هدف عملیات «مرگ بر سَرمَچار» پاکستان در خاک ایران کدام گروه جدایی‌طلب بوده است؟

بلوچستان، بزرگ‌ترین استان پاکستان از نظر مساحت است و در سال‌های اخیر شاهد موجی از حملات مرگبار انتحاری بوده است که با شورش ده‌ها ساله جدایی‌طلبان علیه به گفته آن‌ها انحصار دولت در بهره‌برداری از منابع مواد معدنی منطقه عجین شده است.

جدایی‌طلبان بلوچ پاکستان می‌گویند که مردمان آن‌ها جزء فقیرترین افراد منطقه هستند و سهمی از آن منافع ملی نمی‌برند.

ارتش پاکستان روز پنجشنبه مدعی شد که از «پهپادهای قاتل، راکت، مهمات پرسه‌زن و سلاح‌های دورپرتاپ» برای حمله به مخفیگاه‌ها در ایران استفاده کرده‌اند. 

سلاح‌های دورپرتاب احتمالاً موشک‌هایی هستند که جت‌های جنگنده پاکستان بدون وارد شدن به حریم هوایی ایران آن‌ها را شلیک کرده‌اند.

ارتش پاکستان با ادعای اینکه «تروریست‌های جدایی‌طلب» در این مخفیگاه‌ها پناه گرفته اند، اعلام کرد که آنها این حمله را با اسم عملیاتی «مرگ بر سرمچار» رهبری کردند.

« سَرمَچار» به کسی گفته می شود که در راه رسیدن به آرمان، پروای سر خود را ندارد و به آن نمی اندیشد و در زبان ساده به «مبارزان چریکی» ترجمه می‌شود. 

پاکستان کدام گروه را در ایران هدف قرار داد؟

یک مقام اطلاعاتی به خبرگزاری رویترز گفت که پاکستان در بامداد پنج‌شنبه ۱۸ ژانویه در حقیقت مواضع گروه موسوم به «جبهه آزادیبخش بلوچستان» را هدف قرار داده است.

ارتش پاکستان جزئیات عملیات علیه شبه‌نظامیان در ایران را به اشتراک گذاشته و اعلام کرده است که مخفیگاه‌های مورد استفاده سازمان‌های «تروریستی» مانند «ارتش آزادیبخش بلوچستان» و «جبهه آزادی‌بخش بلوچستان» را هدف گرفته است. 

بنا بر آنچه در صفحه توئیتری اخبار نیروهای مسلح پاکستان اعلام شده ۷ هدف در ۳ نقطه در خاک ایران  که مقر اعضای این گرو‌ها بوده مورد حمله قرار گرفته‌ است.

 جبهه آزادیبخش بلوچستان از طریق کانال تلگرامی خود اعلام کرده که «هیچ مخفیگاهی در ایران ندارد» و هیچ یک از سرمچارهای آن در حملات اخیر پاکستان کشته نشده‌اند.

سابقه جبهه آزادیبخش بلوچستان چیست؟

ستیزه‌جویان جبهه آزادیبخش بلوچستان دهه‌ها سال است که با دولت مرکزی پاکستان برای ایجاد یک کشور مستقل مبارزه می‌کنند و معتقدند که اسلام‌آباد به طور ناعادلانه از منابع غنی گاز و معدنی استان بلوچستان که هم مرز با افغانستان و ایران است، بهره برداری می‌کند.

جبهه آزادیبخش بلوچ در کنار دیگر گروه‌های شورشی، پروژه‌های گاز، زیرساخت‌ها و پست‌های امنیتی را در استان بلوچستان پاکستان هدف قرار می‌دهند، اما حملات خود را در مناطق دیگر پاکستان نیز آغاز کرده‌اند.

این گروه به پروژه‌های چینی هم حمله کرده و گهگاه کارگران چینی را علیرغم تضمین پاکستان برای محافظت از پروژه های چین، می کشند.

