سازمان بهداشت جهانی: استفاده از هوش مصنوعی در پزشکی می‌تواند برای کشورهای کم‌درآمد «خطرناک» باشد

سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که معرفی فن‌آوری‌های مراقبت بهداشتی مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند برای مردم کشورهای کم‌درآمد «خطرناک» باشد.

این نهاد بهداشتی بین‌المللی می‌گوید ضروری است که استفاده از این فن‌آوری‌های در حال توسعه تنها توسط شرکت‌های بزرگ و کشورهای ثروتمند شکل نگیرد.

به گفته سازمان بهداشت جهانی، اگر مدل‌ها بر اساس داده‌های افراد در مکان‌های کم‌درآمد آموزش نبینند، این افراد ممکن است از خدمات الگوریتم‌ها به‌خوبی بهره‌مند نشوند.

سازمان بهداشت جهانی اولین دستورالعمل‌های خود را در مورد هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی در سال ۲۰۲۱ صادر کرد. اما کمتر از سه سال بعد، به دلیل افزایش قدرت و در دسترس بودن «مدل‌های چندوجهی بزرگ» یا «ال‌ام‌ام»‌ها، مجبور شد آنها را به‌روزرسانی کند.

این مدل‌ها که به آن هوش مصنوعی مولد نیز می‌گویند، از جمله مدلی که چت ربات محبوب «چت جی‌پی‌تی» از آن نیرو می‌گیرد، متن، ویدیو و تصاویر را پردازش و تولید می‌کند.

«ال‌ام‌ام»‌ها می‌توانند یک یا چند نوع ورودی مانند متن، فیلم و تصویر را بگیرند و خروجی‌های متنوعی را تولید کنند.

در دنیای پزشکی این مدل‌ها قادرند یادداشت‌های بالینی تولید کنند، فرم‌ها را پر کنند و به پزشکان در تشخیص و درمان بیماران کمک کنند.

سازمات بهداشت جهانی می‌گوید هوش مصنوعی می‌تواند در بهبود کیفیت مراقبت‌های بهداشتی نقش مهمی ایفا کند، اما تنها در شرایطی که کسانی که این فن‌آوری‌ها را توسعه و تنظیم و استفاده می‌کنند، خطرات مرتبط با آن را شناسایی و‌ کاملا به آنها رسیدگی کنند.

این نهاد بین‌المللی هشدار می‌دهد بهره برداری از این ابزارها نباید تنها به شرکت‌های فن‌آوری واگذار شود، بلکه دولت‌های همه کشورها باید تلاش‌های لازم برای تنظیم درست توسعه و استفاده از فن‌آوری‌های هوش مصنوعی را انجام داده و گروه‌های جامعه مدنی و افرادی که مراقبت‌های بهداشتی دریافت می‌کنند نیز باید در تمامی مراحل توسعه و استفاده از جمله نظارت بر آن مشارکت داشته باشند.

در ایران نیز استفاده از هوش مصنوعی و بهره‌برداری از آن در پزشکی مدتی است در کانون توجه‌ها قرار گرفته است. حتی دانشگاه علوم پزشکی ایران چندی پیش ادعا کرد که سیستم تشخیص سرطان پستان با هوش مصنوعی با «دقت ۹۴ ‌درصد» در این دانشگاه تولید شده است.

با این حال وجود زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری از هوش مصنوعی در علم پزشکی و این که چه سیاست و برنامه‌ای برای نظارت و مطابقت آن با استانداردهای بین‌المللی تدوین شده، مشخص نیست.

دکتر شهرام کُردستی، استاد بخش سرطان‌شناسی کینگز کالج لندن و فوق تخصص هماتوانکولوژی، در‌گفتگویی در رابطه با استفاده از هوش مصنوعی در سرطان‌شناسی به صدای آمریکا گفته بود: «ایران نیاز به یکسان‌سازی، استانداردسازی، و تعیین روشی مشخص برای تشخیص و مراحل ارجاع دارد تا بتوان بهترین استفاده را از تکنیک‌های موجود کرد.»

او گفت در بسیاری از مواقع تصور می‌شود چون از موضوعی زیاد صحبت می‌شود باید سریع به آن پرداخت، ولی پیش از بهره‌برداری باید پیش‌نیازها برای آن فراهم شده باشد.

دبیرکل سازمان بهداشت جهانی نیز تأکید کرده است که هوش مصنوعی ‌با چالش‌های جدی از جمله جمع‌آوری غیراخلاقی داده‌ها، تهدیدات امنیت سایبری و تقویت جهت‌گیری‌ها یا پخش اطلاعات نادرست همراه است.

او از کشورها خواسته است تا به صورت مؤثر، از ظرفیت آن بهره‌مند شده و همزمان با نظارت دقیق، خطراتش را به حداقل برسانند.

در تنظیم این گزارش از منابعی چون «نیچر»، دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی و رسانه‌های ایران استفاده شده است.