گلستان پیشتاز سَهم‌بَری از رونق دیپلماسی اقتصادی ایران و ترکمنستان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، علی قاسمعلی؛ تحقق توسعه فراگیر و دستیابی به شکوفایی همه جانبه یک کشور در بخش‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نیازمند بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های سرزمینی و ژئوپلیتیکی است. گسترش دیپلماسی و تقویت ارتباط با سایر کشور‌ها به ویژه همسایگان از جمله فرصت‌هایی است که می‌تواند زمینه پیشرفت و تعالی کشور را تسهیل کند.

کشور پهناور جمهوری اسلامی ایران با ۱۵ کشور مرز آبی و خاکی مشترک دارد؛ فرصتی ارزشمند برای بهبود تعاملات خارجی  و در نتیجه ارتقای جایگاه سیاسی اقتصادی کشور در تعاملات بین‌المللی است که می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور کمک شایانی کند. با روی کار آمدن دولت سیزدهم رویکرد جدیدی در حوزه دیپلماسی کشور شکل گرفت؛ استفاده حداکثری از ظرفیت همسایگان برای افزایش نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقه، یکی از رویکرد‌های ثمربخش این دولت بود که بخشی از این وظیفه به استان‌های مرزی و استانداران آن‌ها واگذار شد.

و، اما در گلستان 

پس از انحلال اتحاد جماهیر شوروی، کشور‌های متعددی در شمال جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده که به فراخور ظرفیت، تعاملاتی در حوزه اقتصادی، تجاری و سیاسی با ایران برقرار کردند. از جمله این کشور‌ها جمهوری ترکمنستان بود که حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد و با توجه به پیشینه تاریخی و تمدنی مشترک بین دو کشور در زمره همپیمانان و کشور‌های دوست ایران تلقی می‌شود. بر اساس آمار‌های رسمی در سال ۹۰ و ۹۱ سطح تبادلات تجاری بین ایران و ترکمنستان به یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلاردر سال افزایش یافت؛ موضوعی که در صورت استمرار می‌توانست پیشرانی قدرتمند برای تحولات اقتصادی در استان گلستان و حتی شمال کشور باشد.

 اما در نیمه دوم دهه ۹۰ شمسی به سبب اختلافات مالی و کشمکش‌های موجود در حوزه انتقال انرژی روابط دو کشور سیر نزولی و به حداقل ممکن رسید تا جایی که در ادامه کار و با تشدید تحریم‌های بین المللی و البته شیوع کرونا، تجار ایرانی و گلستانی بازار ترکمنستان را از دست دادند و سطح تعاملات تا رقم ۳۰۰ میلیون دلار در سال کاهش یافت.

اما شکل‌گیری دولت سیزدهم و چند سفر متوالی روسای جمهور دو کشور به تهران و عشق آباد پروسه تقویت ارتباطات تجاری اقتصادی سیاسی بین دو کشور در دستور کار طرفین قرار گرفت و تفاهم‌نامه‌های متعددی به امضا رسید. آسان سازی رفت و آمد‌های مرزی، تسهیل در فرایند صدور روادید، مرمت و بازسازی کریدور‌های عبوری استان بالکان آباد ترکمنستان و استان گلستان در ایران انجام مبادلات تجاری با ارز‌های ملی، ایجاد کنسولگری دو کشور در استان گلستان و بالکان آباد، شکل‌گیری پرواز‌های فرودگاهی بین عشق آباد و گرگان، گسترش همکاری‌های علمی محیط زیستی و فرهنگی هنری از جمله مهم‌ترین سرفصل‌های مندرج در تفاهم‌نامه‌ها و در حال پیگیری قلمداد می‌شود که بخشی از پیگیری‌ها به مسئولان و استانداران مرزی واگذار شده است. مدیران استان گلستان تلاش دارند با بهره‌گیری از این فرصت پیش آمده بتوانند زمینه توسعه فراگیر و رفع مشکلات معیشتی مرزنشینان را محقق کنند.

