«حملات انتحاری کرمان»؛ واکنش شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا و دیگر کشورها چگونه بود؟

اکثر کشورهای اروپایی اول از همه به شمار بالای کشته شدگان اشاره کردند و از کشته شدن کودکان ابراز تاسف کردند.  برخی دیگر از کشورها با صراحت بیشری این انفجارها را تروریستی دانسته و آن را به شدت محکوم کردند.

پس از وقوع دو انفجار در شهر کرمان در میان جمعیت حاضر در مراسم چهارمین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی در حمله هوایی نیروهای آمریکایی در عراق، ایران در واکنش‌های اولیه در همان ساعات اولیه به گفته خود «ایادی» اسرائیل و «حامیانش» را عامل این حادثه معرفی کرد. 

همزمانی انفجارها در ایران با تنش‌های فزاینده در دریای سرخ و شدت گرفتن تنش‌ها بین اسرائیل و لبنان، نگرانی‌ها در خصوص گسترش جنگ اسرائیل و حماس به دیگر مناطق خاورمیانه را افزایش داده است. 

در بیانیه‌ای که عصر روز پنجشنبه منتشر شد، داعش رسما مسئولیت انفجارهای کرمان را برعهده گرفت.

بر اساس آمارهای رسمی، دو انفجار در شهر کرمان در روز ۱۳ دی دست‌کم ۸۸ کشته و ۲۸۴ زخمی برجا گذاشته است. در برخی رسانه‌ها شمار کشته‌شدگان با احتساب عامل انتحاری ۸۹ نفر قید شده است. 

طالبان اسمی از تروریستی بودن این حادثه نبرد

اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استان کرمان روز پنجشنبه اعلام کرد که در بین کشته شدگان کرمان ۱۲ تن شامل هفت زن از اتباع افغانستان هستند.

وزارت امور خارجه طالبان در بیانیه کوتاهی از تروریستی خواندن این حمله پرهیز اما با این حال آن را «محکوم» کرد. عبدالقهار بلخی، سخنگوی وزارت امور خارجه امارت اسلامی افغانستان روز چهار‌شنبه در صفحه ایکس خود نوشت که این گروه «مراتب عمیق همدردی و تسلیت خویش را با دولت و مردم ایران و به ویژه با خانواده‌های قربانیان این رویدادها، ابراز می‌دارد.»

یکی از تهدیدهایی که گروه طالبان از زمان بازگشت به قدرت در کابل با آن رو برو هستند شاخه موسوم به خراسانِ گروه داعش است که بارها به بمب‌گذاری و حملات انتحاری در کابل و دیگر شهرهای افغانستان، بویژه علیه اقلیت شیعه ساکن در این کشور دست زده است. این دسته از مخالفان امارت اسلامی به جای مقابله با طالبان، اغلب بر اهداف ضعیف‌ متمرکز شده‌ و عمدتا در جریان عملیاتی مساجد شیعیان و معابد سیک‌ها را هدف قرار می‌دهند.

محمدرضا بهرامی، سفیر سابق ایران در کابل معتقد است که عدم استفاده از‌ واژه «تروریستی» در محکومیت حادثه کرمان توسط وزارت‌ خارجه طالبان «واجد معانی خاص خود است».

واکنش‌های روسیه و عربستان

نحوه واکنش‌های اعلامی و اعمالی اخیر روسیه در خصوص ایران دارای نوساناتی بوده است. کرملین در واکنش به انفجارهای روز چهارشنبه در کرمان اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور به رهبری در ایران تسلیت گفت. بر این اساس، پوتین «تروریسم در همه اشکال آن» را محکوم کرده و گفته است که حمله به غیرنظامیان «در این حد از سبعیت و دژآگاهی شوکه کننده است.»

حال آنکه رویکردهای اخیر کرملین خشم مقامات ایران را بر انگیخته بود. مشاور رهبر جمهوری اسلامی اواسط ماه دسامبر در واکنش با همراهی مسکو با ادعاهای امارات در خصوص جزایرسه‌گانه خلیج فارس، مواضع روسیه را باعث تاسف خوانده بود. 

علی اکبر ولایتی در آن زمان تاکید کرد که جمهوری اسلامی اجازه دخالت در امور داخلی خود را به هیچ طرف خارجی نمی‌دهد. روسیه همراه با کشورهای عربی خواستار مطرح شدن موضوع جزایر سه‌گانه خلیج فارس در دیوان دادگستری بین‌المللی شده‌ بود.

