تغییر اقلیمِ آسیا؛ از رکوردهای گرما در ۲۰۲۳ تا شیوع بیماری‌ها

ظهر یکی از روزهای ماه ژوئیه ۲۰۲۳ در استان «یاماگاتا» واقع در شمال شرق ژاپن، یک دختر نوجوان بیهوش در کنار دوچرخه‌اش در پیاده‌رو پیدا شد. او که در راه بازگشت به خانه از مدرسه به خاطر دمای بالای هوا از حال رفته بود با علائم شدید گرمازدگی به سرعت به بیمارستان منتقل شد اما به گفته رسانه‌های محلی همان شب به دلیل آسیب جدی به اندام‌های حیاتی‌ درگذشت.

دمای هوای آن روز ۳۵.۵ درجه سانتیگراد بود و به رغم آنکه در مقایسه با سایر شهرهای گرم شاید چندان داغ هم بنظر نرسد اما واقعیت این است که بر اساس گزارش آژانس هواشناسی ژاپن، این دما ۷ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین بالاترین دمای روزانه در ماه ژوئیه در سال‌های ۱۹۹۱-۲۰۲۰ برای این منطقه بوده و به دلیل همراه شدن با رطوبت بالا برای بسیاری از مردم محلی که به این میزان گرما عادت ندارند، مشکل‌ساز می‌شود.

به گزارش ایسنا، مرکز رصد تغییرات اقلیمی کوپرنیک هفته پیش اعلام کرد سال ۲۰۲۳ گرم‌ترین سال کره زمین از زمان ثبت این داده‌ها در جهان بوده و بی‌تردید عواقب آن برای بدن انسان کشنده است.

افزایش دمای بی‌سابقه و غیرمعمول می‌تواند باعث علائمی چون سردرد، سرگیجه و حالت تهوع شود. از طرفی پشه‌های ناقل بیماری هم پس از باران‌های سیل آسا و سیل‌های ویرانگر بیشتر تکثیر می‌شوند. در عین حال هوای آلوده که گرما می‌تواند اثرات آن را تشدید کند، باعث تنگی نفس و بیماری‌های تنفسی می‌شود. در چنین شرایطی، اوضاع اضطراری بهداشتی که با تغییرات آب و هوایی همراه است، جوامع را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

کدام قاره بیشترین آسیب را دیده است؟

پیامدهای این گرمای شدید بر آسیا در حال حاضر بسیار عمیق است. بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی (WMO)، این قاره در ۳۰ سال گذشته به دلیل خشکی‌های گسترده‌تری که دارد با سرعت دو برابر میانگین جهانی گرم شده است.

ارگان علمی هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیمِ سازمان ملل متحد (IPCC) در سال ۲۰۲۲ گزارش داد که در آسیا بیش از هر زمان دیگری مردم به دلیل تشدید گرما بیمار می‌شوند یا حتی می‌میرند. استرس گرمایی یکی از خطرات جدی است که سلامت مردم را تهدید می‌کند. به جز آن نیز موارد ابتلا به تب دنگی و مالاریا در تایلند و مالزی و همچنین بیماری های تنفسی ناشی از آلودگی هوا در اندونزی که همگی مربتط با تشدید گرمای زمین هستند، رو به افزایش است.

مرگ و میر مرتبط با گرما در آسیا به سرعت رو به افزایش است/ منبع: گزارش سلامت و تغییر اقلیم مجله «لنست» در ۲۰۲۳

بر اساس گزارش ۲۰۲۲ IPCC حتی اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب هم با تغییرات آب و هوایی مرتبط است.

به گزارش روزنامه «نیهون کیزای»، «مارینا رومانلو»، مدیر اجرایی گزارش معتبر «سلامت و تغییر اقلیم» مجله تخصصی «لَنست» در این رابطه هشدار داد: این اثراتی که امروز شاهد آن هستیم می‌تواند فقط نشانه‌ای از آینده‌ای بسیار خطرناک باشد مگر اینکه هر چه سریع‌تر با تغییرات آب و هوایی مقابله کنیم.