جبهه آزادیبخش بلوچستان که در سال ۱۹۶۴ میلادی تأسیس شد، در شورش‌هایی علیه ایران و پاکستان شرکت داشته است. پاکستان جبهه آزادیبخش بلوچستان را یک سازمان تروریستی می نامد و چندین عملیات نظامی علیه آن انجام داده است. 

با وجود اختلافات داخلی و رقابت با دیگر گروه های مبارز بلوچ، جبهه آزادیبخش بلوچستان مدعی است که از طریق ایدئولوژی مارکسیستی-لنینیستی و ناسیونالیستی بلوچ، آرمان های مردم بلوچ را نمایندگی می کند. 

آنطور که به نظر می‌رسد جبهه آزادیبخش بلوچستان یکی از قدیمی‌تریمن گرو‌های جدایی‌طلب در منطقه است همچنان به هدف خود برای ایجاد یک دولت مستقل بلوچ متعهد است. 

اهمیت بلوچستان برای پاکستان در چیست؟

استان پهناور بلوچستان در پاکستان با جمعیتی حدود ۱۵ میلیون نفر عمدتاً منطقه‌ای بیابانی، خشک و کوهستانی است و ثروت معدنی دست نخورده دارد.

این استان از نظر وسعت بزرگ‌ترین استان پاکستان است، اما از نظر جمعیت کوچک‌ترین استان است. بلوچستان پاکستان با استان سیستان و بلوچستان ایران هم مرز است.

در هفته های اخیر، صدها معترض بلوچ که بسیاری از آنها زن بودند، در اسلام آباد پایتخت پاکستان تظاهرات کردند و اتهاماتی مبنی بر سرزدن رفتارهای سنگین با مردم این استان از جمله ناپدید شدن‌های قهری و اعدام‌های فراقانونی را علیه اسلام‌آبداد مطرح کردند.

بلوچستان یک منطقه کلیدی برای پروژه عظیم چند میلیارد دلاری موسوم به «کریدور اقتصادی چین – پاکستان» است که بخشی از طرح یک کمربند و جاده رئیس جمهور شی جین پینگ است.

چین در استان بلوچستان پاکستان، پروژه های اکتشاف در معادن را به دست گرفته و یک فرودگاه بین‌المللی و یک بندر در شهر ساحلی گوادر در جنوب استان ساخته است.

• درگیری ایران با پاکستان هسته‌ای چطور می‌تواند معادلات منطقه‌ای را بر هم بزند؟
• پاکستان چندین نقطه در خاک ایران را هدف قرار داد؛ تهران کشته شدن دست‌کم ۱۰ نفر را تائید کرد
• ایران به دو مقر «مهم» گروه جیش العدل در خاک پاکستان حمله موشکی و پهپادی کرد

ایران هم با سابقه طولانی شورش‌های بلوچ مواجه بوده است. جیش العدل تنها یکی از چندین گروه جدایی‌طلبی است که در داخل ایران فعالیت می‌کند. 

جیش العدل در ابتدا بخشی از یک گروه شبه نظامی سنی بزرگتر به نام جندالله بود که پس از اعدام سرکرده آن توسط ایران در سال ۲۰۱۰ از هم پاشید و به جای آن ظهور کرد و از سوی وزارت خارجه آمریکا و ایران به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی معرفی شد.

به گفته مرکز ملی مبارزه با تروریسم ایالات متحده آمریکا، گروه جیش العدل اغلب پرسنل امنیتی ایران، مقامات دولتی و غیرنظامیان شیعه را هدف قرار می دهد.

این گروه در سال ۲۰۱۵، مسئولیت حمله ای را برعهده گرفت که در آن هشت مرزبان ایرانی کشته شدند و طبق گزارش‌ها، شبه نظامیان از پاکستان وارد ایران شدند. 

این گروه در سال ۲۰۱۹ نیز مسئولیت یک بمب گذاری انتحاری را بر عهده گرفت که به اتوبوس حامل اعضای ارتش ایران برخورد کرد و دست کم ۲۳ نفر را در سیستان و بلوچستان کشت.

در یک ماه اخیر نیز جیش العدل مسئولیت دو حمله مرگبار در ایران را برعهده گرفته است.