سهم ۲۱ درصدی گلستان از صادرات به ترکمنستان

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان در گفتگو با خبرنگار استان‎ها خبرگزاری دانشجو اظهار کرد: بر اساس آمار‌های رسمی در سال ۱۴۰۰ میزان صادرات به ترکمنستان از مبدا گلستان ۳۳ میلیون دلار بود که این عدد در سال گذشته با رشد حدود ۳ برابری به ۹۱ میلیون دلار رسیده است.

رمضان بهرامی افزود: در هشت ماه نخست امسال مجموع صادرات از کشور به ترکمنستان ۲۹۶ میلیون دلار بوده که سهم گلستان حدود ۶۱ میلیون دلار معادل ۲۱ درصد بوده است.


تحریم و کرونا به روابط تجاری ایران و ترکمنستان لطمه زده بود

نماینده مردم غرب گلستان در مجلس شورای اسلامی در این خصوص  گفت: بهبود تعامل دیپلماتیک با کشور‌های همسایه به ویژه کشور‌های CIS یکی از مهم‌ترین سیاست‌های مشهود دولت سیزدهم طی یکسال اخیر بوده که خوشبختانه دستاورد‌های مثبتی را در پی داشته است.

عبدالجلال ایری افزود: فارغ از عزم جدی جمهوری اسلامی و کارگزاران دولت سیزدهم برای توسعه روابط با عشق اباد شاهد اراده مطلوب مقامات سیاسی ترکمنستان هستیم که می‌تواند زمینه ساز رخداد‌های مطلوبی در آینده باشد.


وی افزود: در چند سال گذشته به دلیل مباحثی مانند تحریم‌های ظالمانه و همچنین شیوع کرونا شاهد افت مبادلات اقتصادی با ترکمنستان بودیم که خوشبختانه با تقویت مراودات سیاسی بخش زیادی از این مشکلات برطرف شده است. نماینده مردم حوزه انتخابیه غرب گلستان ادامه داد: پتانسیل کشاورزی و باغبانی گلستان و مشترکات فرهنگی اهالی استان با کشور‌های ترکمنستان ظرفیت ارزشمندی است که طی سال‌های گذشته از آن غفلت شده، در حالی که می‌تواند زمینه ساز فقرزدایی و اشتغال آفرینی و پویایی اقتصاد این سرزمین را فراهم کند.

 هزینه اندک ترانزیت از مزیت‌های بازار ترکمنستان است

نایب رئیس اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی گرگان هم معتقد است: سیاست میدانی و عملیاتی دولت سیزدهم برای تقویت تعاملات با همسایگان سبب شد تا رخداد‌های مطلوبی در این بخش رخ دهد و که نمونه بارز آن در حوزه کشور‌های cis و به طور خاص ترکمنستان ملموس است.

 امیر یوسفی افزود: فاصله اندک  گلستان به ترکمنستان و هزینه کمتر ترانزیت کالا می‌تواند یک مشوق خوب برای تجار و بازرگانان گلستانی باشد تا حضور فعال‌تری در  بازار‌های ترکمنستان داشته باشند.

وی گفت: تولید و ارسال مواد غذایی، مرغ، محصولات کشاورزی به ویژه گلخانه‌ای و باغی و مصالح ساختمانی و ارائه خدمات فنی و مهندسی از جمله بخش‌هایی است که بازرگانان گلستانی می‌توانند در ترکمنستان به شکل جدی تری در آن ورود کنند.

۳۷درصد جمعیت گلستان را ترکمن‌ها تشکیل می‌دهند

علی محمد زنگانه استاندار گلستان در آخرین جلسه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی اظهار کرد: در هدف گذاری تجار و بازرگانان ایرانی، کشور ترکمنستان به عنوان هدف و اولویت نخست تلقی می‌شود و همیشه یک شریک حیاتی و مهم برای ما بوده است.