بیشتر بخوانید:

• موج گرمای جهانی؛ ثبت دمای ۵۲.۲ درجه سانتیگراد در آسیا
• میلیون‌ها کودک در جنوب آسیا در معرض گرمای شدید قرار دارند
• کشورهای خاورمیانه با گرمای شدید روبرو هستند

سلامت، جنبه‌ای از پیامدهای اقلیمی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود اما تلاش برخی از محققان و کارشناسان جامعه پزشکی برای تمرکز بر اثرات بهداشتی گرمایش جهانی به تازگی به پیروزی قابل توجهی منجر شد به طوری که در نشست آب و هوایی اخیر سازمان ملل موسوم به «کاپ ۲۸» که اواخر ۲۰۲۳ در دبی برگزار شد، برای اولین بار یک روز کامل در این اجلاس سالانه به موضوع سلامت عمومی اختصاص داده شد.

در این نشست فرستاده ویژه دبیرکل سازمان جهانی بهداشت (WHO) در امور تغییرات آب و هوایی و سلامت تاکید کرد که بیش از سه میلیارد نفر در سراسر جهان با پیامدهای سوء گرمایش جهانی بر سلامتی روبرو هستند و از این نظر، بحث درباره سلامت مردم جهان نیز باید در نشست‌های اقلیمی آتی در اولویت‌ قرار گیرد.

نظام‌های پزشکی و درمانی در سراسر جهان به دلیل اثرات تغییرات اقلیمی در تلاش هستند تا به بیماران بیشتری رسیدگی کنند و جامعه سلامت مشتاق است تا دولت‌ها را برای حمایت بیشتر در این زمینه ترغیب نماید.

بر اساس توافقنامه پاریس سازمان ملل متحد، حدود ۲۰۰ کشور متعهد شده‌اند که افزایش دمای زمین را به کمتر از ۱.۵ درجه سانتیگراد در مقایسه با سطوح ماقبل صنعتی محدود کنند. دانشمندان می‌گویند که نقض این محدودیت، عواقب مخربی خواهد داشت از جمله افزایش امواج گرما، فصول گرم طولانی‌تر و خشکسالی‌ها، بارندگی‌ها و طوفان‌های استوایی جدی‌تر و افسارگسیخته‌تر.

اما در سال ۲۰۲۲، میانگین دمای جهانی به ۱.۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح قبل از صنعتی شدن رسید و طبق گزارش WMO و برنامه محیط زیست سازمان ملل ممکن است تا ۲.۹ درجه سانتیگراد افزایش یابد مگر اینکه اقدامات متقابل سختگیرانه‌تری انجام شود.

موج گرما و رکوردهایی که در ۲۰۲۳ شکسته شد

گرمای تابستان ۲۰۲۳ در ژاپن، بالاترین میزان از زمان شروع ثبت رکوردها در سال ۱۸۹۸ و ۱.۸ درجه سانتیگراد بالاتر از میانگین سال‌های ۱۹۹۱-۲۰۲۰ بوده است. این رقم همچنین سه برابر بالاتر از میانگین جهانی افزایش دمای ۰.۶ درجه سانتیگراد است که آن هم یک رکورد است.

مرگ دختر نوجوان اهل استان «یاماگاتا» که به دلیل علائم شدید گرمازدگی در بیمارستان و به رغم امدادهای پزشکی جانش را از دست داد، مردم محلی را بسیار متاثر و در عین بیش از قبل نگران پیامدهای تغییر شرایط آب و هوایی کرد.

رسانه‌های ملی ژاپن در واکنش به این اتفاق گزارش کردند وقوع این حادثه در استانی که به دلیل زمستان‌های بسیار سرد و رواج ورزش‌های زمستانی شناخته شده است، جامعه آموزشی را به تقویت اقدامات برای تضمین سلامت کودکان و همچنین آماده سازی در برابر تکرار تابستان‌های داغ و با گرمای شدیدتر در آینده برانگیخت.

تجزیه و تحلیل موسسه تحقیقات هواشناسی این کشور در ماه سپتامبر تایید کرد گرمای شدید ژاپن در اواسط ژوئیه تا اوت سال ۲۰۲۳ (از اواسط تیر تا شهریور)، بدون «افزایش دما به دلیل گرم شدن زمین به خاطر فعالیت‌های انسانی» نمی‌توانست اتفاق بیفتد.