تا اینکه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در حالیکه روز ۲۵ دسامبر ریاست جلسه مجمع اقتصادی اوراسیا را در سن پترزبورگ بر عهده داشت، نهایی شدن توافقنامه تجارت آزاد بین مجمع اقتصادی اوراسیا و ایران را «به همگی و جناب آقای [عباس] علی آبادی، وزیر صنعت و تجارت ایران تبریک» گفت.

ایران بارها به حمایت از روسیه و ارسال پهپاد به این کشور متهم شده است، موضوعی که تهران آن را انکار می‌کند و می‌گوید پهپادها را قبل از شروع جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار داده است.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

از سوی دیگر، وزارت امور خارجه عربستان نیز در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که ریاض انفجارهای تروریستی علیه غیرنظامیان در جمهوری اسلامی ایران را محکوم می‌کند. 

روز چهارشنبه، پیش از وقوع انفجارهای کرمان، خبر از سرگیری پروازهای شرکت هواپیمایی «ایران ایر» به عربستان سعودی پس از هشت سال وقفه منتشر شد. بعد «تا اطلاع ثانوی» اعلام شد که این پروازها به تعویق افتاده است. 

تهران و ریاض پس از یک دوره طولانی از سردی در روابط دیپلماتیک، در ماه مارس با میانجی‌گری چین روابط خود را از سر گرفتند.

حمله‌ علیه «حامی نیروهای مقاومت»

 دانیل هاگاری سخنگوی ارتش اسرائیل در کنفرانس خبری چهارشنبه شب خود در خصوص وقایع ایران گفت که هیچ صحبتی درباره انفجارهای ایران نداریم و تمرکز ما بر جنگ علیه حماس است.

گروه حماس که کنترل نوار غزه را در اختیار دارد نیز ضمن محکوم کردن این حملات اعلام کرد که «هرگونه اقدام تروریستی که غیرنظامیان را هدف قرار دهد و موجب برهم زدن امنیت و ثبات جمهوری اسلامی ایران شود، در راستای خدمت به طرح‌های شوم دشمن صهیونیستی است.»

جنبش جهاد اسلامی فلسطین انفجارهای کرمان را به شدت محکوم کرد. این جنبش در ادامه تاکید کرد که «حملات ظالمانه به کرمان باعث افزایش همبستگی امت اسلامی حول مقاومت می شود و شهید سلیمانی یکی از نمادهای آن باقی خواهد ماند.»

به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید

حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله لبنان کشته‌شدگان کرمان را «شهدای راه، آرمان سلیمانی» عنوان کرد و حوثی‌های یمنی انفجارهای مراسم چهارمین سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی را «بمب‌گذاری جنایتکارانه» خواند. 

در بیانیه حوثی‌های یمن آمده است: «این جنایت شنیع امتداد همه جنایاتی است که برای تضعیف نظام جمهوری اسلامی و نقش آن در مقابله با استکبار جهانی و حمایت از نیروهای مقاومت در فلسطین و لبنان صورت گرفته است.»

وزارت امور خارجه سوریه نیز ضمن «تروریستی» خواندن این دو انفجار اعلام کرد که «این حمله تروریستی عزم و اراده ایران برای مبارزه با تروریسم و ایستادگی در کنار اهداف صالحه خود را تضعیف نخواهد کرد.» 

بشار اسد رئیس جمهوری سوریه نیز روز پنجشنبه، دو پیام تسلیت به علی خامنه‌ای رهبر ایران و ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری این کشور فرستاد.

دولت عراق با صدور بیانیه ای این انفجار را محکوم کرد و آن را «تروریستی» توصیف کرد. دولت عراق در نمایش همبستگی خود با ایران اعلام کرد که «از دولت ایران و مردم آن در این دوران سخت حمایت می کند.» عراق در ادامه آمادگی خود را برای ارائه اشکال مختلف کمک با هدف کاهش تأثیر این «اقدام جنایتکارانه بزدلانه» ابراز کرد.

واکنش شورای امنیت و دبیر کل سازمان ملل متحد

شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز روز پنجشنبه با انتشار بیانیه‌ای، انفجارهای کرمان را «به شدیدترین» وجه محکوم کرد.

در بیانیه سازمان ملل آمده است: «اعضای شورای امنیت مجدداً تأکید می‌کنند که تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای صلح و امنیت بین‌المللی است.»

در این بیانیه آمده است: «اعضای شورای امنیت بر لزوم پاسخگویی عاملان، سازمان‌دهندگان، تأمین‌کنندگان مالی و حامیان این اقدامات مذموم تروریستی و محاکمه آنها تأکید کردند».

