فعال شدن ظرفیت‌های نهفته بخش دولتی و خصوصی در موج دوم اقتصاد دیجیتال

به گزارش گروه دانشگاه حبرگزاری دانشجو، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، روح الله دهقانی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور در مراسم یلدای کارآفرینان استارتاپی با بیان این‌که تغییر یک رویکرد و ایجاد جریان تازه در زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور، نشان از هوشمندی این زیست بوم دارد، ادامه داد: جریان استارتاپ‌های دانش بنیان تقریبا پانزده سال پبش در کشور شروع شد و امروز بعد از فراز و نشیب‌های فراوان، یک زیست‌بوم بالنده داریم که با فعالیت قریب به ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان، بیش از ۷۰ صندوق پژوهش فناوری، چندین شتابدهنده، ده‌ها پارک علم و فناوری، مرکز رشد و .. موفقیت‌های خوبی کسب کرده است.

دهقانی، رونق جریان استارتاپ‌های دیجیتال را ناشی از رشد زیرساخت‌های اینترنت نسل چهار و تسهیل دسترسی مردم به تلفن‌های همراه هوشمند دانست و افزود: با وقوع این دو جهش زیرساختی که با سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی بر روی راهکار‌های استارتاپی تامین کننده نیاز‌های عمومی مردم مانند خرید، حمل و نقل و ... همراه شد، موجی پرانرژی از استارتاپ‌های دیجیتال در کشور شکل گرفت که این موج، موفقیت‌های ارزشمندی هم کسب کرد و اقتصاد را رونق داد.

وی با بیان این‌که «استارتاپ» در ادبیات عمومی نوآوری و نوآفرینی به مجموعه‌های فناورانه اطلاق نمی‌شود، افزود: عمدتاً استارتاپ‌ها را کسب و کار‌هایی می‌شناسیم که به تازگی شروع به کار می‌کنند و ویژگی‌های خاص خود را دارند. تعاریف مختلفی برای استارتاپ وجود دارد به طور مثال مرکز کسب و کار‌های کوچک آمریکا استارتاپ‌ها را مبتنی بر فرهنگ دره سیلیکون، شرکت‌های نوپایی می‌داند که عموماً حول محور تکنولوژی فعالیت می‌کنند و مقیاس پذیری یا قابلیت رشد بالایی دارند. این مفهوم در کشور ما دچار التقاط شده و هر کسب و کاری را که حتی فناورانه هم نباشد، استارتاپ تلقی می‌کنیم. در حالی که وقتی در مورد دانش‌بنیان‌ها صحبت می‌کنیم درباره زیست بومی سخن می‌گوییم که هسته و شالوده آن، فناوری روزآمد و دارنده سطح فناوری بالاتری در مقایسه با نرخ فناوری کشور است.
دهقانی با تأکید بر این‌که آن فضای استارتاپی اکنون اشباع شده و جریان زیست‌بوم نوآوری کشور باید جریان تازه‌ای را رقم بزند، بیان کرد: جریان اقتصاد دیجیتال - با الگوگیری عموماً از آمریکا - زیرساخت‌هایی ایجاد کرد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، شتابدهنده‌ها، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد و نوآوری و ... عموماً با الهام از این بخش از اقتصاد شکل گرفتند. اکثر مراکز نوآوری و فضا‌های کار اشتراکی که ما ایجاد کردیم، عمدتاً فضا‌هایی برای جمع شدن افراد هستند تا کار‌هایی را با رایانه انجام دهند. این فضا توانست با جلب نگاه و اقبال مردم موفقیت‌هایی را به همراه بیاورد، اما این حوزه اکنون به مرز اشباع رسیده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور با اشاره به ضرورت فعال شدن همه ظرفیت‌های اقتصاد دیجیتال و تحقق حکمرانی داده، عنوان کرد: واقعیتی که باید به آن توجه داشته باشیم، این است که اقتصاد دیجیتال که یکی از اساسی‌ترین پایه‌های تحقق صنعت‌۴ بود، در کشور ما کامل نشده و تمام ظرفیت‌های خود را به بار ننشانده است به طوری که بسیاری از ظرفیت‌های این عرصه، همچنان مغفول هستند، از جمله این‌که هنوز حکمرانی داده در کشور ما چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، محقق نشده است.

دهقانی ادامه داد: کشور مملو است از فرصت‌هایی که می‌تواند به کمک اقتصاد دیجیتال، متحول شود؛ فرصت‌هایی که ریشه حل آن‌ها در دولت و بخش خصوصی است. فرصت‌های متعددی در عرصه مسائل مهم و کلان کشور وجود دارد که بخش دولتی از جمله معاونت علمی، بخش خصوصی و فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال می‌توانند تحولات جدی را ایجاد کنند.