بر اساس گزارش سازمان جهانی هواشناسی در ماه نوامبر، گرمای شدید خطرناک ترین نوع تغییرات لجام‌گسیخته آب و هوایی است. برآوردها حاکیست بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ سالانه حدود ۴۸۹ هزار نفر در اثر گرما جان خود را از دست داده‌اند و آسیا به خصوص تحت فشار فوق‌العاده‌ای قرار گرفته و ۴۵ درصد از مرگ‌ها را متحمل شده است.

افزایش دمای سطح زمین؛ شاخص جهانی دمای خشکی-اقیانوس در مقیاس سیلسیوس؛ میانگین سالانه / عکس: ناسا

گرمای زیاد و غیرعادی می‌تواند باعث شود افراد به بیماری‌های بالقوه کشنده مانند گرمازدگی مبتلا شوند.

بنابر اعلام آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده، گرمای شدید همچنین می‌تواند منجر به مرگ و میر ناشی از حملات قلبی و سایر بیماری‌های قلبی - عروقی شود.

به گفته یک تیم بین‌المللی از دانشمندان که با گروه World Weather Attribution همکاری دارند، در آوریل ۲۰۲۳ کشورهای هند، بنگلادش، لائوس و تایلند نیز تحت تأثیر سطوح غیرعادی گرما قرار گرفتند که تا حد زیادی ناشی از تغییرات آب و هوایی است.

بر اساس داده‌های وزارت بهداشتِ هند، در این کشور که دمای هوا در برخی مناطق آن در آوریلِ (از اواسط فروردین تا اواسط اردیبهشت) سال ۲۰۲۳ به ۴۴ درجه سانتیگراد افزایش یافت، ۲۶۴ نفر تا ۳۰ ژوئن (اوائل تیر ماه) بر اثر گرمای شدید هوا جان خود را از دست دادند که بالاترین آمار از سال ۲۰۱۷ است.

ساکنان «دهلی نو» در روزهای گرم از لباس و کتاب برای محافظت از چهره خود در برابر آفتاب سوزان استفاده می‌کنند - ۲۰۲۳ گرم‌ترین سال ثبت شده در دنیا بوده است/عکس: روزنامه «نیهون کیزای»

در یک رویداد تکان دهنده، حدود ۱۰ نفر در ایالت ماهاراشترا غربی پس از شرکت در یک مراسم اهدای جوایز تحت حمایت دولت در خارج از منزل و زیر آفتاب شدید جان خود را از دست دادند.

در حالی که کشورهای پیشرفته‌تر مانند ژاپن در تکاپوی یافتن راه‌حل‌هایی برای مقابله به پیامدهای گرمای رو به افزایش هستند اما چالش‌ها برای کشورهای در حال توسعه و کم‌درآمد که فاقد منابع کافی برای پاسخگویی مناسب به این قبیل تهدیدات هستند، بیشتر می‌شود.

قاتلانی که با تغییر اقلیم، جان تازه می‌گیرند!

گرمای غیرطبیعی عوارض جانبی بدی دارد.

به نوشته روزنامه «نیهون کیزای» که دفتر مرکزی آن در توکیو است، اواسط ماه آوریل سازمان هواشناسی تایلند دمای بالای ۴۴ درجه سانتیگراد را در «تاک»، استانی در شمال این کشور ثبت کرد.

بنابر اعلام دپارتمان خدمات پزشکی تایلند، با این توصیف هشدارهای مربوط به گرمازدگی در کشوری گسترش یافت که در آن به طور متوسط سالانه ۴۳ نفر بر اثر تبعات هوای گرم جان خود را از دست می‌دهند.

با این حال خطرات غیرمستقیم گرمای شدید هم به همین اندازه کشنده است. افزایش دما در تابستان امسال در امتداد مرز تایلند و میانمار باعث افزایش جمعیت پشه‌های ناقل بیماری شد که در آنجا تولیدمثل می‌کنند. استان‌های مرزی از جمله تاک، «مائه هونگ سون» و «کانچانابوری» بیشترین شیوع تب دنگی و مالاریا را در سال گذشته متحمل شدند.

