ترویجگری و پاسخگویی جهانی: نگاهی به فعالیت های مجموعه فعالان در یکسال گذشته

    خانه  > slide, سایر گروهها  >  ترویجگری و پاسخگویی جهانی: نگاهی به فعالیت های مجموعه فعالان در یکسال گذشته

•  خبر اختصاصی
•  تاریخ : ۱۴۰۲/۱۰/۱۴
•  دسته : slide,سایر گروهها
•   لینک کوتاه :
•  کد خبر : 021014810

چاپ خبر

ترویجگری و پاسخگویی جهانی: نگاهی به فعالیت های مجموعه فعالان در یکسال گذشته

خبرگزاری هرانا – مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، بعنوان سازمانی پیشرو در دفاع از حقوق بشر، در سال گذشته با چالش‌های گسترده‌ای روبرو شد اما توانست دستاوردهای مهمی را در زمینه‌های مختلف به دست آورد. این سازمان با تلاش‌های مستمر خود در حوزه‌هایی نظیر آزادی بیان، حقوق زنان و مشارکت سیاسی، تلاش کرد نقشی سازنده در ارتقای استانداردهای حقوق بشری و همکاری با نهادهای بین‌المللی ایفا کند. در ادامه گزارشی اجمالی از فعالیت های این نهاد در سطح بین المللی در یکسال گذشته ارائه شده است.

در سال گذشته، شهروندان ایرانی با چالش‌های عمده‌ای در زمینه حقوق بشر روبرو شدند، از جمله نقض‌های حقوق بشری متعدد مانند محدودیت‌های آزادی بیان، نقض مستمر حقوق زنان، بازداشت‌های خودسرانه، و محاکمات ناعادلانه. این شرایط پس از مرگ مهسا امینی در بازداشت و اعتراضات گسترده‌ای که در پی آن در سراسر کشور به راه افتاد، شدت گرفت. این اعتراضات ماهها ادامه یافت و توجه جهانی را به وضعیت حقوق بشر در ایران جلب کرد. اقلیت‌های مختلف، از جمله اتنیکی، مذهبی، جنسی و جنسیتی، نیز به طور مداوم در این دوره تحت آزار و اذیت قرار گرفتند.

با وجود این چالش‌ها، تلاش‌ها و پایداری فعالان حقوق بشر در ایران قابل تقدیر بود. موفقیت‌های اخیر از جمله صدور حکم بر علیه حمید نوری در سوئد و اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی نشان‌دهنده پیشرفت‌های مهم در مسیر پاسخگویی به نقض حقوق بشر در ایران است.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در یکسال گذشته در بخش ادووکاسی خود با سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل و توابع آن همکاری کرد، در جلسات شورای حقوق بشر شرکت کرد، و در بسیاری از فعالیت‌های مرتبط با حقوق بشر در سطح بین المللی فعالانه مشارکت داشت.

در ادامه، به اختصار و بدون ادعای جامعیت، بررسی فعالیت‌های این سازمان در یک سال گذشته جهت تنویر افکار عمومی ارائه می شود.

همکاری با توابع سازمان ملل

مشارکت پیوسته مجموعه فعالان حقوق بشر با مکانیزم‌های گوناگون حقوق بشری سازمان ملل، نشانه‌ای از تعهد آن‌ نهاد برای ثبت نقض‌های حقوق بشر و ارائه مشاوره‌های تخصصی و حیاتی است که به کارشناسان سازمان ملل در ارزیابی‌ها و توصیه‌های آن‌ها برای پرداختن به نقض حقوق بشر کمک می‌کند.