وی با بیان این‌که موج دیگری که اکنون و پس از اقتصاد دیجیتال کشورمان را در می‌نوردد، موج هوش مصنوعی است، افزود: باید توجه داشته باشیم که هوش مصنوعی بر شانه‌های اقتصاد دیجیتال سوار است؛ اقتصاد دیجیتالی که هنوز در کشور به طور کامل پیاده سازی نشده است. اقتصاد دیجیتال اگرچه اکنون خدمات عمومی خوبی را به مردم ارائه می‌دهد، اما همچنان در حوزه‌های کلان همچون معماری و حکمرانی و مدیریت داده هیچ رسوخی نکرده است و اگر این رسوخ تحقق پیدا نکند، توفیق در عرصه هوش مصنوعی نیز میسر نخواهد بود.

دهقانی بیان کرد: امیددارم با فشاری که توسعه فزاینده هوش مصنوعی به اقتصاد کشور‌ها خواهد آورد، در زمانه جاری فرصت‌های خوبی در اقتصاد دیجیتال برای حکمرانی داده گشوده شود و بخش‌های دولتی به سوی توسعه اقتصاد دیجیتال روی بیاورند و فصل دیگری از تحول را با توسعه این عرصه شاهد باشیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری، با بیان این‌که موج دوم اقتصاد دیجیتال، ظرفیت‌های نهفته در بخش‌های بزرگ دولتی و خصوصی را فعال خواهد کرد، ادامه داد: در دوره جدید و طی سه تا چهار سال اخیر، تجربه موفق استارتاپ‌های حوزه اقتصاد دیجیتال جریان تازه‌ای را بیدار کرده است که ۱۵ درصد باقی مانده اقتصاد سنتی بخش خصوصی است. این که مجموعه‌های بزرگ مانند فولاد، نفت و گاز، پتروشیمی‌ها و صنایع بزرگ به سوی سرمایه گذاری در حوزه اقتصاد دیجیتال روی آورده‌اند، یک اتفاق نویدبخش است و نشان می‌دهد که اگر از اشتباهات گذشته درس بگیریم و یک بازسازی عالمانه در زیست‌بوم نوآوری ایجاد کنیم، جریان پرقوت و علاقمند جدید سرمایه گذاری را شاهد خواهیم بود.

دهقانی با تأکید بر این که در زیست بوم نوآوری و فناوری، نیازمند تعریف المان‌های جدید همچون مراکز نوآوری شرکتی هستیم، ادامه داد: مراکز نوآوری شرکتی به عنوان یکی از مؤلفه‌های جدید این زیست‌بوم با الهام گرفتن از تجربه گذشته مراکز نوآوری، رفع مسائل و اشتباهاتش و ایجاد الزامات جدید به محلی برای رفع نیاز‌های صنعت و بالندگی شرکت‌های جدید تبدیل شود.

وی افزود: وقتی در مورد نوآوری در بخش خصوصی حرف می‌زنیم، به هیچ عنوان منظور و مقصود ما بومی‌سازی و داخلی سازی قطعات و مهندسی معکوس و ... نیست بلکه به این فکر می‌کنیم که زیست‌بوم نوآوری کشور بتواند نجیره ارزش صنایع را با نگاه رو به آینده، تکمیل کند. باید مراقب باشیم دچار تحقیق و توسعه سنتی نشویم و نشان دهیم زیست‌بوم نوآوری و دانش بنیان می‌تواند یک تحقیق و توسعه واقعی را شکل دهد و زنجیره ارزش صنایع ما را تحول ببخشد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری با بیان این‌که قانون جهش تولید دانش بنیان با ابزار اعتبار مالیاتی به اهرم حرکت موتور اقتصاد دانش‌بنیان تبدیل شده است، افزود: اخیراً شاهد سرمایه گذاری ۸۶۰ میلیارد تومانی فولاد مبارکه روی ۲۶ شرکت دانش بنیان بودیم که ۴۰۰ میلیارد از این سرمایه‌گذاری از محل اعتبار مالیاتی تامین شد. فرصت جدیدی که قانون جهش تولید دانش بنیان به صندوق‌های CVC می‌دهد، می‌تواند رقم زننده اتفاقات جدید در حوزه‌های مختلف با عمق بالا باشد.

دهقانی ابراز امیدواری کرد این ظرفیت جدید بتواند زمینه‌ساز ماندگاری نخبگان به کمک شرکت‌های دانش بنیان توانمند و شرکت‌های دانش بنیان نوپایی باشد که می‌توانند با انگیزه نخبگان ما شکل بگیرند و نیازی از کشور را حل کنند.