پیش از این نیز خانم «فلورنسیا سوتو نینو»، معاون سخنگوی سازمان ملل در جمع خبرنگاران گفته بود که «دبیر کل سازمان ملل خواستار پاسخگویی مسيولین» این حادثه است. 

وی روز چهارشنبه گفت که آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد به خانواده‌های داغدار و دولت جمهوری اسلامی ایران تسلیت عمیق می‌گوید و برای مجروحان آرزوی بهبودی عاجل کرد.

شمار بالای تلفات جانی در کانون توجه کشورهای اروپایی

اتحادیه اروپا و دولت‌های آلمان و فرانسه  نیز هر کدام به نوبه خود این حملات را به عنوان یک اقدام تروریستی محکوم کردند. کشور هلند، سوئیس و بریتانیا در بیانیه‌های خود این دو حمله را محکوم کردند و با خانواده‌های قربانیان ابراز همدردی کردند.

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای به نمایندگی از اتحادیه اروپا گفت: «اتحادیه اروپا بمب‌گذاری در شهر کرمان در ایران را به شدیدترین وجه محکوم می کند. این ترور وحشتناک به قیمت جان غیرنظامیان بی گناه و مجروح شدن بسیاری دیگر تمام شد.»

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه چهارشنبه اعلام کرده بود که در گفتگوی تلفنی با حسین امیرعبدااللهیان، وزیر امور خارجه ایران «به شدیدترین لحن» حمله کرمان را محکوم کرده است. وی افزوده است که در این گفتگوی تلفنی با مردم ایران ابراز «همبستگی» کرده است.

وزارت خارجه فرانسه در بیانیه‌ کوتاهی اعلام کرد که «به قاطع‌ترین شکل» حمله «تروریستی» روز چهارشنبه در کرمان را محکوم می‌کند.

اما وزارت خارجه آلمان ضمن محکوم کردن انفجارهای روز چهارشنبه در کرمان مردم ایران را سزاوار «آینده‌ای در صلح و امنیت» دانست. برلین از شمار بالای قربانیان انفجارهای کرمان «عمیقا» ابراز ناراحتی کرده است و به کودکانی که در این حادثه کشته شدند هم اشاره کرد.

وزارت امور خارجه هلند نیز در همان روز چهارشنبه در یک پیام توئیتری حملات کرمان را «به شدت محکوم» کرد و «آمار بالای کشته ها و مجروحان را عمیقاً غم انگیز» خواند. این وزارت خانه در ادامه نوشت که« فکر ما با قربانیان و بستگان آنها است.»

وزارت امور خارجه سوئیس نیز روز پنجشنبه در روز شبکه اجتماعی ایکس نوشت که «سوئیس حملات دیروز در کرمان در ایران را شدیدا محکوم می کند.»  در ادامه این توئیت ادامه است که «ما از تعداد زیاد کشته‌ها و مجروحان وحشت زده شدیم. یاد و خاطر ما با قربانیان و خانواده های آنها است.»

یک سخنگوی وزارت امور خارجه بریتانیا نیز در این رابطه گفت: «بریتانیا بمب گذاری هولناک روز گذشته که باعث کشته شدن تعداد زیادی از ایرانیان در کرمان شد را محکوم می کند.» در ادامه این اطلاعیه در وبسایت وزارت خارجه بریتانیا آمده است که «یاد و خاطرما به خانواده های کشته شدگان و مجروحان» است.

• دو انفجار پیاپی در مراسم سالگرد قاسم سلیمانی در کرمان دست‌کم ۹۵ کشته و ۲۱۱ زخمی برجای گذاشت
• از عوامل انفجارهای کرمان و فرضیه‌های مطرح شده چه می‌دانیم؟
• تحلیل یک رسانه اسرائیلی از حمله به مراسم قاسم سلیمانی در کرمان

کشورهای مختلف دیگری از جمله چین، ژاپن، ترکیه، آذربایجان، قزاقستان، برزیل، مکزیک، بولیوی و برخی دیگر از کشورها نیز نسبت به انفجارهای کرمان و کشته شدن غیرنظامیان و شهروندان واکنش نشان دادند و آن‌ها را محکوم کردند.

محل انفجارها به ترتیب در فاصله ۱.۵ کیلومتری و ۲.۷ کیلومتری از مدفن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی برون مرزی سپاه پاسداران، و پیش از گیت‌های بازرسی بوده است.