مجموعه فعالان حقوق بشر در تمامی جلسات معمول شورای حقوق بشر در ژنو شرکت کرد، کشورهای عضو را در جریان وضعیت حقوق بشر در ایران قرار داد، در رویدادهای جانبی پیرامون وضعیت حقوق زنان در ایران حضور یافت، به صورت مستمر و از طریق مشاوره‌های دوجانبه به شکل مجازی و حضوری در ژنو، اطلاعاتی را از طریق پیشنهادات رسمی به دارندگان رویه‌های ویژه ارائه داد، چندین پیشنهاد برای بررسی ایران تحت میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی توسط کمیته حقوق بشر آماده کرد، به طور منظم با تحقیقات کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل همکاری داشت، در نشست ۱۳۹ کمیته حقوق بشر سازمان ملل مداخلات شفاهی ارائه داد و یک رویداد جانبی به مناسبت سالگرد درگذشت مهسا ژینا امینی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با حضور گزارشگر ویژه و نمایندگان جامعه مدنی برگزار کرد.

علاوه بر این، مجموعه فعالان حقوق بشر یافته‌های رسمی خود درباره جنایات علیه بشریت را به کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل در مورد ایران ارائه داده است. این سازمان همچنان برای تمدید و گسترش این فعالیت ها با کشورهای عضو با توجه به ماهیت فراگیر، سیستماتیک و ادامه‌دار جنایات در حال وقوع در ایران با اطمینان کامل از بی‌کیفرمانی ناقضان حقوق بشر بصورت مداوم تلاش کرد..

مشارکت مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در دفاتر سازمان ملل متحد واقع در نیویورک و ژنو، همچنان نقش کلیدی به عنوان یک سکو برای ترویج تلاش‌های حمایتی، توسعه گفتگوهای محتوایی با سیاست‌گذاران، سیاستمداران و تمامی ذینفعان جهانی ایفا کرد.

دفاع از استفاده مداوم از تحریم‌های هدفمند حقوق بشری

دولت های متعددی همواره با اعمال تحریم‌های هدفمند (مگنیتسکی) در مقابله با نقض حقوق بشر و فساد در ایران ایفای نقش موثر کردند. این تحریم‌ها بر مسدودسازی دارایی‌ها و اعمال محدودیت‌های سفر برای افراد درگیر در نقض جدی حقوق بشر تمرکز دارند. مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران بیش از ۱۳۵ مورد اعمال تحریم گسترده علیه ناقضین حقوق بشر ایرانی توسط اتحادیه اروپا، بریتانیا، آمریکا، کانادا، نیوزیلند و استرالیا را رصد کرده است. تعدادی از این افراد توسط ابتکار پایگاه اطلاعاتی دادگستر وابسته به این مجموعه بررسی و مستندسازی شده‌اند. مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران همواره اهمیت تمرکز بر کسانی که حقوق بشر را نقض می‌کنند و پاسخگو نگه داشتن آن‌ها در برابر اعمالشان را حیاتی می‌داند.

اقدام هماهنگ در سراسر حوزه‌های حقوقی مختلف همچنان به عنوان یک استراتژی ضروری برای پاسخگویی در قبال این نقض‌ها باقی می‌ماند. همگرایی تلاش‌ها و استفاده از قدرت همکاری‌های چندجانبه، پیامی روشن مبنی بر عدم تحمل نقض مصونیت از مجازات است.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران همچنین با برخی از قربانیان نقض حقوق بشر گفت‌وگو هایی مبنی بر اینکه شهروندان نتیجه اعمال تحریم‌های هدفمند حقوق بشری توسط کشورهای غربی علیه ایران را چگونه ارزیابی می‌کنند، انجام داده است. یک زندانی سیاسی در مصاحبه ای با این مجموعه، برداشت خود از تاثیر تحریم های اعمال شده برای بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران را اینگونه شرح داد: “این اقدامات مانند نفس تازه‌ای هستند، دانستن اینکه این نقض‌ها دیده می‌شوند و به آنها رسیدگی می‌شود، حتی اگر از داخل کشور خودمان نباشد، یک پرتو امید برای افرادی مانند من است که تحت ستم یک حکومت ناقض حقوق بشر زندگی میکنیم. شاید این اقدامات به سرعت خیلی چیزها را تغییر ندهند، اما نشان می‌دهد که جهان چشمان خود را به روی ما نبسته است.”

