دستمزد واقعی کارگران به دلیل تورم ظرف یک سال نصف شد

حداقل دستمزد برای امسال بی‌توجه به اعتراض جامعه کارگری فقط 20 درصد نسبت به سال گذشته رشد کرد در حالی که مردم ایران سال 1402 را با تورم 50 درصدی و نرخ دلار 50 هزار تومانی آغاز کرده بودند. این در حالی است که نزدیک به دو ماه به پایان سال، شواهد و قرائن نشان می‌دهد که عدد درآمد روزانه 177 هزار تومانی برای سال 1403 نیز چیزی حدود 20 درصد افزایش یافته و اندکی به بیش از 200 هزار تومان در روز خواهد رسید. اما عدد جدید نیز قطعا به دلیل فاصله تورمی امسال با سال آینده فاصله بیشتری با سبد خوراکی‌ها پیدا می‌کند.

اما چرا خوراکی‌ها مهم است و دولت درباره حداقل دستمزد در سال آینده باید بازنگری کند؟ زمانی که تورم عمومی به ویژه در بخش کالای غیرخوراکی بالا می‌رود؛ دهک‌های پایین درآمدی مجبورند اولویت اول تقاضا را به سمت محصولات خوراکی و به عبارتی «سیر کردن شکم» بگذارند و سپس به سمت خرید کالای غیرخوراکی بروند.

این در حالی است که پس از تورم بالای خوراکی‌ها که به واسطه حذف ارز ترجیحی و تحت عنوان «جراحی اقتصادی» انجام شد؛ بخش بزرگی از درآمد دهک‌های پایین صرف هزینه‌های خوراکی شد. به همین دلیل است که در گزارش‌های آماری شاخصی به نام «ضریب اهمیت تورم» برای دهک‌های مختلف درآمدی متفاوت است.

به این مثال دقت کنید: بنا به آخرین آمار یعنی آذر ماه امسال، ضریب اهمیت سبد خوراکی، آشامیدنی و دخانیات برای دهک اول یعنی پایین‌ترین دهک 42.36 درصد است. معمولا دهک‌های اول تا چهارم دهک‌های ضعیف درآمدی هستند و به همین دلیل ضریب اهمیت تورم خوراکی‌ها در دهک دوم 42.29 درصد در دهک سوم کمتر از 42 درصد و دهک چهارم نزدیک به 39 درصد بوده است. اما در آن سو ضریب اهمیت این سبد برای دهک دهم یعنی ثروتمندترین‌ها به 21.55 درصد رسیده. یعنی نصف دهک اول! چنین چیزی به سادگی اهمیت سبد خوراکی در دهک‌های ضعیف را به تصویر می‌کشد. حالا به آمارها نگاه کنید: رشد قیمت‌ها در ماه آذر که به عنوان تورم ماهانه اعلام می‌شود، برای دهک اول 5.2درصد بوده است و برای دهک دهم 3.5درصد.

اما توجه کنید که دی ماه سال گذشته تورم ماهانه خوراکی برای دهک اول 3.2درصد بوده است و برای دهک دهم نزدیک به 7درصد. در واقع نزدیک به یک سال گذشته و حالا جریان برعکس شده است! سهم جدی‌تر خوراکی‌ها در سبد مصرفی دهک‌های پایین درآمدی و تخلیه جهش قیمتی که این گروه کالایی در 8 ماه ابتدایی سال 1401 تجربه کرد، باعث شد در مجموع تورم ماهانه برای دهک‌های پایین کمتر شود، اما یک سال گذشته و با افزایش نرخ دلار که البته در کانال 50 هزار تومانی میخکوب شد؛ حالا روند تورم خوراکی‌ها برای دهک‌های هزینه‌ای برعکس شده است.

23302