پیشرفته‌ترین جنگنده آمریکا؛ F-۳۵ لایتنینگ چگونه به شکل عمود فرود می‌آید؟

F۳۵ مانند یک هواپیما، می تواند مسافت هایی طولانی را در ارتفاع بالا، پرواز کند. اما در عین حال همچون یک هلیکوپتر، قادر به فرود عمودی ست که آن را به یک هواپیمای ترنسفورمر واقعی تبدیل می کند.

• بیشتر بخوانید:

• آماده باشید؛ از آسمان الماس می‌بارد!

F۳۵b یکی از زیرمدل های f۳۵ لایتنینگ دو، با قابلیت تیکاف کوتاه و فرود عمودی ست. نسل پنجم از جنگنده های رادار گریز که توسط کمپانی لاکهید مارتین طراحی و توسعه داده شده است.

هواپیماهای دارای قابلیت تیکاف کوتاه و فرود عمودی، می توانند از طیف وسیع تری از باندها، عملیات انجام دهند. از جمله، باندهای دشوار کوتاه و کشتی های آبی خاکی، که انعطاف پذیری عملیاتی بالاتری را برای هواپیما به ارمغان می آورد.

از سویی دیگر، با قابلیت تیکاف و فرود عمودی، این هواپیما، دیگر نیازی به باندهای طولانی ندارد که صرفه جویی در زمان و منابع مورد نیاز برای برپا کردن باندهای فرود موقت در مناطق درگیری را در پی دارد.

هواپیما مجهز به سیستم فن بالابر است که در وسط بدنه قرار گرفته و جریان هوای عمودی قدرتمندی را تولید می کند. این فن، هوا را از بالا مکیده و همراه با اگزوز موتور، با قدرت، از خروجی زیر بدنه به بیرون می فرستد که سبب تامین نیروی بالابر مورد نیاز برای تیکاف عمودی یا شناور شدن در هوا می شود.

یکی دیگر از اجزاء این سیستم، رول پست‌ های آن است، این لوله ها، بخشی از هوای فشرده موتور را از زیر بال ها به بیرون می دهند که در زمان شناوری، هواپیما را متوازن و در زمان تیکاف و فرود، به خلبان، امکان حفظ تعادل جنگنده را می دهد.

علاوه بر این ها، F-۳۵b دارای یک سیستم منحصربه‌فرد برای چرخاندن جهت اگزوز موتور جت ست که می تواند برای حالت های مختلف پرواز ، تنظیم شود. در حالت پرواز معمولی، سیستم برای به حداکثر رساندن بازده آیرودینامیکی تنظیم می شود که به هواپیما امکان پرواز با سرعت و برد بالا را می دهد.

ترکیبی از فن بالابر، رول پست ها و سیستم چرخش اگزوز، F-۳۵b را به یکی از پیشرفته‌ ترین هواپیماهای ترنسفورمر در جهان تبدیل می کند، بسیاری از تست های عملیاتیF-۳۵b در آزمایشگاه اقلیمی مک کینلی در فلوریدا انجام شده بود.

جالب است بدانید که F-۳۵، با کنترل دقیق دما تست شده و عملکرد هواپیما در سخت ترین شرایط آب و هوایی از گرم ترین تا سرد ترین دما ها، مشابه آب و هوای قطب شمال، مورد ارزیابی قرار گرفته است.

همچنین در مارس ۲۰۱۳ اولین پرواز آزمایشی این هواپیما توسط یک اسکادران از تفنگداران دریایی امریکا انجام شد.

در اواخر دهه ۱۹۵۰ نیز، کمپانی کانادایی Avro Canada ، هوا گردی به نام اوروکار را تولید کرد. این پرنده، به عنوان مدلی مفهومی از هواپیماهای بشقاب پرنده ای که قادر به تیکاف و فرود عمودی باشند، طراحی گردید.

علاوه بر این اوروکار از یک موتور توربو جت، نیرو می گرفت و اگزوز رو به پایین اش، امکان تیکاف و فرود عمودی را به ان می داد. بدنه بشقابی شکل آن، تعادل در طول پرواز را فراهم می آورد.

مورد دیگری از این تلاش های جسورانه، ورتیجت است.ورتیجت، یک هواپیمای مفهومی بود که اولین بار در دهه ۱۹۵۰ توسط نیروی دریایی امریکا رونمایی شد. راه‌حلی بالقوه برای چالشهای تیکاف و فرود عمودی.

در سال ۱۹۸۱ نیز وقتی نسخه به روز شده یکی از هواپیماها توانست قابلیت فرود عمودی و تیکاف کوتاه را به دست آورد، طوفانی در دنیای هوانوردی آن زمان به پا شد. در آن سال شرکت بریتیش ارواسپیس و شرکت آمریکایی مک‌دانل داگلاس از یک جت av-۸b هریر رونمایی کردند.

این جت، پیشرفتی قابل ملاحظه در قیاس با هریر های قبلی که در دهه ۱۹۷۰ توسعه یافته بودند، تلقی می شد. av-۸b به موتور قوی تری مجهز بود که سبب تقویت نیروی رانش شده. و به هواپیما اجازه می داد تا سلاحهای سنگین تری حمل کند. موتور پیشرانه برداری، مستلزم چک های منظم نازل های موتور و مکانیزم کنترلی آنهاست، البته در کنار بازرسی های دوره ای سیستم های سوخت و هیدرولیک.

در مارس ۲۰۲۲، سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده، این هواپیماها را بازنشسته و با جت‌های F-۳۵ که از نظر فنآوری در سطح بالاتری هستند، جایگزین کرد.

در مجموع، توسعه هواپیماهای VTOL ، موفقیتی بزرگ برای صنعت هوانوردی نظامی تلقی می شود و انها را قادر به انجام طیف وسیعی از ماموریت ها در محیط های متفاوت می کند. این مستند توسط آدمیرال تهیه و تولید شده است.

• بیشتر بخوانید:

• ادعای اسکای نیوز: طراحی پهپاد جدید ایران برای جنگ اوکراین

۲۲۷۲۲۷