جامعه بین الملل

در سال ۲۰۲۳، اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن نقش قابل توجهی در آشکارسازی سوء استفاده گسترده و نقض سیستماتیک حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی ایران ایفا کردند. به عنوان مثال، ماه گذشته در بروکسل، اتحادیه اروپا جایزه معتبر ساخاروف را به مهسا (ژینا) امینی اعطا کرد.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران به طور مکرر با اتحادیه اروپا دیدار و گفت‌وگو کرده است و در پارلمان این اتحادیه در خصوص سیاست‌های اتحادیه اروپا در قبال ایران و اینکه چگونه تغییرات در سیاست‌ ها می‌تواند به حفاظت از قربانیان سوء استفاده و فشار مداوم بر مجرمان کمک کند، بحث و تبادل نظر کرده است. این مجموعه بر اهمیت پاسخگویی و نقش حیاتی که اتحادیه اروپا می‌تواند در این زمینه ایفا کند، به طور مداوم تاکید داشته است.

در برلین، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران با نمایندگان پارلمان در رابطه با تمدید ماموریت کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل و تشویق به اعمال فشار مداوم بر ناقضان حقوق بشر از طریق استفاده از تحریم‌های هدفمند حقوق بشری، با تمرکز بر تأثیر این تحریم ها بر اساس شواهد و مستندات، رایزنی کرده است.

به همین شکل، در ایالات متحده آمریکا، کانادا و بریتانیا، مجموعه فعالان از اعمال فشار مداوم طی سال علیه جنایتکاران و ناقضان حقوق بشر در ایران از قبیل افراد دخیل در تدوین لایحه جنجالی حجاب، استقبال کرده است. مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران از تمامی کشورهایی که به اعمال فشار بر ناقضین حقوق بشر متعهد هستند، به خاطر تلاش مستمرشان در جمع‌آوری اطلاعات برای پاسخگو نگه داشتن مجرمان و پذیرش توصیه‌های جامعه مدنی که نشان می‌دهد اقدامات هماهنگ تأثیر بیشتری دارند، قدردانی می‌کند.

سالگرد جان باختن مهسا امینی و اعتراضات “زن، زندگی، آزادی”

در اکتبر ۲۰۲۳، به مناسبت گذشت یک سال از اعتراضات “زن، زندگی، آزادی”، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران با همراهی سازمان بین‌المللی آپرایتز یک رویداد جانبی در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد با عنوان “یک سال ‘زن، زندگی، آزادی’: ادامه آزار و اذیت اقلیت‌ها در جمهوری اسلامی ایران” برگزار کردند. این رویداد با حضور گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران و نمایندگان جامعه مدنی به بررسی وضعیت کنونی حقوق بشر در ایران پرداخت. اسکایلر تامپسون، مدیر حمایت و پاسخگویی جهانی این سازمان محورهای مهمی برای اقدامات فوری بین‌المللی مطرح کرد و به نیاز بر حمایت مداوم از تحقیقات تحت رهبری سازمان ملل، راه‌های بین‌المللی دستیابی به عدالت و محکومیت متحد علیه نقض حقوق بشر و تخطی از قوانین بین‌المللی تأکید کرد.

در همین راستا، مجموعه فعالان گزارشی متمرکز بر مجازات‌های تحقیرآمیز و نامتناسب علیه زنان ایرانی منتشر کرد. این گزارش بر روی اقدامات افراطی قوه قضائیه ایران مانند محکوم کردن زنان به درمان‌های روانپزشکی و وادار کردن آن‌ها به انجام رویه‌های تحقیرآمیز در پزشکی قانونی به دلیل عدم رعایت قوانین حجاب تمرکز داشت.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران گزارش جامعی درباره لایحه موسوم به حجاب یا “لایحه حمایت از خانواده با ترویج فرهنگ حجاب و عفاف” منتشر کرده است. این گزارش بر اقدامات سختگیرانه که بیشتر زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، همزمان با سالگرد درگذشت مهسا امینی تمرکز داشت. این گزارش همچنین نقش بسیج و بسیج دانشجویی را ارزیابی کرده و به بررسی نقش کلیدی آن‌ها در سرکوب آزادی‌های زنان تحت قانون حجاب پرداخته است.