افزایش جمعیت پشه‌ها، روند سال‌ها تلاش و پیشرفت برای ریشه‌کنی مالاریا در تایلند را معکوس کرد و موارد ابتلا تا اواسط ۲۰۲۳ به ۲۵۰۰ نفر رسید.

کمپین اطلاع‌رسانی درباره تب دنگی در بانکوک - اکتبر ۲۰۲۳

موارد ابتلا به تب دنگی هم در سال گذشته به طور مشابه افزایش یافت و در مجموع به بیش از ۱۲۷ هزار مورد تا نوامبر (ماه یازدهم میلادی) ۲۰۲۳ در مقایسه با حدود ۴۷ هزار مورد ابتلا در سال ۲۰۲۲ رسید. سازمان جهانی بهداشت شیوع تب دنگی تایلندی را در سال قبل در سطح «شدید» طبقه بندی کرد و آن را به فصل بارانی طولانی مدت و دمای گرم‌تر زمین نسبت داد.

تب دنگی و مالاریا که در حال حاضر در بسیاری از کشورهای آسیایی بیماری بومی محسوب می‌شوند، به سرعت در حال گسترش و شیوع بیشترند زیرا تشدید گرما، بارندگی و رطوبت، زیستگاه‌های جدیدی را برای پشه‌های حامل ویروس و انگل‌هایی ایجاد می‌کند که عامل انتشار هر کدام از این بیماری‌ها هستند. بر اساس گزارش لانست، دریاهای گرمتر همچنین ۱۷ درصد از سواحل آسیا را برای انتقال ویروس‌های منتقله از آب که باعث عفونت های شدید پوستی و گوارشی می شوند، مناسب ساخته است.

همچنین سایر کشورهایی که شرایط مشابهی را تجربه می‌کنند شامل مالزی، بنگلادش و پاکستان هستند.

وقتی برای تلف کردن نداریم

سازمان جهانی هواشناسی در نوامبر سال گذشته هشدار داد ممکن است ۲۰۲۴ (سال جاری میلادی) حتی گرمتر از ۲۰۲۳ باشد؛ با امواج گرمای شدیدتر، باران‌های سیل‌آسای بیشتر و سایر پدیده‌های شدید در برخی مناطق.

«پتری تالاس»، دبیرکل این سازمان هم در یک بیانیه خبری هشدار داد در حالی که تاثیرات ال نینو تا حدی مقصر شرایط اقلیمی جدید است اما سهم افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای و مهارکننده گرما بر اثر فعالیت‌های انسانی در این تغییرات به وضوح قابل مشاهده و بدیهی است.

«پروفسور ناکامورا» از دانشگاه توکیو نیز در این باره می‌گوید: تغییرات آب و هوا یک روند برگشت ناپذیر است و بدون شک سطوح دما را افزایش می‌دهد. ما باید اقداماتی را برای انطباق با شرایط و در عین حال تلاش برای کربن زدایی و جلوگیری از وقوع بدترین‌ رویدادها انجام دهیم.

وی افزود مشکل این است که تغییرات به اندازه‌ای سریع اتفاق می‌افتند که اکوسیستم نمی‌تواند با آن سازگار شود و دوام بیاورد.

کارشناسان می‌گویند: داده‌ها نشان می‌دهد که ما شروع به افزایش ظرفیت خود برای سازگاری با سطوح فعلی تغییرات آب و هوایی کرده‌ایم اما از طرفی هم می‌دانیم که در مسیر رسیدن به حداقل ۱.۵ درجه افزایش گرمای زمین هستیم و اگر اکنون اقدامی نکنیم شاید هم بسیار بیشتر از آن.

از ساختن یک سیستم بهداشتی مقاوم و کربن زدایی شده و افزایش بودجه سلامت تا تضمین یک انتقال عادلانه و حذف سریع سوخت‌های فسیلی از جمله برنامه‌هایی است که سیاست‌گذاران زیست محیطی و محققان و دولت‌های حامیِ سلامت زمین و ساکنان آن به دنبال اجرای آنها برای به حداقل رساندن آسیب‌ها و خسارات احتمالی این تهدید جدی در عصر حاضر هستند.

انتهای پیام