گابریل اَتَل، نخست‌وزیر جوان یا سخن‌گوی دولت؟

الیزابت بورن، سومین نخست‌وزیر دوران ریاست جمهوری امانوئل مکرون پس از اصلاحات سن بازنشستگی و قانون مهاجرت، محبوبیت چندانی در مجمع ملی و در میان مردم فرانسه ندارد. حالا و در پی استعفای بورن، مکرون امیدوار است که انتخاب گابریل اَتَل (Gabriel Attal)، وزیر ۳۴ ساله‌ی آموزش ملی به جای او، در میزان محبوبیت دولتش بهبود ایجاد کند.

گابریل اَتَل کیست؟ او کنش‌گر سوسیالیست سابق است که انتخابش شگفتی مقام‌های دولتی و کنش‌گران سیاسی بسیاری را به همراه داشته است. در حالی‌که انتظار می‌رفت سباستین لِکُرنو، وزیر نیروهای مسلح از طیف راست یا ژولین دنرماندی، وزیر سابق کشاورزی و امور شهری جای بورن را بگیرند یا حتی با استعفای بورن مخالفت شود، انتخاب اَتَل با سابقه‌ی بسیار متفاوت‌اش به‌ هیچ‌وجه پیش‌بینی نمی‌شد. کارنامه این نخست‌وزیر بسیار جوان، با سه نخست‌وزیر پیشین دولت مکرون، یعنی ادوارد فلیپ، ژان کستکس، و الیزابت بورن نیز متفاوت است و برخلاف آن‌ها، او پیشاپیش چهره‌ای شناخته‌شده‌ نزد عموم است.

سابقه‌ی فعالیت‌های اَتَل، کوتاه و بحث‌برانگیز است؛ پدر او وکیل و فیلم‌سازی تونسی و یهودی و مادرش کارمند یک شرکت فیلم‌سازی و الزاسی است. او بر اساس آموزه‌های مسیحیت ارتودکس، مذهب مادری‌اش بزرگ شده و در مدرسه‌‌ی خصوصی و فرادستی الزاسی در منطقه ششم پاریس تحصیل کرده و در ۲۰۱۲ از موسسه مطالعات سیاسی پاریس فارغ‌التحصیل شده است.

گابریل اَتَل طی فعالیت‌های سیاسی‌اش از یک کنش‌گر سوسیالیست در سال ۲۰۱۶، به نمایندگی در مجمع ملی در ۲۰۱۷ رسید و یک سال بعد وارد دولت شد، و نهایتا ژوئیه گذشته سمت وزیر آموزش ملی را گرفت و اکنون یک مکرونیست [هواخواه مکرون] تمام عیار به حساب می‌آید. او همچنین اولین نخست‌وزیری است که علناً همجنس‌گراست و به گفته‌ی خودش بارها بابت گرایش جنسی و تبار یهودی‌اش هدف حمله واقع شده است.

با تمام این‌ها، تمام تجربیاتش در صحنه سیاست فرانسه چنان کوتاه‌مدت‌اند که نمی‌توان به استناد هیچ‌یک او را شناخت یا از چگونگی دوران نخست‌وزیری‌اش پیش‌بینی به‌دست داد؛ ضمن‌ این‌که سابقه‌ی او در همان مدت کوتاه شش ماهه‌‌ در وزارت آموزش ملی، پر است از اعلام تصمیمات بحث‌برانگیز از جمله «ممنوعیت پوشیدن عبای اسلامی»، «پیشنهاد لباس فرم برای مدارس برای مقابله با آزار و قلدری در میان دانش‌آموزان»، و «سطح‌بندی دانش‌آموزان در مدارس متوسطه». تغییر پست ناگهانی وزیری که طی شش ماه اصلاحات زیادی را شروع کرده، این شبهه را برانگیخته که مکرون او را به‌خاطر محبوبیت و قدرتش در کار با رسانه‌ها انتخاب کرده باشد.

ممنوعیت عبا در مدارس فرانسه: تحدید آزادی به بهانه سکولاریسم!

قطب‌نمای سیاسی او، آن‌طور که خودش می‌گوید مبتنی بر «کارآمدی» است. توانایی‌های ارتباطی او و شیوه‌ی ایراد سخنرانی‌اش در رسانه‌ها او را به شناخته‌شده‌ترین وزیر دولت مکرون بدل کرده است. با این‌حال، تجربه اندکش باعث شده است که انتخابش، حتی برای کسانی که تحسینش می‌کرده‌اند، باعث تعجب باشد. آن‌طور که مکرون می‌گوید انتخاب اَتَل در یک فرایند حذفی صورت گرفته. به این معنا، دلیل انتخاب او رد این پست از سوی برخی کاندیدادهای پیشنهادی یا مخالفت کابینه دولت با برخی دیگر از آن‌هاست.

در وزارت آموزش ملی هم معلم‌ها از رها شدن پست وزارت، آن‌هم تنها چندی بعد از شروع اصلاحات مدارس، ناراضی‌اند. سندیکای معلمان در واکنش به خبر نخست‌وزیری او، «گذر رعدآسا»ی گابریل اَتَل از وزارت آموزش به نخست‌وزیری را همچون اعلامیه‌ها و تصمیم‌گیری‌هایش سریع و پرشتاب خواند و گفت که از سرعت تصمیم‌گیری‌ها و شکل آن‌ها، که کاملا در جهت خشنودی دولت بودند می‌شد حدس زد که پشت تمام قوانین مربوط به ممنوعیت پوشیدن عبا و تعیین لباس فرم برای دانش‌آموزان، انگیزه‌های سیاسی وجود دارد و این پست برای اَتَل تنها یک سکوی پرتاب بوده است. همچنین، سندیکاها و کارکنان وزارت آموزش از این تغییر ناگهانی و سریع خسته و عصبانی‌اند چرا که حال باید همه چیز را از صفر و با وزیری جدید شروع کنند.

Ad placeholder

جز صفت «پرانرژی» که امانوئل مکرون در توصیف و تعریف از جوان‌ترین نخست‌وزیر فرانسه به کار برده است، اطلاعات دیگری درباره‌ی او در دست نیست. توصیف او به‌عنوان کنش‌گر سوسیالیست هم سال‌هاست که دیگر درست به نظر نمی‌آید و به نظر می‌رسد که او از خیلی وقت پیش از ایده‌های سوسیالیستی فاصله گرفته و از ابتدای ورودش به دولت، یک هواخواه وفادار مکرون به نظر می‌رسد و به‌طور مکرر می‌گوید که رئیس جمهوری فرانسه کسی است که او «همه چیز را به او مدیون است».

تنها خصوصیت دیگری که از او در دست است این‌که او در کار با رسانه‌ها قوی عمل می‌کند. از همین‌روست که ژان لوک ملانشون، کاندیدای سابق ریاست جمهوری و رقیب امانوئل مکرون درباره انتخاب او گفته است که «به‌نظر می‌رسد کارکرد نخست‌وزیر به سخن‌گوی دولت تقلیل پیدا کرده است».