بسیج و بسیج دانشجویی به عنوان نیروهای شبه‌نظامی در ایران، به طور فعال در سرکوب اعتراضات ۱۴۰۱ در ایران مشارکت داشتند. بسیج، تحت کنترل نیروی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نقش مهمی در سرکوب اعتراضات “زن، زندگی، آزادی” ایفا کرد. بسیج دانشجویی نیز که تحت فرماندهی نیروی زمینی سپاه است، در جمع آوری اطلاعات و اقدامات سرکوبگرانه تحت حمایت دولت علیه جنبش‌ دموکراسی خواه دانشجویی فعال بوده است. مجموعه فعالان بیش از ۲۵۰۰ عضو فعال بسیج و ۶۵۰ عضو بسیج دانشجویی را شناسایی و تحلیل جامعی از فعالیت‌های آنان منتشر کرد. این نهاد همچنین اسامی آن‌ها را با شرکای مورد اعتماد خود به اشتراک گذاشته و اقدامات مشخصی را به آنها توصیه کرده است. در نهایت، اسکایلر تامپسون، مسئول روابط خارجی مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در رویداد جانبی با عنوان “یک سال جنبش زن، زندگی، آزادی” که توسط مرکز اسناد حقوق بشر ایران در نشست ۵۴ شورای حقوق بشر سازمان ملل برگزار شد، شرکت کرد. در این رویداد، خانم تامپسون به بررسی پیامدهای گسترده لایحه جدید حجاب و عفاف در ایران، با تأکید ویژه بر نگرانی‌های جدی در مورد اختیارات قابل توجهی که به نیروهای بسیج در سراسر کشور محول شده است، پرداخت.

جنایات علیه بشریت: آزار و اذیت جنسیتی و سیاسی

در ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران با پشتیبانی حقوقی سازمان آپرایتز (مستقر در لاهه)، یک طرح مشترک ۶۰ صفحه‌ای را به کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد درباره اعتراضات اخیر در ایران ارائه کرد. این طرح استدلال کرد که مدارک ارائه شده توسط مجموعه فعالان و دو سازمان شریک باید منجر به این نتیجه‌گیری توسط کمیته حقیقت‌یاب شود که جنایات علیه بشریت، به ویژه آزار و اذیت بر مبنای سیاسی و جنسیتی، از آغاز اعتراضات سراسری در ایران (حداقل از ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۲) توسط نیروهای سرکوب در ایران انجام شده است.

علاوه بر این، مجموعه فعالان، مجموعه‌ای از توصیه‌ها را ارائه کرده که دلایل و نیاز به تمدید و گسترش ماموریت کمیته حقیقت‌یاب را توضیح می‌دهد. این مجموعه تاکید کرده است که کمیته حقیقت‌یاب باید ارتکاب بالقوه جنایات علیه بشریت، به ویژه آزار و اذیت بر مبنای سیاسی و جنسیتی، در جمهوری اسلامی ایران مخصوصاً در ارتباط با اعتراضات “زن، زندگی، آزادی” را به رسمیت بشناسد.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران پیشنهاد کرد که این یافته‌ها با تمرکز بر آزار و اذیت هدفمند زنان، دختران، و افراد اقلیت‌های جنسی و جنسیتی توسط مقامات و نیروهای امنیتی ایران به عنوان بخش اصلی گزارش کمیته حقیقت‌یاب به شورای حقوق بشر در مارس ۲۰۲۴ گنجانده شود. همچنین، مجموعه فعالان از این کمیته خواست تا تحلیل عمیقی از مشارکت مردان و پسران در اعتراضات انجام دهد و در تحقیقات خود لنز برخورد جنسیتی را لحاظ کند. علیرغم چالش‌های پیش رو در مستندسازی نقض‌ها، مجموعه فعالان بر ضرورت تداوم تحقیق در مورد نقض حقوق افراد اقلیت‌های جنسی و جنسیتی و نیاز به رفع تبعیض های موجود، تاکید کرده است.