وی ادامه داد: خوشبختانه با توسعه دیپلماسی بین دو کشور طی دو سه سال اخیر فرایند مراودات اقتصادی و تجاری ایران و ترکمنستان رشد جهشی خوبی را تجربه کرده است.

زنگانه گفت: حدود ۳۷ درصد جمعیت گلستان را برادران و خواهران ترکمن‌ها تشکیل می‌دهند که بیانگر قرابت فرهنگی اجتماعی بین دو کشور است و انتظار است به همین میزان باید تعاملات اقتصادی خود را ارتقا دهیم.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بالای استان گلستان در حوزه محصولات کشاورزی صنایع تبدیلی افزود: کشور‌های مشترک المنافع به ویژه ترکمنستان می‌توانند یکی از بازار‌های صادراتی و محوری کالا‌های ایرانی و گلستانی باشند.

 زنگانه گفت:  وجود منطقه آزاد تجاری اینچه برون می‌تواند نقش بسزایی در رشد میزان تعاملات تجاری بین دو کشور ایران و ترکمنستان ایفا کند.

وی ادامه داد:  توجه ویژه به فعالیت‌های ترانزیتی از جمله رویکرد‌های اثربخش دولت محسوب می‌شود که خوشبختانه با تعامل طرفین در حال حاضر، تردد کامیون به روزانه ۱۰۰ دستگاه از مرز اینچه برون رسیده است.

حجم مناسبات تجاری ایران و ترکمنستان‌۳برابر شد

علی مجتبی روزبهانی سفیر ایران در ترکمنستان هم در شورای گفتگوی بخش خصوصی و دولت در گرگان گفت: در گذشته و در دولت‌های ششم و هفتم ارتباط و تعامل خوب تجاری با ترکمنستان داشتیم که متاسفانه به سبب برخی موانع این تعاملات کاهشی شد؛ اما رویکرد‌های نادرست در دولت یازدهم و دوازدهم سطح تبادلات بین دو کشور را به شدت کاهش داد.

وی ادامه داد: پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم و با تلاش‌های صورت گرفته، حجم مناسبات ایران و ترکمنستان در دو سال اخیر سه برابر افزایش یافته است.

روزبهانی ادامه داد: رایزنی و مذاکرات خوبی بین مقامات دو کشور برای توسعه هر چه بیشتر روابط دو جانبه درجریان است و خوشبختانه  شرایط صدور روادید برای ایرانیان نسبت به سایر کشور‌ها مطلوبتر شده است.

وی گفت: جایگاه جغرافیایی ایران و ترکمنستان یک مکمل مناسب برای ترانزیت و حمل و نقل است و استان گلستان با توجه به ارتباطات ریلی، جاده‌ای و دریایی، موقعیت خوبی برای توسعه مناسبات با ترکمنستان دارد.

روزبهانی افزود: تعاملات حوزه گازی، تبادل دانش فنی و مهندسی و گردشگری سلامت از بستر‌های مناسب دیگری به شمار می‌رود که در بین دو کشور می‌تواند زمینه ساز توسعه مناسبات باشد و با حل برخی از مشکلات فنی در آینده شاهد افزایش ترانزیت از طریق گلستان به ترکمنستان خواهیم بود.


به گزارش خبرگزاری دانشجو، تقویت تعاملات دیپلماتیک دولت سیزدهم با همسایگان از جمله ترکمنستان سبب شد تا تنگنا‌های اداری و سیاسی موجود برای ارتقای سطح مراودات تجاری و بازرگانی به حداقل برسد بازرگانان تجار و البته مدیران ارشد گلستان هم تلاش دارند تا با استفاده از فرصت پیش آمده و البته مزیت‌های متعدد این استان بتوانند سهم بیشتری از تجارت و ترانزیت با این کشور را به خود اختصاص دهند موضوعی که در صورت تحقق نقش بسزایی در توسعه فراگیر این استان کم برخوردار شمالی و مرزی دارد.