

ضعف حافظه: این مشکل در آلزایمر همیشگی و پیشرونده است و هر روز بدتر از دیروز می‌شود. مبتلایان به آلزایمر ممکن است سوال‌هایی را که از آن‌ها می‌پرسید یا حرفی را که خودشان می‌خواهند به زبان بیاورند، بار‌ها و بار‌ها زیر لب تکرار کنند. آن‌ها اغلب حرف شان را فراموش می‌کنند؛ قرار ملاقات هایشان را از یاد می‌برند؛ کلیدها، کتاب‌ها و سایر وسایل شان را در جا‌های اشتباه و غیرمعقول می‌گذارند و اغلب یادشان نمی‌آید آن‌ها را کجا گذاشته اند. اسامی دوستان و آشنایان و در بعضی موارد، حتی اسامی اعضای خانواده خود را نیز به خاطر نمی‌آورند و امور ساده و روزمره را فراموش می‌کنند.

اختلال در درک مکان و زمان: بیماران ممکن است فراموش کنند امروز چه روزی است یا در چه ماه و چه سالی به سر می‌بریم. آن‌ها گاهی به یاد نمی‌آورند الان کجا هستند؛ در خانه یا اداره؟ آلزایمر همچنین توان مغز را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود درک بیمار از آنچه می‌بیند یا می‌شنود و یا می‌خواند، مختل شود. مجموعه این عوامل گاهی باعث می‌شود بیمار حتی راه خانه اش را گم کند.

اختلال در گفتار و نوشتار: بیماران ممکن است بار‌ها و بار‌ها هنگام صحبت کردن نتوانند کلمه مورد نظرشان را به خاطر آورند و به همین خاطر، حرف شان را ناتمام بگذارند. به مرور، این اختلال گفتاری به حوزه نوشتاری هم سرایت می‌کند و باعث می‌شود آن‌ها دچار افت مهارت‌های نوشتاری هم شوند.

اختلال در تفکر و تمرکز: آلزایمر باعث بروز اختلال در روند تمرکز و تفکر، به ویژه در حوزه تفکرات انتزاعی نظیر اعداد و ارقام، می‌شود. بروز اشتباه در حساب و کتاب‌های مالی از علائم رایج این بیماری است.

اختلال در قضاوت و تصمیم گیری: آلزایمر باعث می‌شود قضاوت و تصمیم گیری بیمار در هنگام رانندگی، آشپزی و سایر مهارت‌های ساده و روزمره، به تدریج دچار مشکل شده و هر روز این مشکلات بیشتر شود.

اختلال در پرداختن به امور شخصی: کار‌های شخصی ساده و روزمره، به ویژه کار‌هایی که انجام شان نیازمند گذراندن چند مرحله منظم است (مانند پختن یک غذا یا شستن یک لباس)، به تدریج به اموری دشوار و چالش برانگیز تبدیل می‌شود و در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است بیمار حتی به خاطر نیاورد چگونه حمام می‌کرده یا لباس می‌پوشیده است.

اختلال در رفتار و شخصیت: در مراحل متوسط و شدید آلزایمر، رفتار، گفتار و احساسات و عواطف بیمار تغییر می‌یابد و او را به سمت افسردگی، اضطراب، بدبینی، لجاجت، زودرنجی و پرخاشگری می‌کشاند.
تشخیص

متاسفانه هنوز هیچ آزمایشی اختصاصی برای تشخیص قطعی آلزایمر وجود ندارد. اما شرح حال بیمار در بیشتر موارد به تشخیص صحیح می‌انجامد. برای اینکه پزشک بتواند دریابد ضعف حافظه ناشی از آلزایمر است، معاینه‌ها و آزمایش‌های زیر نیز می‌تواند کمک کننده باشد:

شرح حال و معاینه بالینی: معاینه بالینی در بیماران مشکوک به آلزایمر یک معاینه عصبی است؛ این معاینه شامل سنجش بازخورد‌ها (رفلکس)، سنجش توان عضلانی، سنجش میزان توانایی بیمار در نشستن و برخاستن، همچنین مشاهده طرز ایستادن و راه رفتن او و معاینه حسی، حرکتی و تعادلی است. تشخیص بیماری آلزایمر به طور عمده بالینی و مبتنی بر گرفتن شرح حال است.

تست‌های آزمایشگاهی: نتایج این تست‌ها نشان می‌دهد که ضعف حافظه بیمار، ناشی از بیماری‌های ارگانیک (مانند اختلالات تیروئیدی و یا کمبود‌های ویتامینی یا اختلال سطح املاح در خون) نیست و باید به تشخیص‌های دیگر فکر کرد.

تصویربرداری از مغز: در صورت صلاحدید پزشک سیتی اسکن و ام آر آی انجام می‌شود که در آن‌ها تغییراتی که در بافت مغز رخ داده، آشکار می‌شود و به این ترتیب، پزشک می‌تواند به تشخیص بهتری از بیماری دست یابد.

«پت اسکن» نیز یکی دیگر از تکنیک‌های تصویربرداری است که در موارد ویژه، طبق صلاحدید پزشک انجام می‌گیرد و در آن، یک نشانگر رادیواکتیو در ورید بیمار تزریق می‌شود، سپس عکسبرداری انجام می‌شود تا معلوم شود که نشانگر موردنظر به کدام منطقه از مناطق مغز بیمار نفوذ کرده و کدام مناطق مغز همچنان نفوذناپذیر باقی مانده و یا دچار اختلال شده است.

پیشگیری از آلزایمر

تاکنون هیچ راه پیشگیری قطعی و موثری برای آلزایمر شناخته نشده است؛ اما می‌توان گفت که عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی (مانند دیابت، فشار خون، چاقی، کم تحرکی و سیگار) می‌تواند زمینه ساز ابتلا به آلزایمر نیز باشد.

همچنین فعال بودن از نظر فیزیکی، ذهنی و اجتماعی می‌تواند احتمال ابتلا به آلزایمر را کمتر کند.