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در زمینه مستندسازی و پاسخگویی، در حالی که تمرکز بر رفتار فردی ندارد، تأکید کرده است که نقض حقوق بشر توسط مقامات ایران فراتر از مسئولیت دولت تحت معاهدات حقوق بشری است. این مجموعه توصیه کرد که بخشی از گزارش مارس ۲۰۲۴ کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد باید به مسئله فقدان پاسخگویی برای نقض گسترده در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ اختصاص یابد. این گزارش بر نیاز به جبران خسارت و اعمال عدالت، به ویژه برای زنان، دختران و قربانیان اقلیت‌های جنسی و جنسیتی تأکید دارد. با توجه به ماموریت کمیته حقیقت یاب سازمان ملل برای جمع‌آوری و حفظ شواهد بالقوه، مجموعه فعالان همکاری با روندهای حقوقی، محققان، دادستانان حوزه های حقوقی مختلف سراسر دنیا برای تشکیل پرونده علیه متهمان ایرانی در سطح بین المللی و بستن شکاف پاسخگویی را توصیه کرد. با توجه به عدم اطمینان در مورد تمدید ماموریت کمیته حقیقت یاب سازمان ملل پس از مارس ۲۰۲۴، مجموعه فعالان توصیه کرد که این کمیته همزمان با مستندسازی نقض ها، به ارسال اطلاعات و ارتباط با جامعه مدنی به منظور حفظ کمیته حقیقت یاب سازمان ملل ادامه دهد.

با تداوم نقض حقوق بشر در اعتراضات “زن، زندگی، آزادی” در ایران تا پایان سال ۲۰۲۳، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تأکید می‌کند که تعهد کشورهای عضو به تمدید ماموریت کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد پس از مارس ۲۰۲۴ و ارائه زمان و منابع لازم برای مستندسازی جامع بسیار حیاتی است. همچنین، ضروری است که شورای حقوق بشر به گسترش ماموریت کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی نقض‌های پیش از دامنه زمانی اعتراضات سال گذشته توجه کند. این گسترش نه تنها می‌تواند به تحلیل جامع مسائل ساختاری و زمینه های تاریخی کمک کند، بلکه می تواند علاوه بر رسیدگی به نقض‌های کنونی، به تسهیل برخورد با شکاف رو به گسترش پاسخگویی نیز کمک می‌کند. این امر به محققان اجازه می‌دهد تا مسئولیت فردی در قبال نقض‌های جدی را در چارچوب حقوق بین‌الملل بررسی کنند.

نگاهی به آینده: همزمان با پایان این سال مهم، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران متعهد به پیشبرد امر حقوق بشر در ایران است. مجموعه فعالان از شرکای خود به خاطر اقدام به تأثیرگذارترین کارهای ممکن سپاسگزار است. این سازمان انتظار همکاری ادامه‌دار، افزایش آگاهی و تلاش‌های حمایتی پایدار برای ارتقای عدالت و برابری برای هر ایرانی را در سال‌های آینده دارد و در این راه از دیگر همراهان و همکاران خود تقدیر میکند.

مطالب مرتـبط

• بازدید قاضی ایمان افشاری از بند زنان زندان اوین؛ اعتراض زندانیان سیاسی به بلاتکلیفی پرونده‌ها
• ارومیه؛ تداوم بازداشت و بی خبری از صیاد درویشی
• سه تن از اعضای خانواده مهسا امینی ممنوع الخروج شدند
• در هفته ای که گذشت؛ نگاهی به گزارشات محیط زیستی در ایران
• گزارشی از نشست جانبی مجمع عمومی سازمان ملل در مورد آزار و اذیت های مداوم علیه اقلیت‌ها در ایران

برچسب ها: اعتراضات ۱۴۰۱ تحریم حقوق بشر سازمان ملل مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران مهسا امینی

بدون نظر

نظر بگذارید